| Plan: | Marken 2013 |
|---|---|
| Status: | vastgesteld |
| Plantype: | bestemmingsplan |
| IMRO-idn: | NL.IMRO.0852.BPKMA013-va02 |
De rol van cultuurhistorie in de ruimtelijke ordening is de laatste jaren sterk toegenomen. Bij het opstellen van plannen moeten cultuurhistorische waarden tijdig in beeld worden gebracht. Het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) stelt in dat verband specifieke eisen aan het opstellen van bestemmingsplannen, en ook in het kader van de milieueffectrapportage is de cultuurhistorie een mede te onderzoeken aspect. Waar mogelijk moeten cultuurhistorische waarden worden behouden of versterkt. Cultuurhistorie is daarmee veelal een sturend onderdeel geworden in de ruimtelijke ordening.
De provincie Noord-Holland heeft de Informatiekaart Landschap en Cultuurhistorie vastgesteld. De kaart is een geografische uitwerking van de Leidraad landschap en cultuurhistorie (die deel uitmaakt van de verordening) en een herziening van de Cultuurhistorische Waardenkaart (CHW). De Informatiekaart Landschap en Cultuurhistorie geeft onder andere informatie over landschapstypen, aardkundige waarden, cultuurhistorische objecten en historische dijken.
In het plangebied komen diverse cultuurhistorische elementen voor. Hieronder volgt per element een beschrijving.
Vuurtoren
Op het oostelijke deel van Marken staat de vuurtoren; het Paard van Marken. Vuurtorens zijn beperkt in aantal maar fungeren wel als historische bakens in de zeereep en aan de IJsselmeerkust. De vuurtoren is aangewezen als Rijksmonument en is daardoor beschermd op basis van de Monumentenwet. In dit bestemmingsplan is de vuurtoren specifiek bestemd.
Goudriaankanaal
Het Goudriaankanaal is een nooit afgemaakt kanaal door de gemeente Waterland, tussen IJdoorn (Durgerdam) en Marken. Het had een strategische verbinding moeten vormen tussen Amsterdam en de voormalige Zuiderzee. De werkzaamheden vingen aan in 1826 en werden in 1828 gestaakt. Nadat de werkzaamheden waren gestaakt werd het kanaal in de loop der jaren gedempt. Op Marken is het verloop van het Goudriaanskanaal nog steeds zichtbaar. Het gaat daarbij vooral om de sloten aan weerszijden van het kanaal. Deze waterlopen worden met een specifieke dubbelbestemming beschermd.
Monumenten
In het plangebied komt een aantal rijks-, provinciale en gemeentelijke monumenten voor. Deze monumenten worden beschermd via de Monumentenwet. Voor monumenten hoeft in het bestemmingsplan daarom geen beschermende regeling te worden opgenomen. Een volledig overzicht van de monumenten staat op de website van de gemeente.
Beeldbepalende en waardevolle panden
Naast de monumenten kent Marken beeldbepalende en waardevolle panden. Door de ligging van deze panden binnen het beschermd dorpsgezicht geldt in alle bestemmingen een vergunningplicht voor het geheel of gedeeltelijk slopen. Hiermee worden de beeldbepalende en waardevolle panden beschermd.
Aardkundig waardevol gebied
Geheel Marken is aangewezen als aardkundig waardevol gebied. Het betreft een erosierest van een veengebied dat zich uitstrekte tot in de voormalige Zuiderzee. In een periode met een verhoogde zeespiegelstand in de Middeleeuwen is dit veen grotendeels geërodeerd. Marken is als een restgebied overgebleven en bedekt met een laag zeeklei. De aanwezigheid van restveen in de voormalige Zuiderzee getuigt ervan dat het veengebied oorspronkelijk groter is geweest. Heel Marken is daarom in dit bestemmingsplan voorzien van de dubbelbestemming, waarmee de aardkundige waarden beschermd worden.
De cultuurhistorisch waardevolle objecten en gebieden die niet via de Monumentenwet zijn beschermd, hebben een beschermende regeling gekregen in dit bestemmingsplan. Vanuit het aspect cultuurhistorie zijn er geen belemmeringen voor dit bestemmingsplan.