Harmelerwaard

6.3 Handhavingsaspecten

Het bestemmingsplan is bindend voor zowel de overheid als de burger. De primaire verantwoordelijkheid voor controle en handhaving ligt bij de gemeente. Handhaving kan worden omschreven als elke handeling die erop gericht is de naleving van regelgeving te bevorderen of een overtreding te beëindigen.

Handhaving van de regels en plankaart (verbeelding) wordt nagestreefd door naleefbare en controleerbare regels op te stellen. Dit is in de lijn met de Handhavingsnota. De huidige functie is geïnventariseerd en als zodanig bestemd en op de plankaart ingetekend. Vanwege jurisprudentie zijn alle bestaande burgerwoningen op de plankaart aangeduid als burgerwoning. De systematiek van de erfbebouwingsregeling is gebaseerd op de standaardregels voor de bebouwde kom. De woning mag alleen in het aanduidingsvlak liggen en daarbuiten mag erfbebouwing ten behoeve van de woning worden opgericht tot een maximale oppervlakte van 50 m2, mits reeds niet aanwezig. Deze duidelijke scheiding tussen vlak en woning en voor de erfbebouwing is op de plankaart aangebracht om te bewerkstelligen dat een aangebouwd bijgebouw aan de woning als erfbebouwing blijft worden beschouwd, ondanks de ongeschikte woonfunctie, die ook in een dergelijk bijgebouw mogen komen.

In het buitengebied heeft handhaving van illegale (permanente) bewoning een hoge prioriteit, aangezien een nieuwe woning in het buitengebied in principe niet is toegestaan, met uitzondering van ter verbetering van de landschappelijke kwaliteit (via Ruimte voor Ruimte, landgoederen en in cultuurhistorische waardevolle bijgebouwen) zijn ook ondergeschikte woonfuncties toegestaan, echter om illegale permanente bewoning te voorkomen is geen aparte zelfstandige woonruimte mogelijk. In vrijstaande bijgebouwen zijn tevens geen woonruimten toegestaan die bij een nachtverblijf horen (badkamer, slaapkamer), vanwege dezelfde reden.
Het controleren van kleinschalige campings (trekkershutten) op permanente bewoning is in de wintermaanden eenvoudig mogelijk, doordat van 1 november tot 15 maart geen recreatief nachtverblijf is toegestaan. Bij 'bed and breakfast'-appartementen buiten de woning is een nachtregister verplicht, moet worden aangesloten bij een recreatieorganisatie en is een bedrijfsmatige exploitatie verplicht. Tevens is aangegeven dat er door eenzelfde persoon niet langer dan 4 weken per jaar aaneengesloten mag worden verbleven, om te voorkomen dat deze logiesverblijven langdurig door eenzelfde persoon gaan worden bewoond. Het nachtregister is jaarlijks op te vragen bij de logiesverstrekkers en daaruit zal moeten blijken dat aan deze voorwaarde wordt voldaan.

Voor mantelzorg is via afwijking een tijdelijk extra zelfstandige woonruimte toegestaan in of aan de woning of in een bestaand bijgebouw tot maximaal 50 m². In dit gevel moet er een objectief aantoonbare behoefte aan mantelzorg zijn. Het belangrijkste is dat, zodra de vraag naar mantelzorg is afgelopen, de aanpassing aan de woning of het bijgebouw zal moeten worden verwijderd om permanente bewoning te voorkomen. Met name een koppeling met de (GBa) Gemeentelijke Basisadministratie is hierbij belangrijk.

Detailhandel is in het buitengebied niet toegestaan, met uitzondering van verkoop van zelfgemaakte, -bewerkt, -gekweekte of -geteelde producten met een maximale oppervlakte van 50 m2. Dit is met name bedoeld voor verkoop van eigen gemaakte kaas, maar ook zelfgekweekte pompoenen, eigengemaakte keramiek en dergelijke zijn mogelijk. De ondernemer moet kunnen aantonen dat hij producten zelf maakt, kweekt of teelt. Alleen bij agrarische bedrijven is via vrijstelling ook verkoop van agrarische streekproducten mogelijk, zoals een landwinkel met een maximale oppervlakte van 100 m2. In dat geval moet kunnen worden aangetoond dat de agrarische streekproducten in de streek (het Groene Hart) zijn gegroeid, geteeld of gekweekt (sinaasappelen zijn dat bijvoorbeeld niet). De jurisprudentie is hier duidelijk over. Internetverkoop wordt, als alles per post wordt verzonden, niet als detailhandel gezien, aangezien er dan geen verkoop ter plaatse is. Gezien de vele discussies, slechte handhaafbaarheid en naleefbaarheid is er geen ondergeschikte afwijking van de hoofdregel mogelijk.

De flexibiliteitbepalingen zorgen er voor dat veel nieuwe functies of functiewijzigingen mogelijk zijn na het doorlopen van een procedure. Ook kleine afwijkingen van de maatvoering zijn mogelijk, mits de noodzaak daartoe wordt aangetoond. Aan de binnenplanse afwijkingen en wijzigingsbevoegdheden zijn voorwaarden verbonden, zoals een afschermende zone streekeigenbeplanting van 5 m breed of investeringen ter verbetering van de landschappelijke kwaliteit. De aanvrager moet voldoen aan de noodzaak voor het verlenen van de omgevingsvergunning of het vaststellen van de wijziging. Dit zal ook bij de controle en de handhaving worden getoetst.