Oosterheem / Zegwaartseweg-Noord

5.2 Geluidhinder

De Wet geluidhinder, en het hierop gebaseerde Besluit geluidhinder, bevatten normen en regels ter voorkoming of beperking van geluidhinder tengevolge van wegverkeerslawaai, spoorweglawaai en industrielawaai afkomstig van een gezoneerd industrieterrein. Aangegeven wordt welke objecten bescherming genieten tegen geluid. Naast woningen gaat het onder meer om scholen, kinderdagverblijven, ziekenhuizen, verpleeghuizen en psychiatrische ziekenhuizen. Woonwagenstandplaatsen en verblijfsterreinen bij psychiatrische ziekenhuizen worden aangemerkt als geluidsgevoelig terrein.

Verplichting tot akoestisch onderzoek

Bij het opstellen van een bestemmingsplan dient een akoestisch onderzoek te worden verricht waarin wordt aangetoond dat aan de geluidnormen krachtens de Wet geluidhinder wordt voldaan. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen bestaande en nieuwe situaties. Voor nieuwe situaties gelden er strengere normen dan voor bestaande.

Omdat de geluidbelasting afneemt bij een toenemende afstand en uiteindelijk niet meer relevant is, zijn er bij wet geluidzones gedefinieerd. Deze zones zijn te beschouwen als aandachts- of onderzoeksgebieden, waarbinnen akoestisch onderzoek moet worden verricht.

Geluidzones

Wegen, spoorwegen en zoneringsplichtige industrieterreinen kennen geluidzones. Dit zijn afgebakende gebieden waarbinnen de normen en grenswaarden van de Wet geluidhinder en de daarbij behorende uitvoeringsbesluiten van toepassing zijn. De omvang van de geluidzones is vastgelegd in de wet. Voor wegverkeer is de zone afhankelijk van het aantal rijstroken. Bij railverkeer wordt de zonebreedte bepaald door het type spoor.

Het bestemmingsplangebied ligt binnen de zones van diverse binnenstedelijke wegen, de Hoge Snelheidslijn (spoorlijn HSL) en voor een klein gedeelte binnen de zone van de RandstadRail. De RandstadRail binnen het plangebied heeft geen wettelijke zone. Het gebied ligt niet binnen de zone van rijksweg A12 of de spoorlijn Den Haag-Gouda, omvat geen zoneringsplichtige industrieterreinen en ligt ook niet binnen de geluidzone van een vliegveld.

Normstelling

De Wet geluidhinder bevat normen ten aanzien van de maximaal toegestane geluidbelasting. Deze normen zijn alleen van toepassing op de gevels van geluidgevoelige bestemmingen of op de grens van geluidgevoelige terreinen. Er wordt onderscheid gemaakt in voorkeursgrenswaarden en maximale ontheffingswaarden. Voor alle (nieuwe) geluidgevoelige situaties wordt de voorkeursgrenswaarde nagestreefd. Realisatie hiervan is echter niet altijd mogelijk. De wet biedt de mogelijkheid om ontheffing te verkrijgen van de voorkeursgrenswaarde tot de maximale ontheffingswaarde. Boven de maximale ontheffingswaarde is het ontwikkelen van geluidgevoelige bestemmingen niet mogelijk.

Hogere waarde procedure

Als uit het akoestisch onderzoek blijkt dat de geluidbelasting de voorkeursgrenswaarde overschrijdt, moet worden onderzocht of er maatregelen mogelijk zijn om het geluidniveau terug te brengen tot de voorkeursgrenswaarde. Hierbij moet eerst worden gekeken naar mogelijke maatregelen bij de bron (bijv. geluidsreducerend wegdek), dan in de overdracht (bijvoorbeeld geluidschermen) en dan pas bij het 'ontvangend' object (bijvoorbeeld een vliesgevel). Voor het verkrijgen van een ontheffing voor een hogere grenswaarde dient een hogere waarde procedure te worden gevoerd.

Planontwikkeling en uitgevoerd akoestisch onderzoek

In het nieuwe bestemmingsplan wordt voor 24 locaties de mogelijkheid voor woningbouw uitgewerkt. Drie locaties hebben een gemengde bestemming, waaronder woningbouw. Twee locaties hebben een maatschappelijke bestemming en zijn niet geluidgevoelig. De ontwikkellocaties zijn aangegeven in Bijlage 1.

Het nieuwe bestemmingsplan is grotendeels conserverend van aard. Voor vrijwel alle locaties gaat het om braakliggende terreinen met onbenutte plancapaciteit. Het betreft het opvullen van open plaatsen in een omgeving met bestaande bebouwing. Alleen voor het gebied Zegwaartseweg-Noord worden enkele kleine wijzigingen voorzien in het nieuwe bestemmingsplan.

In opdracht van de gemeente Zoetermeer is door DGMR Industrie, Verkeer en Milieu B.V. is een akoestisch onderzoek uitgevoerd. Hierbij is onderzoek gedaan naar de toekomstige geluidbelasting van de nieuwe geluidgevoelige bestemmingen aan de Zegwaartseweg. In het kader van een goede ruimtelijke ordening is ook gekeken naar de toekomstige geluidbelasting bij de overige locaties. Dit heeft geresulteerd in een onderzoeksrapport voor het hele plangebied, kenmerk M.2011.1588.07.R001. In dit rapport is voor een aantal wegen uitgegaan van een snelheidsregime van 50 km-uur, waar dit in werkelijkheid 30 km-uur moet zijn. In de bijlage bij het onderzoek is in een notitie opgenomen waarin is beschreven welke conclusies in het rapport aanpassing behoeven. Bij de beschrijving in deze paragraaf is rekening gehouden met deze correcties.

Het plangebied kent nog één grote ontwikkellocatie: de woonwijk Waterzicht. Deze locatie ligt in de nabijheid van bedrijventerrein Dwarstocht, waar eveneens onbenutte plancapaciteit aanwezig is. In het kader van een goede ruimtelijke ordening is onderzocht wat de geluidbelasting is van het bedrijventerrein op de betreffende woonlocatie. Dit onderzoek is weergegeven in rapport M.2011.1588.07.R002.

De bovengenoemde rapporten zijn opgenomen in Bijlage 4 en Bijlage 5. De belangrijkste resultaten en conclusies zijn hieronder beschreven.

Algemene beoordeling geluidsituatie plangebied

In de toekomstige situatie is de geluidsbelasting voor nagenoeg alle geluidgevoelige bestemmingen in het plangebied hoger dan de voorkeursgrenswaarde voor wegverkeer (48 dB). Op de locaties aan de oostzijde van het plangebied treedt tevens een overschrijding op van de voorkeurswaarde voor spoorweglawaai (55 dB). De maximale waarden worden nergens overschreden (63 dB voor wegverkeer en 68 dB voor spoorweglawaai).

Voor de locaties die in de geluidzone van een weg of spoorweg liggen, zijn de berekende waarden weergegeven in onderstaande tabel. Een aantal ontwikkellocaties ligt langs een 30 km/uur weg. Deze wegen hebben geen zone en daarmee geen normen voor de geluidbelasting op gevel (´buitenwaarde´).

Tabel: Locaties waar tengevolge van gezoneerde (spoor-)wegen de voorkeursgrenswaarde wordt overschreden.

Locatie	Locatienaam	Geluidsbron weg of spoor (berekende waarde in dB)
1	Amstelstroom	HSL (63)
2	M. Luther Kinglaan	Nieuwe Hoefweg (52), Th. Morelaan (52) en HSL (65)
3	Thomas Morelaan	Nieuwe Hoefweg (50), Th. Morelaan (57) en HSL (62)
4	Burg. Middelberglaan	HSL (60)
10	Javalaan	Javalaan (52) en HSL (56)
11	Waterzicht	Olof Palmelaan (52) en Tobias Asserlaan (57)
12	Cyprus/Corsica/Aruba	HSL (57)
13	Scheldestroom	M.L. Kinglaan (50), Fl. Nightingalelaan (57) en HSL (58)
17	Zegwaartseweg 45	Edisonstraat (56)
18	Zegwaartseweg 47a	Edisonstraat (56)
19	Zegwaartseweg/ Benthuizerstraat.	Hugo de Grootlaan (52)
20	Hofwegenstraat loc. 20	Hugo de Grootlaan (56)

Het feit dat er op veel locaties een overschrijding optreedt van de voorkeursgrenswaarde, komt mede voort uit het feit dat de precieze verkaveling van de betreffende gebieden nog niet bekend is en globale bestemmingen zijn opgenomen. Dit betekent dat de rekenpunten (de fictieve gevels) op de randen van de kavels zijn gelegd. In de praktijk zal het hoogstwaarschijnlijk zo zijn dat de woningen op enige afstand van de rand van de kavel worden geprojecteerd. De hier berekende waarden zijn dus een worst-case benadering. In de eindsituatie zal de berekende geluidbelasting op de gevels van de geluidgevoelige bebouwing lager zijn.

Voor de diverse geluidgevoelige bestemmingen binnen het plangebied zijn in het verleden reeds hogere waarden verleend door de Provincie Zuid-Holland. Ook nu blijken er geen doelmatige of effectieve maatregelen mogelijk om de geluidbelasting te reduceren. Daarom moeten voor de locaties in de bovenstaande tabel opnieuw hogere waarden worden verleend. Voor de onderbouwing hiervan wordt verwezen naar het besluit Hogere waarden geluid dat is opgenomen in Bijlage 6 van de plantoelichting. Het akoestisch onderzoek waarnaar in het besluit wordt verwezen is opgenomen in Bijlage 4 van deze plantoelichting.

Als een te verlenen hogere waarde meer dan 5 dB boven de voorkeursgrenswaarde ligt, worden aanvullende eisen gesteld aan de inrichting van de woning en de buitenruimte. Hiermee wordt een goede akoestische leefomgeving nagestreefd.

Voor railverkeer is de toekomstige geluidbelasting van de HSL en de RandstadRail berekend. Het tracé van de RandstadRail dat door Oosterheem loopt, is niet gezoneerd. Hiermee is er formeel geen toetsingskader voor het geluid van de RandstadRail. In het kader van een goede ruimtelijke ordening is getoetst alsof de normen voor railverkeerslawaai wel van toepassing zijn. Hieruit blijkt dat bij de locaties 6 (Centrumgebied Oosterheem), 8 (Centrumgebied Oosterheem), 9 (Sumatra), 10 (Javalaan) en 19 (Zegwaartseweg / Benthuizenstraat) het geluid boven de 55 dB uitkomt (de 'voorkeursgrenswaarde'). De hoogste berekende waarde is 61 dB; dit is ruim onder de 'maximale' waarde van 68 dB. Ook hier liggen de rekenpunten op de rand van de kavel, waardoor er worst-case gerekend is.

Bij het berekenen van de gecumuleerde geluidbelasting (LCUM) is het geluid van de wegen, de HSL en de RandstadRail bij elkaar opgeteld. Uit de berekeningen blijkt dat deze nergens in het plangebied onaanvaardbaar hoog is. Met gevelmaatregelen kan aan de eisen van het Bouwbesluit inzake ´bescherming tegen geluid van buiten´ worden voldaan. Middels een akoestisch bouwtechnisch onderzoek dient dit laatste te worden aangetoond.

Hiermee is sprake van een goede ruimtelijke ordening.

Voor het volledige onderzoek wordt verwezen naar Bijlage 4 van deze plantoelichting.

Beschouwing 30 km/uur wegen.

Bij een aantal ontwikkellocaties is het snelheidsregime van de wegen langs of binnen de locatie 30 km/uur. Deze wegen hebben geen zone en daarmee geen normen voor de geluidsbelasting op gevel (´buitenwaarde´). Toch is hier in het kader van een goede ruimtelijke ordening gekeken naar de toekomstige geluidbelasting.

Het blijkt dat ook bij veel 30 km/uur wegen de toekomstige geluidbelasting op de gevel meer is dan 48 dB. Ook hier geldt als verklaring dat hier op basis van een worst-case benadering is gerekend, omdat de gebieden globaal bestemd zijn. De rekenpunten liggen dan op de randen van de kavels. In de praktijk zullen de gevels van de woningen hoogstwaarschijnlijk op enige afstand van de rand van de kavel worden geprojecteerd. In de eindsituatie zal de geluidbelasting op de gevels dan lager zijn dan de nu berekende waarden.

Voor de Zegwaartseweg is in het akoestisch onderzoek gerekend met een snelheid van 50 in plaats van 30 km/uur. Ook dit leidt tot een overschatting van de toekomstige geluidbelasting.

Bij de woonwijk Waterzicht is een berekening gemaakt van de cumulatieve geluidbelasting op de gevels van de geprojecteerde woningen. Hierbij is uitgegaan van het verkavelingsplan en de verkeersafwikkeling van de wijk zoals oktober 2012 bekend was. In het onderliggende plan blijkt het meeste verkeer de woonwijk in en uit te rijden over de ontsluitingweg aan de zuidzijde. Dit leidt tot een relatief hoge cumulatieve geluidbelasting op de woningen langs de zuidelijke ontsluitingroute. Desondanks kan door het treffen van de juiste gevelmaatregelen toch een goed akoestisch binnenklimaat gerealiseerd worden. Middels een akoestisch bouwtechnisch onderzoek dient te worden aangetoond of aan de eisen van het Bouwbesluit wordt voldaan. Verder blijkt dat de buitenruimte van de woningen niet naar de wijkontsluitingsweg gesitueerd worden. Hiermee is sprake van een goede ruimtelijke ordening.

Industrielawaai en bedrijventerreinen

Het plangebied ligt niet binnen de zone van een gezoneerd industrieterrein volgens de Wet geluidhinder. Voor de overige inrichtingen rondom het plangebied is de geluiduitstraling geregeld middels de Wet milieubeheer. In het kader van een goede ruimtelijke ordening is gekeken naar de mogelijke wederzijdse planinvloed van het bedrijventerrein Dwarstocht en de geprojecteerde woonwijk Waterzicht. Middels een kavelbronnenonderzoek is berekend wat de toekomstige geluidbelasting is als de maximale ontwikkelmogelijkheden van het bedrijventerrein gerealiseerd wordt. Hierbij is rekening gehouden met het doortrekken van het huidige geluidsscherm (ca. 200 m lang) over de gehele lengte van het plangebied (ca. 570 m lang). De schermhoogte is minimaal 6 meter. Afhankelijk van de invulling van het bedrijventerrein of de bouwhoogte van de woningen kan gedeeltelijk een hoger scherm nodig zijn. Uit dit onderzoek blijkt dat de woningen buiten de 50 dB-contour van het bedrijventerrein gerealiseerd kunnen worden. Realisatie van de onbenutte plancapaciteit in Dwarstocht levert daarmee geen belemmering op voor de woningen binnen Waterzicht.

Voor het volledige onderzoek wordt verwezen naar Bijlage 5 van deze plantoelichting.