Bedrijventerrein Gravendam 2013

4.2 Archeologie en cultuurhistorie

Archeologie

Rijksbeleid

De Wet op de archeologische monumentenzorg (een wijzigingswet van de Monumentenwet 1988) is het eindresultaat van de implementatie van het Europese Verdrag inzake de bescherming van het archeologisch erfgoed in de Nederlandse Wetgeving. De Wet bevat 3 belangrijke uitgangspunten:

• 1. het streven naar behoud in situ van archeologische waarden;
• 2. het tijdig betrekken van de archeologische waarden in de ruimtelijke ordening door het opnemen van harde juridische eisen in bestemmingsplannen;
• 3. de verstoorder betaalt voor het onderzoek en de documentatie van archeologische waarden als behoud in de bodem niet tot de mogelijkheden behoort.

Provinciaal beleid

De provincie heeft de wettelijke taak het archeologisch bodemarchief te beschermen en te beheren. Zij toetst plannen die een effect hebben op het Zuid-Hollandse bodemarchief. Zo velt de provincie een oordeel over de archeologische onderbouwing bij ontgrondingsaanvragen, saneringsplannen, land- en natuurontwikkelingsplannen, milieueffectrapportages, gebiedsgericht beleid, omgevingsvergunningen en bestemmingsplannen.

In de Structuurvisie van de provincie wordt aangegeven dat de bekende en potentiële archeologische vindplaatsen benoemd zijn in de Cultuurhistorische Hoofdstructuur (CHS). Deze vindplaatsen dienen beschermd te worden. Uitgangspunt van Europees, landelijk en provinciaal beleid is behoud in situ van archeologische waarden; dat wil zeggen dat het archeologisch erfgoed in principe niet verstoord dient te worden.

Archeologisch onderzoek is in ieder geval niet nodig als bij bodemverstoring geen archeologische waarden of verwachtingswaarden dreigen te worden verstoord of als de werkzaamheden ingeval van archeologische verwachtingswaarden niet dieper worden uitgevoerd dan 30 cm onder het maaiveld of het plan een omvang kent van minder dan 100 m²; de CHS vormt hierbij uitgangspunt. In overeenstemming met de (wijziging van de) Monumentenwet 1988 kunnen gemeenten hiervan gemotiveerd afwijken, mits dit wordt onderbouwd met archeologische onderzoeksgegevens met voldoende spreiding over het gebied. Bekende archeologische waarden op grond van de Cultuurhistorische Hoofdstructuur Zuid-Holland dienen altijd beschermd te worden door opname in de gemeentelijke ruimtelijke plannen.

Gemeentelijk beleid

Op de door de gemeenten Hillegom, Lisse en Noordwijkerhout vastgestelde Archeologische beleidskaart met voorschriften ten behoeve van de Archeologische Monumentenzorg, is het plangebied gelegen in een gebied dat is aangeduid als ingesloten strandvlakte, met mogelijk duin- en strandwalresten. Deze gebieden hebben een lage archeologische verwachtingswaarde. Bij bodemingrepen dieper dan 30 cm -Mv en groter dan 500 m² is verkennend archeologisch onderzoek noodzakelijk naar aanwezigheid duin- en strandwalresten. Indien deze aanwezig is dient inventariserend archeologisch onderzoek te worden uitgevoerd.

Uitsnede archeologische verwachtingenkaart

Cultuurhistorie

Het plangebied grenst aan de oostzijde aan het provinciale Topgebied 'Bollenstreek'. Daarnaast zijn er in het plangebied twee monumenten aanwezig. Het betreft de volgende gemeentelijke monumenten:

• 1. 's Gravendamseweg 10 (woning + achterliggende bollenschuur);
• 2. Leidsevaart 165 (woning + bollenschuur).

Ad 1. Woning en bollenschuur 's Gravenamseweg 10

De bollenschuur is van cultuurhistorische waarde als typologisch voorbeeld van een tweelaags bakstenen bollenschuur met zadeldak uit circa 1925. Daarnaast is de bollenschuur van belang als onderdeel van de economische en historisch agrarische ontwikkeling in Noordwijkerhout. De bollenschuur is van architectuurhistorische waarde vanwege de behouden hoofdvorm. Het woonhuis heeft architectuurhistorische waarde vanwege de behouden hoofdvorm. Het woonhuis en de bollenschuur hebben ensemblewaarde vanwege de onderlinge samenhang en de kenmerkende situering van de bollenschuur op het erf van het woonhuis en in verbinding met het woonhuis.

Afbeelding: woonhuis en bollenschuur 's Gravendamseweg 10

Ad. 2 Woning en bollenschuur Leidsevaart 165

De bollenschuur is van cultuurhistorische waarde als typologisch voorbeeld van een bakstenen eenlaags bollenschuur met mansardedak zoals deze rond 1890-1900, in de overgangsperiode van houten naar bakstenen bollenschuren, werden gebouwd. Daarnaast is de bollenschuur van belang als onderdeel van de economische en historisch agrarische ontwikkeling in Noordwijkerhout. De bollenschuur is van architectuurhistorische waarde vanwege de behouden hoofdvorm, het materiaalgebruik, de detaillering en als voorbeeld van de sobere, ambachtelijke traditionele bouwtrant. Het woonhuis en de bollenschuur hebben ensemblewaarde vanwege de onderlinge samenhang en de kenmerkende situering van de bollenschuur op het erf nabij en later in verbinding met het woonhuis.

Afbeelding: woonhuis en bollenschuur Leidsevaart 165

De bovengenoemde gemeentelijke monumenten zijn opgenomen met de bestemming 'Waarde - Cultuurhistorie'

Conclusie

In het plan worden dubbelbestemmingen opgenomen ter bescherming van de aanwezige categorieën van archeologische waarden. In de planregels is een bouw- en gebruiksregeling opgenomen waardoor de archeologische waarden voldoende zijn geborgd. Het aspect archeologie staat de uitvoering van het bestemmingsplan niet in de weg.