Centrum

3.1 Ontstaansgeschiedenis

Voorschoten is ontstaan op een oude strandwal. Rond 2000 voor Christus ontstond een nederzetting op dit hoogste punt, ter hoogte van de huidige Voorschotense wijk Boschgeest. Deze nederzetting, Forescate, wordt voor het eerst in 930 na Christus vermeld.

De jaarmarkt wordt al in aan het begin van de dertiende eeuw in verscheidene stukken genoemd. De oudste vermelding heeft betrekking op het jaar 1204. De markt, die minstens een week duurde, was voor Voorschoten van groot economisch belang.

In de vroege Middeleeuwen liep een van de weinige Zuid-Hollandse handelsroutes over land langs deze nederzetting en markt. De gunstige ligging maakte het marktplein van Voorschoten, thans de Voorstraat, een ontmoetings- en handelsplaats. Het gebied van Voorschoten strekte zich uit van de huidige gemeentegrens tussen Voorburg en Leidschendam tot aan de Rijn. Aan de oostzijde werd het begrensd door de Vliet en aan de westzijde door de veenstrook tussen binnen- en buitenduinen.

In het eerste kwart van de dertiende eeuw verrees ten zuiden van het dorpscentrum ook een kasteel. Later werd Voorschoten een geliefde vestigingsplaats voor buitenplaatsen.

Voorschoten is nu vooral een forensenplaats. Met name in de eerste naoorlogse decennia is de gemeente sterk gegroeid: van bijna 5500 inwoners in 1934 naar ruim 9300 begin 1946. Het inwonertal van Voorschoten kende een forse toename in de jaren vijftig en zestig van deze eeuw. Daarna is het inwonertal ondanks de bouw van vele woningen nauwelijks meer gegroeid. Er wonen nu bijna 24.000 mensen in de gemeente Voorschoten.

Afbeelding 3.1: Omgeving Voorschoten met de vele landgoederen en buitenplaatsen in 1678