Spangen

6.4 Geluid

Bij het ontwikkelen van een nieuw ruimtelijk plan is het belangrijk rekening te houden met geluidsbronnen en de mogelijke hinder of overlast daarvan voor mensen. De basis voor het beoordelen van geluid is de Wet geluidhinder en de Luchtvaartwet. In deze wetten liggen normen vast voor geluid afkomstig van de industrie, weg- en spoorwegverkeer en luchtvaartverkeer.

Volgens de Wet ruimtelijke ordening (Wro) dient in het kader van goede ruimtelijke ordening sprake te zijn van een goede leefkwaliteit, of leefomgevingskwaliteit. Deze begrippen zijn niet duidelijk omlijnd en kennen vele invalshoeken. Met betrekking tot geluid betekent het echter dat niet alleen gekeken wordt naar de geluidsbronnen genoemd in de Wet geluidhinder, maar ook naar niet wettelijke geluidsbronnen zoals scheepvaart, tramverkeer, 30 km/uur wegen, parkeervoorzieningen. Hierbij wordt het geluidsniveau in beeld gebracht.

In de Wet geluidhinder staan de geluidsgevoelige bestemmingen genoemd waarvoor maximaal toelaatbare geluidsbelastingen gelden. Maar ook hier geldt dat in het kader van een goede ruimtelijke ordening gekeken moet worden naar bestemmingen die in de Wet geluidhinder niet als geluidsgevoelig zijn aangemerkt, maar dit wel kunnen zijn.

Rotterdams beleid

In het bestemmingsplan wordt een opsomming van geluidsgevoelige bestemmingen en eventueel nieuwe bronnen, of aanpassingen van bestaande bronnen weergegeven. Onderzocht wordt of de maximaal toelaatbare geluidsbelasting (ook wel voorkeursgrenswaarde genoemd) overschreden wordt. Is dit het geval, dan is onderzoek noodzakelijk naar maatregelen die genomen kunnen worden om de geluidsbelasting terug te dringen. Indien het niet haalbaar blijkt de geluidsbelasting terug te dringen tot de maximaal toelaatbare waarde biedt de Wet geluidhinder de mogelijkheid een hogere maximaal toelaatbare geluidsbelasting vast te stellen. Dit heet het nemen van een Besluit hogere waarden. De motivering van dit besluit moet voldoen aan het Rotterdamse Ontheffingsbeleid Wet Geluidhinder. Dit beleid is erop gericht het aantal geluidsgehinderden zo veel mogelijk terug te dringen.

6.4.1 Wegverkeer

Als in een zone langs een weg nieuwe situaties mogelijk worden gemaakt, dan moet een akoestisch onderzoek worden uitgevoerd. De breedte van de zone is afhankelijk van het aantal rijstroken, het stedelijk gebied en de maximum snelheid. Wegen waarvoor een snelheid van maximaal 30 km/uur geldt hebben geen toetsingszone. In de onderstaande tabel is de zonebreedte aangegeven.

Tabel Breedte geluidszones langs wegen

Soort gebied					Stedelijk-	-gebied	Buiten-	-stedelijk-	-gebied
Aantal rijstroken					1 of 2	3 of meer	1 of 2	3 of 4	5 of meer
Zonebreedte					200 meter	350 meter	250 meter	400 meter	600 meter

In nieuwe situaties is de voorkeursgrenswaarde aan de gevel 48 dB. Het college van Burgemeester en Wethouders hebben volgens artikel 83 van de Wet geluidhinder de bevoegdheid om een hogere waarde vast te leggen. De onderbouwing van dit voornemen, het ontwerpbesluit, wordt tegelijkertijd met het ontwerp bestemmingsplan ter inzage gelegd.

Om na te gaan in hoeverre aan de normen van de Wet geluidhinder kan worden voldaan zijn voor de twee nieuwe geluidsgevoelige situaties die het bestemmingsplan Spangen mogelijk maakt, Staringbuurt en Schieoevers West I, geluidsberekeningen uitgevoerd. Hierbij is per geluidsbron (een weg- of spoortracé) de geluidbelasting op de rand van de bestemming "Woongebied" berekend. Dit is de dichtst bij de geluidsbron gelegen plek waar de gevels van de nieuwe woningen gerealiseerd kunnen worden. De ontwikkellocatie Staringbuurt is in het akoestisch onderzoek onderverdeeld in 1a en 1b (de twee bestemmingsvlakken op de verbeelding). Schieoevers West I is in het onderzoek locatie 2. In de onderstaande tabel is de hoogste berekende geluidsbelasting van zoneplichtige wegen (50 km/uur of harder) op de ontwikkellocaties aangegeven. Als de geluidsbelasting lager is dan de wettelijke voorkeurswaarde van 48 dB dan is dit aangegeven met <= 48.

Tabel Maximale geluidsbelasting per zoneplichtige weg op de ontwikklelocaties

Locatie				weg	geluidsbelasting	overschrijding
					LDEN (dB)	voorkeur (48 dB)	maximaal (63 dB)
1a				alle wegen	<= 48	nee	nee
1b				alle wegen	<= 48	nee	nee
2				Da Costastraat	58,1	ja	nee
2				Spangensekade	58,4	ja	nee
2				Beukelsweg	57,8	ja	nee
2				Horváthweg	55,0	ja	nee

Uit het akoestisch onderzoek blijkt dat bij de Staringbuurt de geluidsbelasting van alle zoneplichtige wegen onder de voorkeurswaarde van 48 dB blijft. Bij Schieoevers West I is de geluidsbelasting van de vier relevante zoneplichtige wegen hoger dan de voorkeurswaarde, maar lager dan de maximale geluidsbelasting waarvoor een hogere waarde kan worden vastgesteld.

30 km/uur wegen en tramverkeer

Ten behoeve van een goede ruimtelijke ordening is, conform het gemeentelijke ontheffingsbeleid, ook de geluidsbelasting van relevante niet zoneplichtige geluidbronnen berekend. Het college van burgemeester en wethouders zal de geluidbelasting afkomstig van de niet-zoneplichtige geluidbronnen in overweging nemen bij het vaststellen van een hogere waarde.

Een 30 km/uur weg is relevant indien de weg direct langs een ontwikkellocatie ligt. Een trambaan is relevant indien de trambaan op de weg ligt, of naast de weg mits er geen gebouwen tussen de trambaan en de onderzochte weg staan. Op de berekende geluidsbelasting vanwege een trambaan wordt, conform het ontheffingsbeleid Rotterdam, de aftrek conform artikel 110g van de Wgh niet toegepast.

Voor de ontwikkellocaties in Spangen zijn er geen relevante trambanen, omdat er afschermende bebouwing tussen de wegen met trambanen en de nieuwe geluidsgevoelige bestemmingen staat. Door deze afschermende bebouwing ligt geluidsbelasting afkomstig van trambanen onder de voorkeurswaarde (48 dB).

Tabel Maximale geluidsbelasting per 30 km/uur weg op de ontwikkellocaties

30 km/uur weg			locatie 1a	locatie 1b	locatie 2
Vosmaerstraat				55,9
Alberdingk Thijmstraat			56,4	57,1
Multatulistraat			55,8
Nicolaas Beetsstraat			57,0	56,7
Busken Huetstraat					52,2
Spaansebocht					51,9

In de bovenstaande tabel is de hoogste geluidsbelasting van de relevante niet zoneplichtige wegen ter plaatse van de ontwikkellocaties aangegeven. Geluidsbelastingen die onder de voorkeurswaarde van 48 dB liggen zijn niet opgenomen.

6.4.2 Railverkeer

Overeenkomstig de systematiek van verkeerswegen hebben ook spoorwegen een toetsingzone voor geluidhinder. De omvang van deze zone is per traject opgenomen in het 'Besluit geluidhinder spoorwegen'. Ten noorden van het plangebied ligt de spoorlijn Rotterdam–Schiedam (trajecten 570 en 571). De zonebreedte van de spoortrajecten 570 en 571 bedraagt 700 meter respectievelijk 800 meter. Beide ontwikkellocaties liggen binnen de geluidzones van de genoemde spoortrajecten, daarom is de geluidsbelasting van het railverkeer op deze locaties berekend. In de onderstaande tabel is per locatie de hoogste berekende geluidsbelasting opgenomen.

Tabel Maximale geluidsbelasting vanwege de spoorlijn Rotterdam-Schiedam

Locatie			LDEN	Overschrijding
			(dB)	voorkeur (55 dB)	maximaal (68 dB)
1a			59,2	ja	nee
1b			56,2	ja	nee
2			67,9	ja	nee

Uit het onderzoek blijkt dat de voorkeurswaarde zowel bij de Staringbuurt als bij Schieoevers West I wordt overschreden.

De metrolijn tussen Marconiplein en Schiedam heeft, waar deze bovengronds ligt, een toetsingszone van 100 meter. De nieuwe geluidsgevoelige situaties die het bestemmingsplan Spangen mogelijk maakt liggen niet binnen deze toetsingszone, zodat hiervoor geen onderzoek en toetsing nodig is.

6.4.3 Industrielawaai

Rondom industrieterreinen waar zich bedrijven met een hoge geluidsproductie mogen vestigen (zogenaamde grote lawaaimakers, zoals bedoeld in de Wet geluidhinder) ligt een toetsingszone voor industrielawaai. Nieuwe geluidsgevoelige situaties die binnen deze zones mogelijk worden gemaakt moeten worden getoetst aan de normen van de Wet geluidhinder. Drie van deze toetsingszones liggen binnen de plangrenzen van het bestemmingsplan Spangen. In het noorden van Spangen ligt de toetsingszone van het industrieterrein 's -Gravelandsepolder/Spaansepolder. Over het zuidwesten van het plangebied liggen de toetsingszones van de industrieterreinen Waal-/Eemhaven en HavensNoordwest/ Oost-Frankenland (waaronder de Vierhavens/Merwehaven), die elkaar gedeeltelijk overlappen. De nieuwe geluidsgevoelige situaties die het bestemmingsplan Spangen mogelijk maakt liggen niet binnen deze toetsingszones, zodat voor industrielawaai geen akoestisch onderzoek nodig is.

6.4.4 Conclusie

Uit het akoestisch onderzoek blijkt dat op de gevels van de nieuwe geluidsgevoelige situaties die het plan mogelijk maakt, Staringbuurt (1a en 1b) en Schieoevers West I (2), de geluidsbelasting vanwege de spoorlijn Rotterdam-Schiedam hoger is dan de voorkeurswaarde. Bij Schieoevers West I zorgen vier zoneplichtige wegen eveneens voor een overschrijding van de voorkeurswaarde. De voorkeurswaarde is de geluidsbelasting die op basis van de Wet geluidhinder in ieder geval toelaatbaar wordt geacht.

Als de voorkeurswaarde wordt overschreden, dan kunnen burgemeester en wethouders een hogere waarde vaststellen als toelaatbare geluidsbelasting op de gevels van de nieuwe geluidsgevoelige situaties. Omdat het in Spangen om nieuwe woningen gaat, kan voor de geluidsbelasting door railverkeer een hogere waarde van maximaal 68 dB worden vastgesteld, voor wegverkeer is dit 63 dB. Deze waarden worden nergens overschreden.

De gemeente moet het vaststellen van een hogere waarde met argumenten motiveren. Hiertoe heeft de gemeente Rotterdam de nota 'Ontheffingsbeleid Wet geluidhinder voor bouw- en bestemmingsplannen in de gemeente Rotterdam' vastgesteld. Voordat wordt gekozen voor het vaststellen van hogere waarden wordt eerst gekeken naar mogelijkheden om met bron- en overdrachtsmaatregelen de geluidsbelasting te beperken. Het spoor gaat ter plaatse van Schieoevers West I met een brug over de Schie, daardoor is een geluidsscherm stedenbouwkundig niet wenselijk en technisch lastig. Geluidbeperkende maatregelen worden voor het spoor niet als realistisch gezien. Bij Schieoevers West I zorgen de Horváthweg en de Beukelsweg voor een overschrijding van de voorkeurswaarde. Dit zijn drukke wegen ten noorden van het plangebied, aan weerszijden van de Schie. Vanwege de verhoogde ligging van deze wegen, en aangezien de Beukelsweg onderdeel is van een verkeersplein, zijn geluidsschermen stedenbouwkundig niet gewenst en (verkeers)technisch lastig. De Spangesekade en de Da Costastraat zorgen eveneens voor een overschrijding van de voorkeurswaarde op Schieoevers West I. Dit zijn buurtwegen die langs de locatie liggen, zodat geluidsschermen niet aan de orde zijn. Het toepassen van stille wegdekken is met name bij de twee laatstgenoemde wegen wel een reële mogelijkheid. Om twee redenen wordt niet voor het toepassen van stille wegdekken gekozen: ook bij toepassing van stil asfalt is er sprake van een overschrijding van de voorkeurswaarde en ook zonder stil asfalt is er sprake van een voldoende geluidskwaliteit.

De geluidskwaliteit wordt als voldoende beschouwd voor woningen in stedelijk gebied, mits alle woningen op de ontwikkellocaties zijn voorzien van minimaal één geluidluwe gevel, en indien van toepassing een geluidluwe buitenruimte. Bij een geluidluwe gevel is de gecumuleerde geluidsbelasting per bronsoort (wegen, spoorwegen, industrie) niet hoger dan 53 dB voor wegen en 55 dB voor spoorwegen. Het gaat dus om de totale geluidsbelasing van alle relevante wegen samen en om de totale geluidsbelasting van alle relevante spoorwegen samen. Uit het akoestisch onderzoek blijkt dat op de van de geluidsbronnen (de spoorlijn en de wegen) afgekeerde gevels van de Staringbuurt wordt voldaan aan de Rotterdamse norm voor geluidluwe gevels. De beoogde ontwikkeling Schieoevers West I licht bijna haaks op het spoor. De berekende geluidsbelastingen op de bestemmingsgrenzen van deze ontwikkeling zijn ook aan de minst geluidsbelaste kant hoger dan de norm voor een geluidluwe gevel. De realisatie van een geluidluwe gevel is echter bouwtechnisch wel mogelijk, bijvoorbeeld door een zaagtandgevel of een vliesgevel. Omdat het realiseren van een geluidluwe gevel mogelijk is, en er geen reden is om af te wijken van de belangrijke kwaliteitseis dat een woning beschikt over een geluidluwe gevel, zijn de hogere waarden voor Schieoevers West I vastgesteld onder voorwaarde dat er aan de minst geluidsbelaste kant een geluidluwe gevel aanwezig is. In de regels van dit bestemmingsplan is bij de bebouwingsnormen van "Woongebied - 2" bepaald dat de woningen dienen te zijn voorzien van een geluidluwe gevel, zoals bedoeld in het Rotterdamse Ontheffingsbeleid Wet geluidhinder.

De hoogste geluidsbelastingen van het wegverkeer liggen niet hoger dan de plandrempel van 58 dB die voor rustig stedelijk gebied in het 'Rotterdams actieplan geluid' is opgenomen.

De geluidsbelasting van de zoneplichtige geluidsbronnen op basis van de Wet geluidhinder vormt geen belemmering voor woningbouw op de in het bestemmingsplan Spangen opgenomen ontwikkellocaties. Als de geluidsbelasting van niet-wettelijke geluidsbronnen (30 km/uur wegen en tramlijnen) ter plaatse van de ontwikkellocaties onevenredig hoog is, kan er echter toch sprake zijn van een planologisch onwenselijke situatie, ook al wordt voldaan aan de wettelijke normen. Daar is echter bij de ontwikkellocaties in Spangen geen sprake van. Tramlawaai speelt hier geen rol en de geluidsbelastig van 30 km/uur wegen is op de Staringbuurt maximaal 57 dB en op Schieoevers West I maximaal 52 dB, voor stedelijk gebied acceptabele geluidsbelastingen.

Om de hierboven genoemde redenen hebben burgemeester en wethouders de onderstaande geluidsbelastingen als hogere waarden 29 augustus 2013 vastgesteld. Het besluit hogere waarden is als Bijlage 2 in de toelichting opgenomen.

Tabel vastgestelde hogere waarden

Locatie				Bestemming	Zoneplichtige bron	LDEN Railverkeer (dB)	LDEN Wegverkeer (incl. aftrek art. 110 Wgh) (dB)
1a				woningen	spoorlijn Rotterdam-Schiedam	59	-
1b				woningen	spoorlijn Rotterdam-Schiedam	56	-
2				woningen	Da Costastraat Spangensekade Beukelsweg Horváthweg spoorlijn Rotterdam-Schiedam	- - - - 68	58 58 58 55