Kom Domburg

2.1 Analyse plangebied

Bestaande situatie

De kern Domburg is gelegen aan de noordwestelijke kustzone van Walcheren, direct achter de duinen en heeft al vanaf de 19e eeuw een aantrekkingkracht als badplaats. Het Badhotel, Badpaviljoen en de typische badplaatswoningen aan de Nehalenniaweg en de Badhuisweg zijn bebouwingselementen uit het specifieke recreatieverleden.

De aantrekkende werking van een badplaats met allure met de daarbij behorende voorzieningen en de ligging aan zee bepalen in belangrijke mate het karakter van de kern.

Hoofdstructuur

In figuur 2.1 is de hoofdstructuur weergegeven. Domburg is ontstaan op de plaats van een Karolingische ringwalburg uit de 9e eeuw, met als middelpunt het huidige Groentje. Omstreeks 1850 bestond Domburg uit een compacte kern ten noorden van de huidige Singel. In de loop van de 19e eeuw is de functie als badplaats steeds bepalender geworden voor de kern. Uit deze periode dateert veel monumentale bebouwing in de vorm van villa's langs de Domburgseweg en hotels, waaronder het Badpaviljoen.

Pas in de tweede helft van de 20e eeuw is een aantal uitbreidingswijken ontstaan, ten zuiden van de Singel en ten oosten van de Schuitvlotstraat.

De kernopbouw wordt gekenmerkt door een aantal gebieden met een eigen karakter en een patroon van lijnen en knooppunten. De volgende gebiedselementen worden onderscheiden:

• de compacte en kleinschalige oude kern met smalle straatjes en veelal lage bebouwing;
• het groene lint met gevarieerde (villa)bebouwing langs de Domburgseweg;
• het bosgebied van de Manteling aan de noordoostzijde;
• de duinen met incidentele bebouwing en het golfterrein aan de westzijde (buiten plangebied gelegen);
• de planmatig ontwikkelde woongebieden aan de zuidzijde;
• de recreatieparken aan de zuidwestzijde (buiten plangebied gelegen);
• grote groenelementen zoals de begraafplaats, boselementen en de sportvelden (buiten plangebied gelegen).

Figuur 2.1. Hoofdstructuur

Belangrijke structuurlijnen in de kern zijn:

• de centrale oost-west-as van Oost- en Weststraat; hier zijn de meeste voorzieningen geconcentreerd;
• de uitvalswegen zoals de Domburgseweg aan de oostzijde, de Schelpweg in het westen en de Roosjesweg in het zuiden;
• de noord-zuid-as van Badstraat-Schuitvlotstraat;
• belangrijke verkeersstraten zoals de Metzgerweg en de Singel;
• de polderwegen zoals de Brouwerijweg en de Babelweg/ Westweg.

De knooppunten van een aantal structuurlijnen vormen bijzondere ruimten die van belang zijn voor het karakter van Domburg:

• 't Groentje als knooppunt van hoofdassen;
• het Nehalenniagebied op de overgang van Badstraat naar duinen, strand en zee als belangrijkste schakel tussen dorp en strand; de watertoren en het Badpaviljoen vormen hier twee markante oriëntatiepunten;
• de Markt met de kerk als dorpshart en middelpunt van de oost-west-as;
• het knooppunt van de Roosjesweg en Mezgerweg met het nieuwe gemeentehuis;
• het knooppunt van de Schelpweg, Weststraat en Ewout van Dishoeckstraat.

Aan de zuidzijde grenst de kern aan het open poldergebied dat tussen de uitlopers van de kern op sommige plaatsen tot dicht bij de oude kern doordringt (lobbenstructuur).

Groenstructuur

De Manteling is een zeer belangrijk en waardevol groengebied voor de kern. Door de diepe penetratie in de kern is de Manteling van groot belang voor de beleving van de kern. Het Badhotel, de villa's en landhuizen langs de Domburgseweg en het Burgemeester Van Teylingenpark in hun ruime groene setting versterken dit beeld.

Binnen de kern liggen verspreid diverse "stedelijke" groenelementen zoals 't Groentje, de kerkring, de begraafplaats bij de Babelweg, de parken tussen de Schelpweg en de Beatrixstraat, aan de P.J. Eloutstraat en aan de Wijngaardstraat en enkele binnenterreinen. Langs de Ooststraat is begeleidende boombeplanting aangebracht en langs de Singel zijn groenstroken aanwezig. In het oudste gedeelte van de kern is groen voor het overige beperkt in het straatbeeld, mede door de compacte structuur en de ligging aan zee (wind, zout water).

Toerisme en recreatie

Domburg heeft als badplaats een belangrijke (verblijfs)recreatieve en toeristische functie. De verblijfsrecreatiegebieden ten westen van de kern dragen daar in belangrijke mate aan bij. Ook komen verspreid over de kern een relatief groot aantal hotels en pensions voor. Verder is het aantal tweede woningen in de kern relatief groot.

Horeca en detailhandel

Het aantal winkels en horeca is met name door het toerisme relatief groot in vergelijking met kernen van vergelijkbare omvang waar de toeristische functie niet zo nadrukkelijk aanwezig is. Het grootste deel van de horeca en detailhandel is geconcentreerd aan 't Groentje, Ooststraat, Markt en Stationsstraat. Daarnaast komen ook buiten het centrumgebied nog horeca- en detailhandelsvoorzieningen voor, met name in de straten grenzend aan het centrumgebied (Badstraat, Weststraat en Zuidstraat). Wat betreft de detailhandel is daarbij met name de supermarkt aan de Singel van belang.

Maatschappelijke voorzieningen

In Domburg komen de volgende niet-commerciële voorzieningen voor: een basisschool, een peuterspeelzaal, een sport- en ontmoetingscentrum, een verzorgingstehuis, verscheidene musea en galeries en het gemeentehuis aan de zuidzijde van de kern.

Bedrijven

Verspreid door de kern komen verschillende bedrijven voor, waaronder een autobedrijf en een bouwbedrijf. Aan de Nijverheidsweg bevindt zich een kleine cluster van bedrijven.