Leiden Noordwest

5.8 Molens

De Maredijkmolen, Molen De Herder en de Kikkermolen liggen in het plangebied. Bij ontwikkelingen binnen een molenbiotoop gelden richtlijnen met betrekking tot de maximaal toegestane hoogte. De molenbiotopen zijn daarom opgenomen in voorliggend bestemmingsplan.

Op 10 november 2009 (B&W, nr.091253) heeft het College met het oog op de molenbiotopen algemene beleidsuitgangspunten groenbeheermaatregelen molenbiotopen vastgesteld, die ervoor moeten zorgen dat de molenbiotoop van de Leidse molens beter wordt beschermd. Deze algemene beleidsuitgangspunten ten aanzien van het groen in relatie tot de molens zullen worden meegenomen in de jaarprogramma's groen en van daaruit vertaald worden in uitvoeringsmaatregelen ter verbetering van de molenbiotopen.

Maredijkmolen

De molen staat aan de Groene Maredijk en is gebouwd omstreeks 1735. Deze wipmolen uit 1735 is de oudste molen van Leiden. Als poldermolen heeft hij tot 1970 de Maredijkpolder bemalen. De molen is door de aanleg van de spoorlijn Haarlem-Leiden rond 1840 verplaatst van de Haarlemmervaart naar de huidige locatie. In 1983 is de molen gerestaureerd. De restauratie bleef beperkt tot het onderstel deel van de toren.

De molenbiotoop is slecht, in hoofdzaak door te hoge begroeiing rondom de molen. Uitschieters in negatieve zin zijn drie populieren van 35 meter hoog in het zuidwesten en de zeer hoge bomen in de andere windrichtingen. Ook slecht voor de windvang is het geluidsscherm langs de spoorbaan en de bebouwing in het westen en zuidwesten van 9 meter en meer hoogbouw op een afstand van 35 en 50 meter. De geplande hoogbouw langs beide zijden van de spoorbaan moet rekening houden met de aanwezige molenbiotoop.

Maredijkmolen	Molen De Herder	De Kikkermolen

Molen De Herder

Deze stellingmolen werd in 1884 gebouwd nadat de vorige houtzaagmolen op 5 september 1883 door blikseminslag werd verwoest. Voor de herbouw werd de molen 'De Kat' (anno 1753) uit Amsterdam naar Leiden overgebracht. De functie van de molen is een houtzagerij. Oorspronkelijk tot circa 1926 functioneerde de molen op windkracht. Na de elektrificatie was de molen tot 1941 buiten bedrijf. In dat jaar werd De Herder weer geheel maalwaardig op windkracht, maar na de oorlog kwam de molen weer tot stilstand. Tussen 1998 en 2000 werd de molen gerestaureerd. In de molen is de oude snelzaagmachine met horizontaal zaagraam uit 1920 teruggeplaatst en kan in principe nog met windkracht worden aangedreven.

De molenbiotoop is zeer matig en dit wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door de veel te hoge beplanting, zowel op het eigen grondgebied van de eigenaar, als de dichte begroeiing langs de Haarlemmertrekvaart. Zo ook de hoge populieren langs het tennispark en de hoge begroeiing langs het spoortalud. De hoogte van de bomen varieert van 25 tot 35 meter.

De Kikkermolen

De Kikkermolen is een wipmolen uit 1752 die staat aan de Oegstgeesterweg. De poldermolen had als functie het bemalen van de Kikkerpolder. Deze molen is de kleinste molen in Leiden. Bij deze molen staat de schepradkast los van de molen. In 1996 werd de molen voor het laatst gerestaureerd. Daarbij werden het gevlucht, het bovenhuis en de houten bovenas vernieuwd.

De windbelemmering wordt veroorzaakt door beplanting en bomen (van de Heemtuin Leiden) rondom de molen. Hinder van de bebouwing is nog niet aan de orde, wel hinder van woonboten op 10 meter afstand, en van woonwagens op 40 meter afstand. Deze belemmeren het zicht en de windvang. Een 18 meter hoge bomenrij langs de Oegstgeesterweg en de windsingels langs de sportvelden zijn een probleem. Het meer open maken van de groenstructuur en het herstellen van de zichtlijnen naar Molen De Herder en de Maredijkmolen kan een aanzienlijke verbetering van de molenbiotoop opleveren.