Ypenburg De Bras

2.2 Ontstaansgeschiedenis

2.2.1 Ypenburg

De Haagse wijk Ypenburg is één van de 3 Vinex wijken (Wateringseveld, Leidschenveen en Ypenburg) van de gemeente Den Haag. De woonbuurt De Bras maakt onderdeel uit van Ypenburg. De nieuwbouwwijk Ypenburg wordt omsloten door drie rijkswegen: de A13, A4 en A12. De 4e zijde grenst aan een landelijk en recreatief gebied: De Delftse Hout/Bieslandse Bos/Dobbeplas e.o. en aan de oude dorpskern van Nootdorp. Hier bevindt zich het onderhavige bestemmingsplangebied; De Bras.

Het stedenbouwkundig plan voor Ypenburg, opgesteld onder supervisie van Frits Palmboom, is eind 1994 onderschreven door de vier deelnemende partijen in het Bestuurlijk Overleg Ypenburg (BOY) te weten de gemeenten Nootdorp, Pijnacker, Rijswijk en Den Haag. Oorspronkelijk was het gehele gebied grondgebied van Nootdorp, Pijnacker en Rijswijk. Bij de bestuurlijke herverdeling, 1 januari 2002, is een groot deel van Ypenburg overgedragen aan de gemeente Den Haag. Het gebied “De Venen”, tegen de rand van het oude dorp van Nootdorp aan, is ondergebracht bij de nieuwe gemeente Pijnacker-Nootdorp. Leidschenveen is bij diezelfde herverdeling van Voorburg en Leidschendam ook overgedragen aan Den Haag. Leidschenveen en Ypenburg hebben samen ca. 46.000 inwoners.

Functionele opbouw

Ypenburg is een wijk die aan 3 zijden is omgeven door rijkswegen: de A13, A4 en A12. De 4e zijde grenst aan een landelijk en recreatief gebied: De Delftse Hout/Bieslandse Bos/Dobbeplas en omgeving en aan de oude dorpskern van Nootdorp.

Nabij de stations en rijkswegen zijn vooral werkgelegenheidsconcentraties gerealiseerd en gepland die tevens een geluidsmuur vormen tegen het verkeersgeluid van de rijkswegen. Nabij de wijk Boswijk zorgt een hoge groene geluidswal voor bescherming van het binnengebied. Het overige gebied van Ypenburg bestaat voornamelijk uit rustige woonwijken.

De Bras is de meest zuidoostelijk gelegen buurt van Den Haag. Hemelsbreed ligt De Bras op ruim 7 kilometer van het centrum van Den Haag.

2.2.2 De Bras

De woonbuurt De Bras wordt begrensd door de Brasserskade, de Dwarskade, de Tweemolentjesvaart (Bieslandse Bos) en de Middelweg. Aan 3 zijden van het plangebied is de gemeentegrens tevens de grens van het nieuwe bestemmingsplan.

Tot 2002 maakte De Bras onderdeel uit van de gemeente Pijnacker. De gemeente Pijnacker heeft voor de wijk een stedenbouwkundige opzet gemaakt met als uitgangspunt een groen-blauwe benadering in een raamwerk met verschillende velden. Het raamwerk wordt gevormd door lineaire landschappelijke elementen. In het onderhavige plangebied worden deze gevormd door de Brasserskade (dijk), watergang Delfland en de Tweemolentjesvaart. Binnen dit raamwerk liggen structurerende kleinere watergangen die evenwijdig lopen. Haaks hierop zijn nieuwe wegen en watergangen die de omringende recreatie en stedelijke uitloopgebieden met de wijk verbinden. Hierdoor worden velden gevormd die elk een eigen identiteit kunnen ontwikkelen. Het centrum van De Bras ligt op de kruising tussen de verschillende velden. In dat centrum zijn de wijkvoorzieningen zoals scholen, sport- en maatschappelijke voorzieningen geconcentreerd.

Binnen de velden is een algemene deler te onderscheiden: de landschappelijk structurerende elementen worden versterkt door de woningbouw zo te situeren dat de tuinkant grenst aan het groen en/of water. Dit is een bewuste keuze om de wijk te onderscheiden van de meer stedelijke woonbuurten in Ypenburg waar gekozen is voor meer stedelijke vormen van water en groen en een intensievere bebouwingsopzet.

Hoofd functie: Wonen

De Bras telt ca. 1880 woningen, voornamelijk gebouwd na 2003.De wijk bestaat vooral uit nieuwbouw, maar langs de oude agrarische linten (Middelweg/Dwarskade) staan ook nog oudere woningen soms in combinatie met een bedrijf aan huis. De oude linten zijn ook bij voorkeur de routes voor doorgaand recreatief langzaamverkeer.

Het nieuwbouwgebied is een overwegend grondgebonden woonbuurt met een eigen karakter. Typerend voor De Bras zijn de smalle woonstraten (breedte ca. 3,70 meter), de aanwezigheid van voornamelijk eengezinswoningen met kap in een zeer grote diversiteit, voorgevels die ten opzichte van elkaar verspringen en veel verschillend kleurgebruik en materiaalgebruik.

De voortuinen zijn in een aantal gevallen dieper dan de achtertuinen, waarbij op sommige plaatsen in de voortuin wordt geparkeerd.

foto: typische woonstraat foto: hoofdentree Brasserhoutweg

Slechts op enkele plekken, te weten de Gele Lis en langs de Brasserskade-Nootdorpse pad, staan appartementenflats in 6 lagen.

foto: flats aan de Gele Lis foto: flats aan het Nootdorpsepad

In de diepe voortuinen zijn vaak bomen geplant, op de erfscheidingen hagen. Daardoor hebben de smalle straten, waarin geen straatbomen staan, toch een groen karakter.

Door de gekozen stedenbouwkundige opzet is er in De Bras veel oppervlaktewater aanwezig. Veel achtertuinen grenzen aan sloten. Door het ontbreken van achterpaden, hebben bewoners grenzend aan de achtertuinen vlonders gebouwd. Op andere plaatsen hebben bewoners de oeverbeschoeiing verhoogd om een meer bruikbare achtertuin te krijgen. Deze ontwikkelingen zijn begrijpelijk maar kennen ook een keerzijde; het beheer dient ten alle tijden mogelijk te blijven ter voorkoming van onbeheersbare situaties.

2.2.3 Uitbreidingsmogelijkheden bestaande panden

Door de grote diversiteit in de architectuur is het van belang zorgvuldig om te gaan met eventuele uitbreidingen. Blokken zijn in samenhang ontworpen. Bij rijtjeswoningen zal die samenhang eerder worden verstoord dan bij vrijstaande woningen. Het is daarom van belang bestaande doorzichten zoveel mogelijk te behouden. In het bestemmingsplan zijn daarom de bestaande aan- en bijgebouwen niet meegenomen in het bouwvlak. Daarmee wordt voorkomen dat aan- en bijgebouwen kunnen worden opgetrokken tot de nokhoogte van het hoofdgebouw waardoor licht en lucht, kenmerk van een tuindorpachtige bebouwing, verdwijnt.

Om het straatbeeld te beschermen is er ook voor gekozen naast de nokhoogte zoveel mogelijk de goothoogte aan de straatzijde vast te leggen. Aan de achterzijde wordt, mede door de regeling voor het vergunningsvrij bouwen, meer ruimte gegeven om passende uitbreidingsopties te realiseren.

2.2.4 Nieuwe ontwikkelingen in de Bras

In de woonwijk de Bras ligt aan de Gele Lis een nog te ontwikkelen bouwlocatie. Het betreft hier een locatie waarvoor in het bestemmingsplan Ypenburg-Pijnacker en het uitwerkingsplan voor de betreffende locatie een bestemming 'woonwagenlocatie' was opgenomen.

Nadat de gemeente den Haag besloten had deze locatie niet als zodanig te ontwikkelen, heeft het Dagelijks Bestuur BOY (bestuurlijk overleg Ypenburg) op 12 december 2006 ingestemd met een planwijziging. Na een eerder plan met een beperkt aantal woningen in de dure sector, is, mede als gevolg van de crisis in de woningbouw, nu voorzien in een plan voor circa 34 woningen. Dit plan zal ontwikkeld worden vanuit de gedachte van het Kleinschalig Opdrachtgeversschap (KO), waarbij de toekomstige kopers/bewoners zelf opdrachtgever zijn voor het ontwerp en de realisatie van hun woning. Het gaat hier om woningen met een maximale bouwhoogte van 9 m, waarbij maximaal 50% van het kavel mag worden bebouwd en het volume maximaal 550 m3 bedraagt. Er kunnen zowel vrijstaande als geschakelde woningen worden gebouwd. Om aan te sluiten bij de sfeer van de aanliggende woonwijk moeten de woningen een “hout-uitstraling” krijgen.

Dit bestemmingsplan voorziet in een wijziging van de bestaande regels om bovenstaande ontwikkeling mogelijk te maken.

Andere grootschalige ontwikkelingen zijn in de Bras niet te verwachten. De in het kader van de VINEX-wijk Ypenburg geplande woningen, scholen en sport- en maatschappelijke voorzieningen zijn gerealiseerd en functioneren.