direct naar inhoud van 5.5 Water
Plan: Palenstein
Status: onherroepelijk
Plantype: bestemmingsplan
IMRO-idn: NL.IMRO.0637.BP00028-0004

5.5 Water

5.5.1 Watersysteem

Het Hoogheemraadschap van Rijnland is de waterkwaliteits- en waterkwantiteitsbeheerder in het plangebied. Het plangebied ligt in de waterstaatkundige eenheid Polder De Noordplas (PBS_WW-25U). Het vaste waterpeil ligt op 5,92 m -NAP. Een waterstaatkundige eenheid is een gebied waarin het watersysteem één geheel vormt. Het overtollige regenwater, dat in polder de Noordplas valt watert direct af op Rijnlands boezem.

Het beheersgebied van het Hoogheemraadschap kenmerkt zich door de plassen, de lange weteringen en de vele singels en vijverpartijen in de wijken. De interactie tussen de plassen, de weteringen en het water in de wijken is bepalend voor het goed functioneren van het watersysteem en de waterkwaliteit. Het water uit de Palensteinse Polder waar het plangebied in ligt watert direct af op Rijnlands boezem.

Rioolstelsel

Conform het uitgangspunt van het Hoogheemraadschap van Rijnland wordt het hemelwater gescheiden van het afvalwater. Daartoe ligt in het plangebied een gescheiden rioolstelsel. Een gescheiden rioolstelsel wil zeggen dat het regenwater van verharde oppervlakken via het schoonwaterriool afgevoerd wordt naar het oppervlaktewater, terwijl het afvalwater via het vuilwaterriool afgevoerd wordt naar de rioolwaterzuiveringsinstallatie. Nieuwe verharde oppervlakken wateren af op het schoonwaterriool en zijn dus afgekoppeld. Hierbij wordt rekening gehouden met het landelijk beleid en het beleid van de waterkwaliteitsbeheerder hierover.

Verder geldt ook voor de nieuwbouw dat het hemelwater wordt afgekoppeld. Dit water zal direct geloosd worden op het water in de centrale as. Ook het hemelwaterriool in het park zal worden aangesloten op het water in de centrale as.

5.5.2 Water in dit bestemmingsplan

In het bestemmingsplan zijn de watergangen bestemd als 'Water'. De waterkeringen (langs de Leidsewallenwetering en Zegwaartsewetering) zijn, met inbegrip van de beschermingszones naar opgave van het Hoogheemraadschap, bestemd voor 'Waterstaat - Waterkering'.

Aan weerszijden van de watergangen ligt een onderhoudsstrook van vijf meter. Deze hebben evenals de waterkeringen de dubbelbestemming 'Waterstaat - Waterkering' gekregen. Het beheer en onderhoud van de meeste watergangen worden uitgevoerd door het Hoogheemraadschap van Rijnland. Dit gebeurt conform de afspraken die zijn vastgelegd in het convenant dat in 1997 is gesloten tussen het Hoogheemraadschap van Rijnland, het Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard en de gemeente Zoetermeer. Onderhoud van rioleringen gebeurt conform de richtlijnen uit het Gemeentelijk Rioleringsplan.

De bestaande (te handhaven) waterlopen en structurerende waterpartijen zijn als zodanig bestemd met de bestemming 'Water'. Binnen andere bestemmingen, zoals 'Groen' en 'Verkeer- Verblijfsgebied' is eveneens water toegestaan.

5.5.3 Nieuwe ontwikkelingen in relatie tot water

De vernieuwing van de wijk Palenstein leidt tot een verandering van de stedenbouwkundige opzet van een deel van de wijk/plangebied. Als onderdeel van die verandering wordt ook het watersysteem gewijzigd. Water gaat in de nieuwe stedenbouwkundige opzet een veel grotere rol spelen als waardevol element in de beleving van de gebouwde omgeving.

Beleidskader watersysteem Palenstein

In maart 2010 is ten behoeve van de planontwikkeling Palenstein een beleidskader watersysteem Palenstein opgesteld. Het beleidskader watersysteem Palenstein beschrijft in grote lijnen de verandering van het watersysteem in de wijk Palenstein. Dit beleidskader is besproken met het Hoogheemraadschap van Rijnland.

Vanwege de flexibele planregeling (zie paragraaf 4.2.3) is op voorhand niet exact te bepalen hoe de ruimtelijk-programmatische invulling van het gebied uiteindelijk wordt. Zodra daar duidelijkheid over is wordt het beleidskader watersysteem Palenstein daarop verder afgestemd en aangepast en opnieuw voorgelegd aan het Hoogheemraadschap van Rijnland. Daarbij wordt nader ingegaan op de hierna genoemde wijzigingen van het watersysteem binnen het plangebied, alsook op de fasering en de compenserende maatregelen.

Wijzigingen watersysteem

Belangrijkste wijziging van het watersysteem is de introductie van water langs de zogenoemde "centrale as" met singel, die als belangrijke publieke ruimte in oost-west richting door Palenstein loopt en waarmee de oriëntatie van de wijk op het centrum wordt versterkt. De overige wijzigingen van het watersysteem betreffen:

  • een verbreding van de waterpartij aan de zuidzijde van de Brede school. Deze verbreding is inmiddels gerealiseerd. Daarmee is de bergingscapaciteit met 2.000 m2 vergroot;
  • de aanleg van een nieuwe duiker in de Ambachtsherenlaan. Er komt een tijdelijke verbinding richting de Du Meelaan;
  • het verwijderen van de oude duiker en de waterpartij bij de Schoutenhoek. Dit is inmiddels uitgevoerd;
  • het verwijderen van het water aan de Du Meelaan (hiervoor in de plaats wordt nieuw water gerealiseerd binnen de zogenoemde centrale as). Dit biedt de mogelijkheid om de nieuwe woningen te oriënteren op en te ontsluiten vanaf de Du Meelaan.


Met de wijziging van het watersysteem in Palenstein krijgen de watergangen en vijvers een meer prominente plek in de wijk. In de nieuwe situatie wordt de zeer lange (gebogen) duiker onder het complex Schoutenhoek vervangen door een rechte en kortere duiker. Het watersysteem wordt robuuster gemaakt door een tweede aansluiting te maken van Palenstein naar Segwaert, vanaf het van Aalstpark onder de Australiëweg door.

Watercompensatie

In de huidige situatie is de verdeling van de beschikbare oppervlakte in de wijk:

  • bebouwing: 42.389 m2
  • verharding: 90.484 m2
  • (beb. + verh. 132.873 m2 )
  • groen: 93.354 m2
  • water: 12.423 m2


De planontwikkeling voorziet in de volgende verdeling:

  • bebouwing: 82.902 m2
  • verharding: 79.235 m2
  • (beb. + verh. 162.137 m2 )
  • groen: 63.703 m2
  • water: 12.810 m2


De herstructurering van de wijk heeft een toename van het totale verharde oppervlak als gevolg. Het oppervlak aan bebouwing neemt flink toe, van ca. 42.400 m2 naar ruim 79.000 m2 , het oppervlak aan verharding neemt substantieel af, van ca. 92.000 m2 naar ca. 79.000 m2 .

Het totale verharde oppervlak (bebouwing + verharding) neem toe van ca. 133.000 tot ca. 162.000 m2 . Een toename van circa 29.000 m2 . Voor de binnenterreinen en voor privé-tuinen is voor de berekening uitgegaan van de ongunstigste situatie, namelijk een invulling met 100% verharding.

Volgens de norm van het Hoogheemraadschap is hiervoor een compensatie vereist van 15%, dus maximaal ca. 4.350 m2. De planontwikkeling voorziet binnen het te herontwikkelen gebied in de aanleg van per saldo circa 400 m2 meer (nieuw) water ten opzicht van de huidige situatie. Daarmee resteert een watercompensatie-opgave van circa 4.000 m2.

Het bestemmingsplan voorziet binnen de bestemming 'Groen' in de mogelijkheid om deze resterende waterberging aan te leggen. De resterende watercompensatie is daarmee planologisch verankerd binnen dit bestemmingsplan. Voor de verdere uitwerking hiervan zal nader overleg plaatsvinden met het Hoogheemraadschap, waarbij onder meer nadere afspraken worden gemaakt waar binnen de bestemming 'Groen' en op welke termijn de watercompensatie wordt uitgevoerd. Vanuit het Hoogheemraadschap is aangegeven dat nieuw oppervlaktewater binnen de bestemming 'Groen' in principe past binnen het watersysteem van de wijk en dat compensatie in de vorm van aanleg van nieuw oppervlaktewater in ieder geval binnen drie jaar na realisatie van het plan cq. planonderdelen uitgevoerd dient te zijn.

Gelet op de zorgplicht en preventieve maatregelen voor hemelwater zal de nieuwbouw in de wijk geen uitloogbare materialen bevatten. Hierdoor zijn er geen nadelige gevolgen voor de kwaliteit van het hemelwater en wordt de kwaliteit van het oppervlaktewater gewaarborgd. Voor zover mogelijk zullen ook de andere maatregelen worden toegepast (zoals de keuze van de kolken) bij de uitvoering van projecten en het beheer van de openbare ruimte.

De gemeente Zoetermeer hanteert bij nieuwbouwlocaties de principes van duurzaam bouwen, zoals neergelegd in de gemeentelijke Nota Duurzaam Bouwen, die in Hoofdstuk 2 aan bod is gekomen.

Op de watergangen (zoals sloten en beken), de waterkeringen (zoals kaden en dijken) en andere waterstaatswerken (zoals bruggen en duikers) is de Keur van het Hoogheemraadschap van Rijnland van toepassing. In deze Keur is een vergunningenstelsel opgenomen waarmee de waterstaatkundige aspecten van de waterkeringen worden gewaarborgd. Bij ontwikkelingen op gronden waar een Keur van toepassing is wordt in overleg met de waterbeheerders gestreefd naar coördinatie tussen vergunningverlening en beheersaspecten.