II De Halve Maan (woningen Drents Dorp)

2.2 Stedenbouwkundige structuur

2.2.1 Drents Dorp

Drents Dorp wordt (als geheel) begrensd door de ringweg, Noord-Brabantlaan, Tilburgseweg en aan de oostzijde door de (voormalige) Philips bedrijfscomplexen T en R. De wijk bestaat voor het grootste deel uit een complex arbeiderswoningen dat tussen 1925 en 1930 in opdracht van Philips voor zijn werknemers uit Drenthe is gebouwd. Het is een typisch voorbeeld van de volkswoningbouw uit die tijd. Na de tweede wereldoorlog zijn op enkele plaatsen in de wijk kleine complexen van huur- en koopwoningen gerealiseerd. De laatste jaren is op de hoek van de ringweg en de Noord-Brabantlaan een fors kantorencomplex verrezen.

De wijk is door twee brede straten opgedeeld in vier delen, waarvan deelgebied A (onderhavig bestemmingsplan) het noordwestelijke kwadrant vormt. Qua bereikbaarheid heeft de wijk een ietwat geïsoleerde ligging, vanwege de begrenzing door infrastructuur (Tilburgseweg) aan de westzijde, en de bedrijfscomplex Strijp T aan de oostzijde. Bedrijventerrein Strijp R wordt nu gesloopt en herontwikkeld als woonbuurt. Aan de zuidzijde grenst de wijk echter aan de Noord-Brabantlaan, met een HOV-lijn naar het centrum enerzijds en Eindhoven Airport anderzijds Aan het noordkant ligt de landgoed Wielewaal en de Elburglaan die fungeert als recreatieve fietsroute.

Voor wat betreft de winkelvoorzieningen ligt het buurtsteunpunt aan de Johannes Buijslaan op korte afstand, terwijl het stadscentrum van Eindhoven via de HOV-lijn goed bereikbaar is. In de wijk is een sportpark aanwezig. Het wijkvernieuwingsproject voorziet bovendien in de realisatie van een SPIL-centrum aan de Halvemaanstraat/Apeldoornstraat. In dit SPIL-centrum worden diverse voorzieningen gehuisvest, zoals een school en een kinderdagverblijf.

Deelgebied A wordt begrensd door de Halvemaanstraat, de Lochemstraat, de Koenraadlaan en de Apeldoornstraat. De Koenraadlaan en de Halvemaanstraat zijn twee lanen die onderdeel vormen van het centrale assenkruis van Drents Dorp. Deze lanen worden versterkt als een groenelement door de aanleg van een parkachtige groene zone binnen het nieuwe plan voor Strijp R.

Aan de noord- en westzijde wordt de deel gebied A begrensd door een groene zone, waarin plaats wordt gemaakt voor woningbouw, een multifunctionele zone met een SPIL-centrum, een kerk en speelvoorzieningen voor de hele wijk en sportvoorzieningen. Na de renovatie van de 86 woningen aan de Ruurlostraat en de Groenlostraat gaat Woonbedrijf 140 nieuwe woningen bouwen aan de Apeldoornstraat, de Halvemaanstraat, de Lochemstraat, de Zutphenstraat en de Needestraat. Deze woningen sluiten aan bij de verkavelingsprincipes van het oorspronkelijke plan. Inspiratie voor architectuur word gezocht in de bestaande sfeer en karakter, maar met een eigentijdse vertaling daarvan.

2.2.2 Ontwerp 140 woningen

Het ontwerp stedenbouwkundig plan is tot stand gekomen binnen de kaders van het Beeldkwaliteitplan en het Voorlopig Ontwerp Stedenbouwkundig Plan (VOSP). Het ontwerp sluit aan op de stijl van het Drents Dorp, maar heeft een eigentijds en modern karakter meegekregen.

Drents Dorp is een tuinwijk uit de jaren 20 van de vorige eeuw. Het is opgebouwd op de assen structuur en daardoor verdeeld in 4 gebieden : deelgebied A, B, C en het voormalige industriegebied Strijp R. De bebouwing bestaat voornamelijk uit rijen aarbeiderswoningen, overwegend 1 laag met kap. Op de koppen en halverwege de rijen zijn dwarskappen geplaatst. In het algemeen zijn de zadeldaken voorzien van grote dakkapellen. De woningen zijn van simpele architectuur, gericht op doelmatigheid. Versieringen zijn er weinig. De topgevels zijn zorgvuldig vormgegeven. Waar de topgevels naar de straat gericht zijn, zijn in de top versieringen aangebracht, zoals een vierkant, een maantje en verticaal metselwerk. De bebouwing is in strokenbebouwing gerealiseerd met openingen op de koppen. De openingen zijn ingevuld met hoge muren en groenstroken op de hoeken. De bebouwing kent nauwelijks versiering, maar met karakteristieke opbouw en detaillering in het metselwerk. Bijzonder zijn de schuurtjes achter de woningen. Deze zijn voorzien van met de pannen gedekte schilddaken.

Binnen deze logica is de nieuwe verkaveling gemaakt. De bouwblokken volgen strakke rooilijnen. Alle woningen hebben hun parkeerplaatsen op de binnenterreinen, zodat de parkeerdruk op de publieke ruimte niet te hoog wordt. Alle woningen hebben voortuinen die met beplantingen worden afgezet. Alleen ter plaatse van de uiteinden van de Ruurlostraat komt een terugliggende partij voor met de entree naar de parkeerplaatsen op de binnenterreinen. Hier wordt een klein verhard pleintje met stedelijk groen voorgesteld. De uiteinden van de Neede- en Zutphenstraat zijn iets verbreed en voorzien van een groene inrichting. Deze markeren de overgang naar het gebied aan de overzijde van Lochemstraat.

De architectuur volgt de architectuur van het lokale ‘halve huis’, de woning met een lage goot. Het zadeldak is nadrukkelijk als architectonisch middel expressief gemaakt. De gootlijn ligt enigszins onder de tweede verdieping. Goot, lintramen, spiegelstukken en regenwaterpijpen zijn in brons geanodiseerd alimunium gedacht en suggereren dat het dak eigenlijk nog iets lager begint. Het zadeldak wordt in elke woningrij doorbroken met kubische dwarsvolumen. Deze zijn op te vatten als een hedendaagse uitvoering van de karakteristieke lokale dwarskappen in herinnering.

De materiaalvoering ademt de soliditeit van de voormalige tuinstad. Materialen en kleuren blijven in een monochroom gamma. De gevels zijn gedacht van heldere gesinterde oranje-bruine metselsteen, de dakpannen en voordeuren zijn eveneens oranje-bruin. De bronskleuren van de gootpartijen bemiddelen. Alleen de deur- en raamkozijnen gebroken wit. Muren vormen onderdeel van de ontwerpopgave.