II De Halve Maan (woningen Drents Dorp)

2.1 Historisch perspectief

Het voorliggende bestemmingsplan heeft betrekking op deelgebied A van het Masterplan Drents Dorp van 2003. Het historisch perspectief dat hierna wordt beschreven heeft betrekking op Drents Dorp als totaal.

Omstreeks 1925 is Drents Dorp ontstaan als huisvesting voor uit Drenthe afkomstige arbeiders van Philips. De basis voor het stratenpatroon en de stedenbouwkundige hoofdstructuur werd destijds grotendeels bepaald door het verloop van de voormalige zandwegen. Het plan is opgebouwd op het kruis van de twee brede lanen (24m), Halvemaanstraat en Koenraadlaan. Deze lanen verdelen de wijk in vier verschillende delen.

De twee delen ten zuiden van de Halvemaanstraat (In het Masterplan Drents Dorp zijn dit deelgebied B en C) karakteriseren zich door onregelmatig blokkenpatroon, opgespannen tussen de geknikte woonstraten ter plaatse van de oorspronkelijke wegen. Blokken van de jaren '20 zijn grotendeels bebouwd in rijen arbeiderswoningen, bestaand uit een laag met kap. Soms zijn dwarskappen toegepast. Totaal is hier het kleinschalige en gevarieerde beeld ontstaan. In het midden van deelgebied B ligt een bijzondere landschappelijke element, het Gelderlandplein met zijn grote bomen. De meest zuidelijke delen zijn bebouwd na de oorlog met woningen in twee bouwlagen met de kap en flatgebouwen gelegen aan de Noord Brabantlaan. De bebouwing van deelgebied B is door de woningcorporatie ca. 10 jaar geleden gerenoveerd.

De delen van de wijk die gelegen zijn aan de noordkant van de Halvemaanstraat zijn anders van opzet. Het deelgebied aan de oostelijke kant van de Koenraadlaan (Strijp R) is vol bebouwd geweest met grootschalige en orthogonaal gelegen blokken van het bedrijventerrein van Philips. De diagonale “Oude Aast dijk” is het enige overblijfsel van het oorspronkelijke wegenpatroon. De laatste jaren zijn meerdere bedrijven van Strijp R gesloopt , een paar oude loodsen zijn gerenoveerd en dienen als designwinkel, werkplaats en restaurant . Het overige terrein zal komende jaren ontwikkeld worden als woongebied voor ca.600 woningen. Het industriële verleden vormt daarvoor een inspiratiebron. Dit woongebied zal worden omringd door een groene parkachtige zone (Zoompark). De richting van de oude dijk komt terug in een diagonale groene ruimte met speelvoorzieningen (Schakelpark).

Het gebied gelegen aan de westelijke kant van de Koenraadlaan (deelgebied A ) vormt een voorbeeld van het latere (modernistische) stedenbouwkundige principe, waarbij de smalle wegen en de blokken met kleine arbeiderswoningen een strak, functioneel en orthogonale structuur vormen. Om de verkaveling heen liggen de sportvelden en een aantal kleine bedrijven.

Een aanzienlijk deel van de bebouwing van deelgebied A was aan vervanging toe en is hiertoe gesloopt. De meest waardevolle bebouwing (86 woningen) is reeds gerenoveerd en de nieuwbouw rond die te handhaven woningen wordt stedenbouwkundig en architectonisch ingepast binnen het oorspronkelijke stedenbouwkundige principe. De vrijkomende ruimte rondom de gerenoveerde huizen wordt opnieuw verkaveld in een passende orthogonale structuur. Het plan is gebaseerd op twee rechthoekige verkavelingsvelden . De beide velden worden bebouwd met grondgebonden woningen in twee lagen, overwegend met kap.

Het nieuwe plan met 140 woningen is erop gebaseerd zoveel mogelijk aan te sluiten bij de karakteristiek en de sfeer van Drents Dorp.