Nieuwkuijk

5.4 Archeologie en cultuurhistorie

5.4.1 Archeologie

Onderzoek

Het plangebied wordt gewaardeerd met een middelhoge en hoge archeologische verwachtingswaarde. Veel van de gronden zijn inmiddels verstoord door bebouwing en leidingstelsels. In een reeds intensief bebouwd gebied is bescherming van archeologische waarde niet doelmatige te reguleren. Daarnaast is in de Wet op de archeologische monumentenzorg opgenomen dat projecten met een oppervlakte kleiner dan 100 m² vrijgesteld zijn van de onderzoeksverplichting. Zo wordt bewerkstelligd dat kleine bouwprojecten op huis-, tuin- en keukenniveau buiten de wettelijke reikwijdte blijven.

Dit bestemmingsplan biedt niet de mogelijkheid dat in de rechtstreekse regeling bouwprojecten worden gerealiseerd met een grotere oppervlakte dan 100 m² door de strakke bouwvlakken en de beperkte toegestane bebouwde oppervlakte. Deze bouwvlakken vallen onder de drempelwaarde die voor de archeologische bestemmingen is toegekend. Daar waar vervanging van bestaande bebouwing plaatsvindt, zijn de gronden reeds geroerd. Derhalve is geen algemene beschermende regeling of bestemming opgenomen.

Conclusie

Archeologie vormt geen belemmering.

5.4.2 Cultuurhistorie

Algemeen

In het plangebied staan de volgende gemeentelijke en rijksmonumenten.

Gemeentelijke monumenten

Als gemeentelijke monumenten zijn aangemerkt:

• Nieuwkuijksestraat 30;

• Nieuwkuijksestraat 83;

• Nieuwkuijksestraat 84;

• Nieuwkuijksestraat 94a;

• Nieuwkuijksestraat 96;

• Nieuwkuijksestraat 104;

• Nieuwkuijksestraat 140.

Rijksmonumenten

Als rijksmonumenten zijn benoemd:

• Nieuwkuijksestraat 94 achter;

• Nieuwkuijksestraat 96;

• Nieuwkuijksestraat 96;

• Sint Jorisstraat 4 / Nieuwkuijksestraat 83;

• Goudenregenstraat 4.

De gemeente streeft naar behoud van deze gemeentelijke en rijksmonumenten. Er dient zorgvuldig te worden omgegaan met het in stand houden, veranderen en uitbreiden van deze karakteristieke panden en objecten. De monumenten zijn aangegeven op de verbeelding van het bestemmingsplan. Een beschermende regeling is niet opgenomen, omdat deze monumenten reeds worden beschermd door middel van rijksverordeningen en gemeentelijke verordeningen.

Emmamolen

De Emmamolen is een stellingmolen uit 1886, herkenbaar aan zijn galerij, de stelling. De molen is gebouwd door de familie Rombouts, na een brand in de standerdmolen in Onsenoort een jaar daarvoor. De Nieuwkuijkse molen is opgetrokken uit losse onderdelen van een poldermolen. De gietijzeren as is gegoten in 1853. In Nieuwkuijk doet de stellingmolen dienst als korenmolen. In en bij de molen is het hele proces van het verbouwen van graan tot het bakken van brood inzichtelijk gemaakt. Dit maakt een bezoek aan de molen extra bijzonder.

Beleid molenbiotoop

Algemeen

Voor het functioneren is een molen afhankelijk van een sterke windvang. Het 'levensgebied' van een molen wordt bepaald in een molenbiotoop. Een molenbiotoop kan gedefinieerd worden als het gebied rondom de molen dat van essentieel belang is voor de vrije windvang en het zicht op de molen. Om dit gebied te begrenzen is een molenbeschermingszone ingesteld van 200 meter vanaf het middelpunt van de molen.

Bomen, struiken, gebouwen en andere obstakels beperken niet alleen het optimaal functioneren maar ook de cultuurhistorische en landschappelijke waarde van een molen.

Molenbiotoop Emmamolen

Ten behoeve van het in stand houden van de belangen van de molen als werktuig en beeldbepalend element is, mede gelet op de stedenbouwkundige belangen, voor de bebouwde kom een zogenaamde molenbeschermingszone van 200 meter in de bestemmingsregeling en op de verbeelding opgenomen. Binnen deze molenbeschermingszone geldt een hoogtebeperking ten aanzien van nieuwbouw. Het opnemen van de molenbeschermingszone heeft geen gevolgen voor de bestaande bebouwing en beplanting.

Op grond van een formule ontwikkeld door de provincie Zuid-Holland uit "De molenbiotoop Zuid-Holland (2003)", is de hoogte van omliggende bebouwing afhankelijk van de afstand tot de molen. In het stedelijk gebied mag de maximale hoogte van bebouwing/beplanting niet hoger zijn dan 1/30 van de afstand tussen bouwwerk/beplanting en het middelpunt van de molen, gerekend met de hoogtemaat van de onderste punt van de verticaal staande wiek (l op 30 regel). De onderste punt van de verticaal staande wiek van de molen staat op 4 meter van de grond. Dit betekent dat binnen de molenbeschermingszone het volgende geldt:

maximale bouwhoogte = (afstand tot molen/30) + 4.

Dit komt erop neer, dat op een afstand van bijvoorbeeld 99 meter van de molen een gebouw maximaal (99/30) + 4 = 7,3 meter hoog mag zijn.

Bestemmingsplan 'Nieuwkuijk'

In de regels is binnen de dubbelbestemming "Molenbeschermingszone" een omgevingsvergunning voor het uitvoeren van werken, bouwwerk zijnde, of van werkzaamheden opgenomen teneinde te voorkomen dat met de aanleg van hoog opgaande beplanting en/of het ophogen van gronden afbreuk wordt gedaan aan de belangen van de molen als werktuig en als beeldbepalend element. Tevens is in de regels een afwijkingsbevoegdheid opgenomen voor eventuele uitbreidingen en nieuwbouw binnen de beschermingszone van 200 meter, mits daardoor de windvang, het functioneren en de zichtbaarheid van de molen niet in onevenredige mate worden of kunnen worden aangetast. Ter bepaling hiervan moet advies worden ingewonnen bij een deskundige moleninstantie.