Binnenstad

6.13 Cultuurhistorie en archeologie

Beleid

Regioprofiel cultuurhistorie

De regioprofielen van de provincie dienen als een handreiking en sturingskader om cultuurhistorie op te nemen in ruimtelijke plannen. Ze zijn een uitwerking van de algemene richtlijnen voor cultuurhistorie in ruimtelijke plannen zoals die staan in de Provinciale Structuurvisie. Bescherming van archeologische waarden in de bodem maakt ook onderdeel uit van dit beleid.

Wet archeologische monumentenzorg

Op 1 september 2007 is de Wet op de archeologische monumentenzorg in werking getreden. Hiermee worden de uitgangspunten van het Verdrag van Malta binnen de Nederlandse wetgeving geïmplementeerd. De wet regelt de bescherming van archeologisch erfgoed in de bodem, de inpassing ervan in de ruimtelijke ontwikkeling en de financiering van opgravingen: 'de veroorzaker betaalt'.

Voor gebieden waar archeologische waarden voorkomen of waar reële verwachtingen bestaan dat ter plaatse archeologische waarden aanwezig zijn, dient door de initiatiefnemer voorafgaand aan bodemingrepen archeologisch onderzoek te worden uitgevoerd. De uitkomsten van het archeologisch onderzoek dienen vervolgens volwaardig in de belangenafweging te worden betrokken. Het belangrijkste doel is de bescherming van het archeologische in de bodem (in situ) omdat de bodem doorgaans de beste garantie biedt voor een goede conservering. Er wordt uitgegaan van het basisprincipe de 'verstoorder' betaalt voor het opgraven en het documenteren van de aangetroffen waarden als behoud in de bodem niet tot de mogelijkheden behoort.

Cultuurhistorische atlas Zuid-Holland

In het plangebied moet rekening worden gehouden met het beschermd stadsgezicht, de waardevolle landschappelijke lijnen en de molenbiotopen.

Cultuurhistorische waarden

Beschermd stadsgezicht

Op 12 april 1976 is door het Ministerie van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk (CRM) een groot deel van de Binnenstad aangewezen tot beschermd stadsgezicht. De aanwijzing houdt verband met de bewaard gebleven oorspronkelijke stedenbouwkundige structuur en het relatief grote aantal beeldbepalende panden.

Binnen het beschermde gebied zijn door de Rijksdienst voor Monumentenzorg twee zones onderscheiden:

• zone B: het gebied dat wordt gekenmerkt door de in cultuurhistorisch opzicht gave stedenbouwkundige structuur en de concentratie van beeldbepalende panden en monumenten;
• zone C: het gebied waar de historisch-stedenbouwkundige structuur (stratenpatroon en bebouwingsstructuur) nog grotendeels aanwezig is.

Naast deze twee zones zijn in het plan gebieden opgenomen die de randen vormen van de structuurbepalende elementen. Binnen deze overige gebieden liggen enkele blokken met een sterke eigen stedenbouwkundige structuur.

Het beleid is dat met name de stedenbouwkundige structuur, maat en schaal van de bebouwing en de bijzondere kenmerken van het stedelijk milieu gehandhaafd blijven en worden hersteld en versterkt. Zeer belangrijk hierin is het behoud van het oorspronkelijke patroon van de vlieten, de stegen en de bestaande rooilijnen. Voorts dient nieuwbouw te worden afgestemd op het karakter, de maat en de schaal van de bestaande bebouwing.

Het karakter van de bebouwing wordt behouden door toepassing van het aantal bouwlagen. Hierdoor blijft de karakteristieke pandindeling en geleding behouden.

Rijksmonumenten

In het gebied zijn 29 Rijksmonumenten gelegen (zie Bijlage 1). Deze monumenten maken als zodanig een belangrijk deel uit van de ruimtelijke en esthetische kwaliteit van het gebied. Ook de opgestelde inventarisatie van waardevolle panden en mogelijke gemeentelijke monumenten levert een bijdrage aan het herkennen van de aanwezige kwaliteit.

Gemeentelijke monumenten

In het plangebied zijn momenteel 120 gemeentelijke monumenten gelegen (zie Bijlage 2). Deze monumenten zijn net als de Rijksmonumenten belangrijk voor de binnenstad vanwege hun cultuurhistorische waarden.

Archeologie

Op de archeologische verwachtingskaart van de gemeente Maassluis is de archeologische verwachting van het grondgebied van de gemeente in beeld gebracht. Op basis van bestaande bronnen, zoals terreinen van archeologische waarde, archeologische onderzoeken en waarnemingen in combinatie met historische gegevens over landschap, bodem en bebouwing, is een realistisch verwachtingsmodel voor de gemeente opgesteld.

Op de archeologische verwachtingskaart heeft de binnenstad 4 verschillende archeologische verwachtingen. In onderstaande figuur is een overzicht gegeven van deze verwachtingen.

De betreffende archeologische waarden zijn in het bestemmingsplan vertaald naar dubbelbestemmingen. Hiervoor zijn de dubbelbestemmingen Waarde - Archeologie - 2, - 4, - 5 en - 6 opgenomen. Elk van de dubbelbestemmingen heeft zijn eigen regeling. Deze regeling is nader uitgelegd in de juridische planbeschrijving.