West

2.2 Ontstaansgeschiedenis

De huidige structuur en het stadsbeeld van West zijn gedurende een lange periode gevormd. Hieronder wordt een korte schets gegeven van de historische ontwikkeling van het plangebied. Daarna volgt een analyse van de huidige kwaliteiten en beperkingen waar het bestemmingsplan op inspeelt.

1258 - 1614

Het aanleggen van een nieuwe dam in de Schie en de bouw van Huis te Riviere leidde het begin van Schiedam in. Rond de dam ontstond een centrum van handel en visserij. Deze ontwikkelde zich de volgende eeuwen tot een kern die de contour van de huidige binnenstad bepaalt.

1614 - 1800

Ook na het graven van de Nieuwe Haven in 1614, één van de plangrenzen van dit plan, beperkte de stedelijke bebouwing van Schiedam zich nog tot het oude centrum. Het is pas met de opkomst van de branderijen in het midden van de 17e eeuw dat de stad met haar nieuwe golf van welvaart uitbreidt met de Brandersbuurt. In de 18e eeuw werden de korenmolens langs de randen gebouwd. In deze periode ontstond ook de Plantage.

1800 - 1900

In het midden van de 19e eeuw zorgt de komst van het station Schiedam aan de spoorlijn Rotterdam - Den Haag voor een oostelijke stadsuitbreiding. Ook in westelijke richting vinden uitbreidingen plaats. De eerste buurten in West worden gerealiseerd. Dit betreft een deel van de buurten Frankenland, Liduinabuurt en Nassaukwartier. Met de komst van de Nieuwe Waterweg dient zich een nieuwe industrie aan, de scheepsbouw.

Afbeelding 4 - Ontstaansgeschiedenis Schiedam

1900 - 1923

De komst van de scheepsbouw leidt tot ingrijpende en grootschalige veranderingen. De eerst insteekhavens en de vestiging van grote scheepswerven, zoals Gusto en later Wilton Feijenoord, tasten de contour van de Nieuwe Maas aan. Wel zorgt dit voor veel werkgelegenheid en daarmee ook een groei van de stad. Onder invloed van de nieuwe Woningwet uit 1901 verandert ook de bouwwijze in deze periode, van individuele perceelsgewijze woningbouw naar de bouwbloksgewijze stadsuitleg van architect Sanders. De wijk West wordt in deze perioden in hoog tempo gebouwd. Alleen de Distillateursbuurt en delen van de buurten Haverschmidtkwartier en Oranjekwartier worden nog niet gerealiseerd.

1923 – 1941

De schaalsprong in de scheepvaart leidt ook in Schiedam tot noodzakelijk grotere en diepere insteekhavens. In deze periode zijn de Wilhelminahaven en de Wiltonhaven gegraven en in gebruik genomen. Deze havens liggen ten zuiden van de wijk West.

Na 1941

In de periode na de oorlog is West hoofdzakelijk binnen de bestaande grenzen volgebouwd. Uitzondering vormt de herstructurering van de Distillateursbuurt (Toernooiveld).