Kom Serooskerke

2.1 Analyse plangebied

Bestaande situatie

Serooskerke hoort tot de typische ringdorpen zoals die vanaf het begin van de jaartelling op de kreekruggen zijn ontstaan. Het dorp bevindt zich op een kruising van doorgaande kreekruggen. Kenmerk van de kern is een stevige zandige ondergrond met daarop de kerk en vandaar uit een organisch karakter van bebouwingslinten met verspringende rooilijnen, verschillende kavelgroottes en bebouwingstypen. Het dorp weerspiegelt de grillige vorm van de kreekruggen. De doorgaande kreekruggen lopen vertakt richting Oostkapelle, Veere, Sint Laurens en Grijpskerke. De meeste wegen volgen eveneens dit patroon. Zo vormt de Noordweg de historische toegang tot het dorp. Later is de verkeersfunctie naar buiten gelegd en zijn de Wilgenhoekweg en de Kadetweg belangrijke ontsluitingswegen geworden. Ook de dorpstraverse Vrouwenpolderseweg, Kerkring, Torenstraat behoort tot de oorspronkelijke wegenstructuur over de kreekruggen. Verder maken enkele buitenplaatsen en landgoederen deel uit van de historie van Serooskerke. Eind 19e eeuw is aan de noordwestzijde van het dorp langs de Oostkapelseweg, de buitenplaats Welgelegen aangelegd. Dit complex bestaat uit een villa, een koetshuis en een park in Engelse landschapsstijl.

 

Naoorlogse ontwikkeling

Pas in de twintigste eeuw is er een breuk ontstaan met de organische groei van het dorp. Met name door de forse bevolkingsgroei na de Tweede Wereldoorlog komen de dorpsuitbreidingen aan de hand van vlekkenplannen, in veel grotere oppervlakten en met hogere woningaantallen tot stand. Het zicht vanuit het landschap op de oorspronkelijke lintbebouwing is hierdoor geleidelijk steeds minder waarneembaar geworden.

Dorpsuitbreidingen vinden niet meer geleidelijk plaats maar vaak wordt in één keer een gehele vlek aan het dorp gebouwd. De typologie van de huizen en het straatbeeld is vaak meer stads. Door schaalvergroting en opwaardering van wegen zijn beplantingen en karakteristieke wegindelingen verdwenen. 

 

De naoorlogse woonwijken van Serooskerke hebben zich eerst in verschillende fasen tussen 1945 en 1970 ontwikkeld tussen de Wilgenhoekweg en de lintbebouwing aan de Noordweg. Vervolgens is het dorp in een aantal fasen tussen 1970 en 1990 in oostelijke richting uitgebreid, ten oosten van de Noordweg. De laatste uitbreidingen na 1990 hebben plaatsgevonden aan de noordzijde van Serooskerke in het plan Molenhoek.

 

Aan het eind van de jaren '70 werd de Kadetweg aan de oostzijde van het dorp aangelegd. Hierdoor verdween een deel van het doorgaande autoverkeer door het dorp. De aanleg van deze weg betekende wel dat het dorp werd afgesneden van het open agrarische gebied aan de oostzijde. Het sportpark Noordhout is vanaf 1970 aangelegd, evenals de diverse voorzieningen rondom de Zandput. Het zwembad de Goudvijver is gefinancierd met de opbrengst van de vondst van een schat van gouden munten in 1966. In 1979 werd nogmaals een vondst van gouden munten gedaan in Serooskerke. Na het zwembad werden de sportzaal, het gemeenschapshuis en de tennisvelden aangelegd.  

 

Vanaf begin 1990 is langs de Hondegemsweg het bedrijventerrein De Zompe aangelegd. Dit terrein ligt net buiten het dorp in het open landschap en biedt plaats uit bedrijven uit de hele gemeente Veere.

 

  

Hoofdstructuur

De oude kern van het dorp is gesitueerd rond de 15e eeuwse kerk. De bebouwing rond de kerk bestaat voornamelijk uit gesloten gevelwanden met wisselende karakteristieken. De gevelwanden wijken op plaatsen waar de lintbebouwingen aanhaken. Vanuit de kerkring waaieren straten met karakteristieke bebouwing in een aantal richtingen uit. De Torenstraat, Vrouwenpolderseweg. Noordweg en de Oostkapelseweg zijn de belangrijkste historische bebouwingslinten. Deze linten bestaan vooral uit woonbebouwing en een enkele detailhandel of horecagelegenheid. De linten kenmerken zich door een smalle, licht slingerende weg met aan weerszijden bebouwing met voornamelijk gesloten gevelwanden.

 

De kerkring kenmerkt zich door een fraaie boombeplanting, welke ook in het eerste gedeelte van de Torenstraat aanwezig is. De ring is bijzonder, omdat ook in het middengedeelte naast de kerk woonbebouwing voorkomt. Bij de inrichting van de ring zijn naast de boombeplanting ook het kerkmuurtje, de klinkerbestrating en het praathuis ingrediënten die goed op een historische kerkring thuishoren. 

 

De Torenstraat bestaat uit een smalle, licht slingerende weg met aan weerszijden bebouwing met voornamelijk gesloten gevelwanden, welke een wisselende kaprichting hebben. De voornaamste functie in de Torenstraat is wonen, met daarnaast enkele panden met een detailhandel- of horecafunctie. De inrichting van de Torenstraat en de kerkring ademt nog een oorspronkelijke dorpse sfeer.  

 

In het gebied van de Zandput liggen een aantal belangrijke voorzieningen, zoals het dorpshuis, de sportzaal, het zwembad en de tennisvelden. Een groot deel is echter ingericht als parkeerterrein. Het gedeelte van de Zandput ten oosten van de voorzieningen bestaat uit een smal straatje met verspreid gelegen historische bebouwing op ruime percelen en een aantal bedrijfsloodsen welke in feite op de achtererven van woningen aan de Torenstraat staan. 

 

Aansluitend op de Zandput ligt buitenplaats Welgelegen als een opvattend groenelement. In een park dat aangelegd is in Engelse landschapsstijl staan een landhuis en een koetshuis.

 

De slingerende Vrouwenpolderseweg ligt in het verlengde van de Torenstraat en was voor de aanleg van de N57 één van de belangrijkste toegangswegen tot de kern Serooskerke. Naast enkele historische panden bestaat de straat deels uit meer recent gerealiseerde bebouwing. Aan weerszijden is er een gevarieerd straatbeeld ontstaan met een grote diversiteit aan bebouwingskenmerken. De bebouwing heeft voornamelijk een woonfunctie. Aan het oostelijk deel van de weg zijn enkele (agrarische) bedrijven, de brandweer, de begraafplaats en een boomgaard te vinden. Vanaf de Vrouwenpolderseweg loopt de Molenweg in noordelijke richting het landschap in. Dit weggetje heeft een smal profiel en slingert tussen de boomgaarden en weiden door. Er staan enkele solitaire woningen en boerderijen aan dit karakteristieke weggetje.

 

De licht slingerende Noordweg loopt vanaf de kerkring naar het zuiden. Deze weg heeft, ten opzichte van de andere bebouwingslinten, een minder belangrijke verkeersfunctie. Aan weerszijden van de weg staan woningen, welke deels mansardekappen dwars op de weg hebben. Het verspringen van de voorgevelllijn, wisselende kaprichting, verschillende positionering van de woningen en de diversiteit in kapvorm zorgen voor een gevarieerd straatbeeld. Opvallend is het grote aantal dakkapellen, welke onderling sterk verschillen van grootte en vorm. De straat heeft een wat breder profiel dan de Torenstraat. 

 

De Oostkapelseweg gaat over in de Wilgenhoekweg en deze vormen tezamen de provinciale weg N287, welke gelegen is aan de westzijde van de kern. Het karakter van dit lint onderscheidt zich ten opzichte van de eerder beschreven dorpslinten, wat met name wordt veroorzaakt door de doorbreking van het kleinschalige karakter van Serooskerke en de aanwezige provinciale weg. De lintbebebouwing aan weerszijden van de weg heeft een divers karakter, de woningen zijn in verschillende stijlen gerealiseerd. Opvallend zijn de woningen met mansardekappen ten noorden van het landgoed Welgelegen. Kenmerkend voor dit lint is het voorkomen van voormalig agrarische bedrijfsbebouwing, waaronder schuren met fraaie gepotdekselde gevelbekleding. 

De westkant van de Oostkapelseweg is bebouwd met voornamelijk vrijstaande historische bebouwing. Elke woning heeft zijn eigen individuele karakter. De architectonische kwaliteit van de woningen is over het algemeen hoog. De verscheidenheid en deze kwaliteit geven aan het weggedeelte een bijzonder en dorps karakter. Aan de einde van de weg, aan de oostkant komen, nabij het vakantiecentrum, enkele vooroorlogse rijtjeshuizen voor. Ook deze huizen dragen bij een oorspronkelijke dorpse sfeer. In zijn algemeenheid ademt het karakter van de bebouwing een prettige dorpse sfeer. 

 

De Wilgenhoekweg is aan de oostzijde volledig bebouwd. In het zuidelijk deel zijn de achterkanten van de Wilgenlaan en de Luijksberglaan op de Wilgenhoekweg georiënteerd. Door de aanwezige beplanting langs de weg en in de achtertuinen wordt dit niet als erg storend ervaren. Aan de westkant zijn de voorkanten wel op de weg georiënteerd. Tussen de Ds. Van Wouwestraat en de Torenstraat is dit eveneens het geval. De bebouwing aan de westkant heeft een minder aaneengesloten karakter, beschikt over meer groene kwaliteiten en plaatselijk nog doorzichten op het achterliggende landschap.

 

Vanaf de Oostkapelseweg en Wilgenhoekweg lopen enkele straten het open agrarisch gebied ten westen van het dorp in. Het gaat om de Kievitshoekweg, Van Vollenhovenweg en Vlasstraat. Alleen aan het begin van deze wegen staat bebouwing, die aansluit op de bebouwing van de Wilgenhoekweg en Oostkapelseweg. De Vlasstraat loopt al na circa 150 meter dood.

 

Tussen de Noordweg en de Wilgenhoekweg liggen twee voormalige kassen die nu dienst doen als caravanstalling. Hoewel het om een aanzienlijke oppervlakte gaat is het gebied, door woningen die er omheen staan en het afschermende groen, nauwelijks zichtbaar vanaf de omliggende wegen. 

   

Meer zuidelijk in het dorp liggen tussen enkele historische bebouwingslinten een aantal naoorlogse woongebieden. Deze woongebieden zijn als een vlak aan het dorp gebouwd. Daarmee is de aanvankelijke organische dorpstructuurs aangetast. De typologie van de woningen en het straatbeeld kent een meer stedelijke indruk dan de historische linten. Langs de buitenranden voornamelijk vrijstaande woningen en middenin de buurten aaneengebouwde en halfvrijstaande woningen. Aan de Poortstraat staat een complex met gestapelde woningen.

 

Aan de noordzijde van de kern ligt de meest recente uitbreidingswijk Molenhoek. In deze buurt staan voornamelijk (half)vrijstaande woningen met enkele korte blokken aangebouwde woningen.

 

In de zuidelijke punt van de kern ligt het bedrijventerrein De Driehoek. Aan een doodlopende gedeelte van de Noordweg liggen diverse bedrijven, een zorgkantoor en een fitnesscentrum. Richting de Kadetweg ligt het terrein van de dienst infrabeheer van de provincie Zeeland.

   

Aan de zuidoostkant van Serooskerke ligt een park met een groot open binnenterrein. Dit park is ongeveer 30 jaar geleden aangeplant met de bedoeling om op het binnenterrein een landhuis te bouwen.

   

Groenstructuur

De noordelijke rand van de kern Serooskerke heeft een groen karakter dat voornamelijk wordt gevormd door de windhagen van de aan de kern grenzende boomgaarden. De bebouwing valt door deze boomgaarden voor een deel uit het zicht. Alleen de kerk torent boven deze groene rand uit. Ook het park “Welgelegen” en het aansluitende groengebied van de Zandput dragen voor een belangrijk deel bij aan het groene karakter van de rand. 

 

In de kern zelf vormt het kerkplein en Torenstraat met de fraaie bomen een groen middelpunt. Voor de rest kent Serooskerke weinig openbare groenvoorzieningen. Er zijn wel enkele speelterreinen, maar deze liggen vaak midden in een bouwblok en zijn vanaf de openbare weg nauwelijks zichtbaar.

     

Toerisme en recreatie

Serooskerke heeft slechts een beperkte toeristische functie. Aan de Zandput zijn een aantal vakantiewoningen in een verbouwde boerderij te vinden. De villa van het landgoed Welgelegen biedt onderdak aan 13 kamers waarin leden van de IPA (International Police Association) vakantie kunnen vieren.

In de vorm van het openluchtzwembad De Goudvijver heeft Serooskerke een dagrecreatieve functie.

 

Horeca en detailhandel

Het aanbod van horeca en detailhandel in Serooskerke is beperkt, waarbij de meeste voorzieningen geconcentreerd zijn rondom de Torenstraat. Aan deze straat zijn twee horecagelegenheden gelegen, waarvan er één gesloten is en te koop staat. Op de hoek Torenstraat en Burg. Dregmanstraat is een supermarkt gevestigd. Daarnaast zijn er nog een bakker en een winkel in schoenmode en ruitersport aan de Torenstraat gelegen. Bij de kruising van de Torenstraat met de Wilgenhoekweg ligt een campingshop.

Verspreid door de kern komen enkele bedrijven in persoonlijke dienstverlening voor, zoals kapsalons. Ook zijn er enkele kantoren in de zakelijke en financiële dienstverlening in Serooskerke te vinden.

  

Maatschappelijke voorzieningen

De kern Serooskerke kent een breed aanbod van maatschappelijke voorzieningen. Aan de Zandput zijn het gemeenschapshuis, een sporthal, het zwembad en de tennisvereniging te vinden. Het jeugdhonk en het muziekgebouw 't Westeinde staan aan de Oostkapelseweg. De protestantse gemeente in het dorp beschikt over twee kerkgebouwen: de historische Johanneskerk op de kerkring en de Petruskerk aan de Ds van Wouwestraat.

Het gebouw van de brandweer en de begraafplaats liggen aan de Vrouwenpolderseweg. Aan de Wilgenlaan staat de basisschool en de peuterspeelzaal is te vinden aan de Koepelstraat. Verspreid over het dorp komen diverse medische voorzieningen voor.

Het sportcomplex van de voetbalvereniging ligt aan de oostzijde van het dorp en wordt ontsloten via de Kadetweg. Door een recente bestemmingsplanherziening is de uitbreiding van het complex met een derde speelveld mogelijk gemaakt. Daarnaast zal het bestaande trainingsveld grenzend aan de woningen aan de Bogerdweie verplaatst worden richting de Kadetweg/N57.

 

Bedrijven

De bedrijven zijn geclusterd op het bedrijventerrein De Driehoek aan de zuidzijde van het dorp en het bedrijventerrein De Zompe aan de Hondegemseweg dat buiten het plangebied ligt. Verspreid langs de historische linten liggen diverse bedrijven in voornamelijk de agrarische sector of de bouwnijverheid. Aan de Vrouwenpolderseweg ligt een tankstation met verkoop van LPG.