DWL-de Esch

3.6 Groen en water

De Esch wordt tevens gekenmerkt door de aanwezigheid van grote(re) aaneengesloten groengebieden. Aan de noordzijde van het plangebied ligt het park de Oude Plantage. De Oude Plantage is een stadspark met een schitterend uitzicht op de rivier en de binnenstad. Het park is zowel een schakel in de route langs de rivier als in een route van het universiteitscomplex naar de rivier. De Oude Plantage vormt ten slotte ook een schakel in de groene ecologische zone van het Kralingse Bos naar Polder de Esch; de "groene corridor" (zie afbeelding).

Deze groene ecologische zone gaat via de Honingerdijk, Oude Plantage, de "landgoederenzone van Kralingen" (Trompenburg en Ypenhof) en de Burgemeester Oudlaan.

Aan de noord- en oostkant van het plangebied liggen drie volkstuincomplexen, twee sportveldencomplexen en een Joodse begraafplaats, die een belangrijke bijdrage leveren aan het groene karakter van dit gedeelte van het plangebied.

In de woonwijk wordt de groenstructuur voornamelijk bepaald door het openbare groen in de voormalige hoge en lage drinkwaterbassins, de Honingerdijk en het groen langs de randen van het buitenbassin.

Het natuurpark Polder de Esch ligt aan de Nesserdijk aan de zuidkant van het plangebied. Polder de Esch is een bijzonder natuurgebied aan de oostzijde van Rotterdam en is een onderdeel van het landschap aan de Nieuwe Maas. Het gebied ligt buitendijks; de hoofdwaterkering ligt ten noorden van de polder. Het gebied herbergt één van de laatste stukjes "oorspronkelijk" landschap in de stad. De polder werd aanvankelijk benut voor de berging van havenslib. De natuurwaarde is hoog en vormt een stapsteen in de ecologische structuur. Het is een ruig en wild gebied en dient onder andere als thuisbasis voor de stadsschaapskudde. De polder maakt deel uit van de ecologische hoofdstructuur en heeft daardoor een meer dan regionale betekenis. Polder de Esch is in 1990 aangewezen als natuurpark. De dijken in het gebied dragen nadrukkelijk bij aan de identiteit en het groene karakter van het gebied.

Groene corridor

groen en water

Watergangen

De aanwezigheid van de Nieuwe Maas is in grote delen van het plangebied nadrukkelijk merkbaar. Verder is in Polder de Esch een grote waterpartij aanwezig en bevindt zich ook in het woongebied op diverse plekken oppervlaktewater, zoals in de filterbakken van de voormalige waterzuivering.

Op diverse plaatsen in het plangebied heeft het aanwezige water niet alleen een bergende functie, maar dient het ook als erfafscheiding tussen de verschillende functies, bijvoorbeeld tussen de volkstuinen en de Joodse begraafplaats.

Waterkering

Oorspronkelijk werd de hoofdwaterkering langs de Nieuwe Maas vanaf de Oude Plantage gevormd door opeenvolgend de Honingerdijk, de (oude) Nesserdijk, de Schaardijk en verder richting Kralingse Veer. Na de stormramp van 1953 is besloten om de hoofdwaterkering op deltahoogte te brengen. Vanwege de slechte grondslag en de destijds geplande bochtafsnijding van de Nieuwe Maas is voor het gedeelte vanaf de Honingerdijk tot Kralingse Veer besloten tot de aanleg van een geheel nieuwe dijk.

Momenteel loopt de hoofdwaterkering vanaf de Oude Plantage, via de Honingerdijk en de nieuwe Nesserdijk naar Kralingse Veer. Ter verdere beveiliging van het woongebied in het laag gelegen Prins Alexanderpolder is voorzien in een secundaire waterkering; deze loopt vanaf de Oude Plantage, buiten het plangebied om, aan de noordzijde van de Abram van Rijckevorselweg.

In het kader van de werkzaamheden zijn grote delen van het plangebied in het verleden opgehoogd met baggerspecie uit de havens en grond en puin dat vrij is gekomen met werkzaamheden in de stad. Het betreft met name het terrein tussen de Honingerdijk en de Abram van Rijckevorselweg en het terrein aan het eind van het Toepad en de rijksweg A16.

De buitendijks gelegen gebieden en de sportaccommodaties, de volkstuinen, de Joodse begraafplaats en de Van Ghentkazerne zijn buiten deze ophoging gebleven.