Buitengebied Leerdam

Artikel 26 Waarde - Cultuurhistorie beschermd dorpsgezicht

26.1 Bestemmingsomschrijving

26.1.1 Algemene bestemmingsomschrijving

De voor Waarde - Cultuurhistorie beschermd dorpsgezicht aangewezen gronden zijn, behalve voor de andere daar voorkomende bestemming(en), mede bestemd voor de bescherming en het instandhouden van de binnen het beschermd dorpsgezicht voorkomende, dan wel daaraan eigen cultuurhistorische waarden. Eén en ander overeenkomstig de in 26.1.2 opgenomen nadere detaillering van de bestemming.

26.1.2 Nadere detaillering van de bestemming

De cultuurhistorische waarden als bedoeld in 26.1.1 worden bepaald door de herkenbaarheid van de volgende elementen:

a Bebouwingslint Noorder Lingedijk

Een deel van het gelijknamige bebouwingslint langs de landzijde van de Noorder Lingedijk.

b Rivieroeverlandschap

Typisch rivieroeverlandschap. De hoofdstructuur wordt gevormd door de rivier de Linge, hieraan parallel lopend de Noorder Lingedijk en hieraan gekoppeld de wegen Oudendijk, Koenderseweg en Tiendweg. Eveneens kenmerkend voor het rivieroeverlandschap is de regelmatige strokenverkaveling die in zuidwestelijke richting iets uitwaaiert. De structuur is inmiddels iets minder duidelijk herkenbaar als gevolg van fruitcultuur en andere gewassen.

c Ontginnings- en verkavelingsstructuur

De aanwezige waardevolle landschapsstructuur bestaat uit de historisch ontwikkelde ontginnings- en verkavelingsstructuur, zichtbaar in de ligging van onder andere wegen en waterlopen.

d Dijkdoorbraken en herstelwerkzaamheden

Relicten van verscheidene dijkdoorbraken en herstelwerkzaamheden. Er zijn sporen van doorbraken en herstellingen, met name het zichtbare gat op de plaats van het weggeslagen deel van de Oudendijk, het herstelde vak van de Noorder Lingedijk, het hierdoor binnengedijkte wiel 'De Barendrecht' en de ringkade rond dit wiel.

e Begraafplaats

Op het relict van de Oudendijk is een begraafplaats aangelegd. De begraafplaats is een sober, verhoogd gesitueerd grafveld met midden-19e eeuwse zerken en grafstenen en een baarhuisje. De begraafplaats is aangewezen als rijksmonument.

f Gehucht Oosterwijk

Gehucht Oosterwijk is een heringerichte, lineaire binnendijks gelegen agrarische nederzetting met enige 17e- 18e- en 20e- eeuwse boerderijen, villa's, een uit de 19e eeuw stammende boerderij annex veerhuis en een kerkgebouw dat stamt uit 1872. Een groot aantal boerderijen zijn aangewezen als rijksmonument. Verder zijn er een aantal beeldbepalende panden (eveneens veelal boerderijen). De lengteas van de boerderijen correspondeert gewoonlijk aan de kavelrichting, zodat de kopgevel niet altijd exact parallel aan de dijk ligt.

g Functionele waarden

De veruit belangrijkste functionele waarden binnen het beschermd dorpsgezicht bestaan in de continuering van het veeteeltbedrijf op een aantal van de boerderijen. Ook het voorkomen van hoogstammige fruitbomen in enige boomgaarden is van belang. Van betekenis is verder de veerstoep aan de Linge, met de bijbehorende boerderij annex café en veerhuis aan de zuidzijde van de dijk.

26.2 Bouwregels

Op de in bedoelde gronden gelden voor bouwwerken de volgende voorwaarden:

• a. de bestaande bouwwijze mag niet worden veranderd;
• b. de bestaande situering en hoofdvormgeving van hoofdgebouwen mogen niet worden gewijzigd;
• c. voor het overige geldt de bebouwingsregeling als opgenomen in de onderliggende bestemming.

26.3 Nadere eisen

Burgemeester en wethouders kunnen, ten behoeve van de instandhouding van de cultuurhistorische en ruimtelijke waarden van het beschermd dorpsgezicht nadere eisen stellen aan plaats en afmetingen van de bebouwing.

26.4 Ontheffing van de bouwregels

Burgemeester en Wethouders zijn bevoegd, gehoord de monumentencommissie, ontheffing te verlenen van het bepaalde in 26.2 onder b, teneinde de bestaande hoofdvormgeving te veranderen, mits aan de volgende voorwaarden wordt voldaan:

• a. ter plaatse van de aanduiding 'karakteristiek' mag geen onevenredige aantasting plaatsvinden van de ruimtelijke en bouwkundige uitstraling van het pand;
• b. er vindt geen onevenredige aantasting plaats van de ruimtelijke uitstraling van het in de nabijheid gelegen rijksmonument en cultuurhistorisch waardevolle bebouwing ter plaatse van de aanduiding 'karakteristiek';
• c. er vindt geen onevenredige aantasting plaats van het stedenbouwkundig en landschappelijk karakter en de bouwkundige samenhang.

26.5 Aanlegvergunning

26.5.1 Aanlegvergunningplichtig

Het is verboden op de in dit artikel bedoelde gronden zonder of in afwijking van een schriftelijke vergunning van burgemeester en wethouders (aanlegvergunning) de navolgende werken en werkzaamheden uit te voeren:

• a. het geheel of gedeeltelijk slopen van cultuurhistorisch waardevolle gebouwen ter plaatse van de aanduiding 'karakteristiek';
• b. het kappen en/of verwijderen van bomen en houtgewas rondom de wielen;
• c. het aanbrengen van opgaande beplanting, met uitzondering van mais en fruitbomen;
• d. het dempen van sloten, wielen en andere oppervlakte wateren;
• e. het veranderen van het type verharding van wegen en het verwijderen van wegen.

26.5.2 Uitzonderingen vergunningenplicht

Het onder 26.5.1 vervatte verbod geldt niet voor werken en werkzaamheden:

• a. die het normale onderhoud betreffen;
• b. waarvoor ten tijde van het van kracht worden van het bestemmingsplan aanlegvergunning is verleend;
• c. welke ten tijde van het van kracht worden van het bestemmingsplan in uitvoering waren.

26.5.3 Toetsing

De onder 26.5.1 bedoelde vergunning wordt slechts verleend, indien door de genoemde werken en werkzaamheden, dan wel door de daardoor direct hetzij indirect te verwachten gevolgen geen blijvende onomkeerbare verstoring van de cultuurhistorische structuur tot gevolg zal hebben.

Sloop van gebouwen kan worden toegestaan in de volgende gevallen:

• a. de karakteristieke hoofdvorm is niet langer aanwezig en kan niet zonder ingrijpende wijzigingen aan het pand worden hersteld;
• b. de karakteristieke hoofdvorm is niet te handhaven;
• c. het betreft delen van een pand of bijgebouwen, die op zichzelf niet als karakteristiek vallen aan te merken, en door sloop daarvan vindt geen onevenredige aantasting plaats van de karakteristieke hoofdvorm.

26.5.4 Strafbepaling

Overtreding van het bepaalde in 26.5.1 is een strafbaar feit in de zin van artikel 1a, onder 2 van de Wet op de economische delicten.