Vrederust

2.4 Functionele structuur

2.4.1 Wonen

Vrederust is voornamelijk een woongebied met voorzieningen voor de buurt. Een groot deel van de woningen bestaat uit appartementgebouwen van vier hoog zonder lift gebouwd in de jaren '50. De laatste twintig jaar zijn er bij diverse sloop- nieuwbouwplannen ook eengezinswoningen toegevoegd om de woningvoorraad gevarieerder te maken.

Kenmerkend voor de wijk Vrederust is een hoog percentage niet-westerse allochtonen. Het gemiddeld besteedbaar inkomen is lager dan dat in de rest van Den Haag. Verder heeft de wijk een hoger percentage mensen dat afhankelijk is van een uitkering dan het Haagse gemiddelde.

2.4.2 Voorzieningen

De vergrijzing en vermindering van de woningbezetting heeft een duidelijke invloed op de voorzieningenstructuur in Vrederust. Er ontstaat een overmaat aan scholen, kerken, winkels en sport- en speelterreinen in de wijk.

Detailhandel en voorzieningen

Het oorspronkelijke ontwerp van Zuidwest voorzag in een fijnmazige detailhandelsstructuur. Maar door afname van het bestedingsniveau en door krimp van de bevolkingsomvang, was deze structuur niet meer passend. De algemene trend naar schaalvergroting, de toenemende concurrentie en het streven naar meer efficiency in de bedrijfsvoering heeft geleid tot minder winkelgebieden. Sinds 1985 wordt gewerkt aan de modernisering van het winkelbestand, het verbeteren van de koopkrachtbinding en het tegengaan van de overbewinkeling. Voor de detailhandelsstructuur van Zuidwest is gekozen voor een heldere opbouw van de winkelstructuur: één stadsdeelcentrum ondersteund door twee wijk- en drie buurtcentra De winkelcentra zijn geografisch evenwichtig verspreid over Zuidwest. Het onlangs gerenoveerde Ambachtsgaarde vormt het centrale wijkcentrum van Vrederust. Het winkelcentrum heeft voornamelijk aanbod in de dagelijkse branches.

Bedrijvenstrips
De strips aan de Dreef, Vrederustlaan en Zwaarvegersgaarde maakten onderdeel uit van de oorspronkelijke fijnmazige detailhandelsstructuur. Deze stroken zijn inmiddels (grotendeels) ontwinkeld. Er zit nog slechts een enkel detailhandelsbedrijf. In deze voormalige winkelstrips zijn met name dienstverlenende functies en kleinschalige bedrijfjes gevestigd.

Bedrijven

Over het algemeen is de gemiddelde omvang van de bedrijven of instellingen in Zuidwest klein. Dit geldt ook voor de wijk Vrederust. Aan de Bierbrouwersgaarde en de Wolweversgaarde zijn garagebedrijven en bouwgerelateerde bedrijven gevestigd. Zoals genoemd zijn ook in de voormalige winkelstrips enkele kleinschalige bedrijfjes gevestigd. Het merendeel van de bedrijven bevindt zich in de sector commerciële consumentverzorgende en zakelijke dienstverlening, ambachtelijke bedrijvigheid en opslag. Deze bedrijven zijn met name lokaal verzorgend van aard en voor hun inkomsten vooral afhankelijk van de lokale bevolking.

Overige voorzieningen: horeca en kantoren

In de wijk zijn een restaurant en een paar snackbars en cafe's gevestigd. Het aantal horecavestigingen is relatief laag. Het voormalige schoolgebouw aan de Zwaardvegersgaarde 95 is momenteel (tijdelijk) in gebruik als kantoorruimte. Verder zijn binnen het plangebied geen zelfstandige kantoren aanwezig.

Maatschappelijk

Het aanbod aan onderwijs- en welzijnsvoorzieningen binnen Vrederust is goed. Een deel van deze voorzieningen heeft een wijkoverstijgende functie. De accommodaties zijn echter verouderd en ook bij deze voorzieningen speelt schaalvergroting een rol. Bij het voortgezet onderwijs leidt dit tot samenbundeling van verschillende organisaties en daarmee tot veranderende ruimteclaims.

In het plangebied zijn de volgende scholen aanwezig:

• de Inspecteur de Vriesschool (Beresteinlaan 629): een school voor speciaal en voortgezet speciaal onderwijs voor zeer moeilijk lerende kinderen;
• de Springplank (Pachtersdreef 3): school voor speciaal basisonderwijs (met buitenschoolse opvang);
• Erasmus (Ambachtsgaarde 1): basisschool (met peuterspeelzaal 't Klimhof);
• Petrus Donders (Ambachtsgaarde 5): basisschool (met peuterspeelzaal De Peutergaarde);
• Hofstede Praktijkschool (Droogscheerdersgaarde 70-74): school voor praktijkonderwijs;
• Koetsveldschool (Zwaardvegersgaarde 25): school voor speciaal en voortgezet speciaal onderwijs voor zeer moeilijk lerende kinderen.

Daarnaast zijn een aantal woonzorgcomplexen in het plangebied aanwezig. Aan de Beresteinlaan en De Gaarde zijn orthopedagogische behandelcentra gevestigd. Verzorgingshuizen en verpleeghuizen worden volgens nieuwe concepten gerenoveerd of gesloopt en nieuw gebouwd.

Het Multifunctionele Centrum aan de Melis Stokelaan voorziet in de grote behoefte aan een volwaardig wijkcentrum.

Sport en recreatie

Den Haag-Zuidwest, en ook de wijk Vrederust, heeft een goede sport-infrastructuur. Op regionaal niveau zijn het Zuiderpark en De Uithof belangrijke functies. In Zuidwest zijn veel sportvoorzieningen, waaronder voetbal, honkbal, korfbal en rugby. Er is sprake van een oververtegenwoordiging van veldsporten, met name voetbal. Wat betreft de gemeentelijke accommodaties is in Zuidwest bijna alles vertegenwoordigd, zij het vaak verouderd. In het plangebied is aan de Melis Stokelaan sportpark Escamp II gevestigd. Voor de gemeentelijke gymnastieklokalen geldt dat de meeste verouderd zijn en niet of nauwelijks geschikt voor wedstrijd- of verenigingssport. De vele, karakteristieke speelvoorzieningen op de groene binnenterreinen tussen de portiekflats kampen vaak met problemen van beheer en overlast. Aan de Pachtersdreef is een voetbalveld (Cruijff-court) gerealiseerd. Aan de Gaarde bevindt zich een skatebaan.