Benoordenhout

2.3 Ruimtelijke structuur

2.3.1 Bebouwing (incl. beschermd stadsgezicht en monumenten)

2.3.1.1 Bebouwingsbeeld

Stedebouwkundig beeld

Het Benoordenhout is gebouwd in de periode 1894 (bouw Nassaubuurt) tot ca. 1950 (Duinzigt 1970). De stedebouwkundige opbouw van het Benoordenhout is ontleend aan de van oudsher aanwezige wegen en patroon van waterlopen.

Door de aanwezigheid van de landgoederen, die een stempel gedrukt hebben op de ontwikkeling van het gebied, is de stedebouwkundige hoofdopzet van de wijk al vroeg herkenbaar. De wijk wordt van oudsher begrensd door de Benoordenhoutseweg, de toenmalige begrenzing van de polder Benoordenhout met het Haagse Bos. De Wassenaarseweg vormde dé ontsluitingsweg van het gebied met Wassenaar en Den Haag, langs deze weg lagen de verschillende landgoederen. De Waalsdorperweg vormde de scheiding met het duinlandschap.

Benoordenhout 1757

De Nassaubuurt wordt vanaf 1894 als eerst ontwikkeld. De bebouwing in de Nassaubuurt bestaat vrijwel geheel uit (voormalige) woonhuizen. Uit die tijd (1894-1919) dateert ook de bebouwing aan de Raamweg en het Aloysiuscollege.

Het uitbreidingsplan voor 's-Gravenhage in 1911 geeft de ontwikkelingsrichting van de wijk aan. Het deel tussen de Wassenaarseweg en Benoordenhoutseweg wordt tot aan ongeveer de van Hoytemastraat conform het plan, in de periode 1920-1930, bebouwd met woningen. Het eerste deel in gesloten bouwblokken en het volgende gebied in half gesloten bouwblokken in twee lagen met kap in de stijl van Berlage (overgangsfase van Jugendstil naar het meer zakelijke bouwen). In het gebied worden ook winkels gevestigd in de Weissenbruchstraat en in de van Hoytemastraat. Het stempel van het plan van Berlage wordt echter al snel verlaten. Het gebied ten noorden van de Wassenaarseweg is aan de hand van verschillende deelplannen in de loop der tijd verder ontwikkeld, waarbij de sloten en lanen van de voormalige landgoederen als uitgangspunt werden gehanteerd. In deze periode worden ook de gebieden rondom het Groenhovenplantsoen en de omgeving van de Ruychrocklaan tot aan de van Hogenhoucklaan, bebouwd.

Fragment van Uitbreidingsplan Berlage

Na de aanleg van de Van Alkemadelaan, als verlenging van de laan van Nieuw Oost Indië door het Haagse Bos heen, is ook daar niet meer volgens het plan van Berlage gebouwd.

De wijk Benoordenhout krijgt in de periode 1930-1939 z'n afronding. Veel appartementengebouwen, maar ook de voor het Benoordenhout typische Haagse School krijgen een plek langs de statige lanen. Ook het Bronovo Ziekenhuis is in deze periode tot stand gekomen.

Het gebied Uilennest wordt pas na de tweede wereldoorlog gebouwd in de dan typerende Wederopbouwstijl van de periode 1945-1959. Vanaf 1960 worden de dan nog niet bebouwde gebieden bebouwd met bebouwing van aanzienlijke hoogte. Het deel Duinzigt is gebouwd vanaf 1960. Langs de Raamweg en Zuid-Hollandlaan worden kantoorgebouwen gerealiseerd en ook in het landgoed Oostduin-Arendsdorp doet hoogbouw zijn intrede.

Benoordenhout 1931

Bebouwingsbeeld

Het Benoordenhout wordt gekenmerkt door een grote mate van harmonie zonder dat gesproken kan worden van uniforme bebouwing. Duidelijk is te zien dat de wijk geleidelijk tot stand is gekomen waarbij men met kleine invullingen voortborduurde. Sloten en lanen van de voormalige landgoederen dienden als stedebouwkundig uitgangspunt. De harmonie wordt voor een belangrijk deel bepaald door de ligging in het groen en de grote mate van overeenkomst in bouwhoogte, geleding en materiaal voorzover het woonhuizen betreft.

Twee bouwlagen met een kapverdieping, dan wel drie lagen met een plat dak overheersen. Vanaf het begin was de opzet een luxe woonwijk te bouwen. Ondanks de vestiging van enkele zeer grote kantoren heeft de wijk dit karakter weten te behouden.

Wat de bouwstijl betreft wijkt het Nassaukwartier duidelijk af van de rest van het Benoordenhout. Deze buurt werd in de jaren 1894-1902 gebouwd in neorenaissance stijl. Enkele panden vertonen kenmerken van de Jugendstil of de chalet-architectuur van rond de eeuwwisseling.

Het overgrote deel van het vooroorlogse Benoordenhout toont een sobere baksteen- architectuur waarin horizontale accenten van liggende vensters, overstekende daklijsten en betonbanden bepalend zijn. Opvallend is het feit dat vrijwel geen bouwblok één type architectuur kent. Rijtjes herenhuizen, panden met beneden- en bovenwoningen, flatgebouwen, vrijstaande huizen, scholen en andere gebouwen komen naast elkaar voor. Van een min of meer monumentale stedebouwkundige benadering is eigenlijk alleen ten zuiden van de Wassenaarseweg sprake: Jozef Israëlsplein, Van Hoytemaplein en Breitnerlaan tot de Van Alkemadelaan. Wat de invulling betreft ontbreekt echter ook hier één hand.

Uit architectuurhistorisch oogpunt zijn van belang de uitzonderingen op het algemene beeld van woningbouwarchitectuur in baksteen, namelijk enkele kantoorgebouwen, scholen, twee kerken, villa's en luxe appartementen. Opmerkelijk zijn de voor de Nieuwe Haagse School kenmerkende villa's van Co Brandes, die ondermeer een complex aan de Ruychrocklaan/ Van Ouwenlaan heeft gebouwd. Landelijk bekend zijn de kantoren van Shell aan de Wassenaarseweg en de Carel van Bylandtlaan alsmede het kantoor voor een verzekeringsmaatschappij aan de Groenhovenstraat en de Nirwanaflat aan de Benoordenhoutseweg. Als geen andere wijk in Nederland combineert deze wijk het grootstedelijke met het karakter van een groen villadorp en toont zij een staalkaart van typologisch en architectuurhistorisch belangwekkende gebouwen uit de periode 1900-1940.

2.3.1.2 Beschermd stadsgezicht

Bij besluit van 29 oktober 1996 van de staatssecretaris van Onderwijs en Cultuur en Wetenschappen en de minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer is Benoordenhout aangewezen tot Rijksbeschermd stadgezicht als bedoeld in de artikelen 1, onder g, 35 en 36 van de Monumentenwet 1988 (zie Bijlage 2 van de regels). Op grond van artikel 36 van de monumentenwet 1988 dient ter bescherming van het aangewezen gebied een bestemmingsplan te worden vastgesteld. In het aanwijzingsbesluit wordt aangegeven dat het vigerende bestemmingsplan "Benoordenhout" inclusief 1e, 2e en 3e herziening en het bestemmingsplan "Bosjes van Zanen" voorziet in het gestelde in artikel 36 van de Monumentenwet waarbij wordt aanbevolen om deze bestemmingsplannen op termijn te herzien.

Op bovenstaande kaart is het Rijksbeschermd stadsgezicht Benoordenhout aangeduid.

Het ruimtelijk karakter van deze woonwijk wordt bepaald door de typische schaal en structuur van het vooroorlogse bebouwingsbeeld, gekenmerkt door de grote harmonie in de baksteen-woonhuisarchitectuur en de homogeniteit in verschillende straatwanden, wat leidt tot hoogwaardige stedebouwkundige ensembles.Daarnaast onderscheidt zich de waarde van de huizen in het Nassaukwartier en voorts van veel gebouwen met een (nationaal gezien) hoge architectuurhistorische kwaliteit. Bijzonder is het plan van Berlage dat alleen ten zuiden van de Wassenaarseweg in grote lijnen is gevolgd. De groenstructuren en het landschappelijke karakter van de straten en lanen met hun zichtassen en groen bepalen voor een belangrijk deel de kwaliteit van de wijk. De herkenbaarheid van lanen van vroegere buitenplaatsen omringd door fraaie huizen geeft aan de wijk een extra dimensie en de fraaie openbare ruimte met veel groen herinnert aan het landschappelijk karakter van de 19de-eeuwse situatie.

Een klein deel van het plangebied nabij de Hubertustunnel is onderdeel van het beschermd stadsgezicht Westbroekpark en Belgisch Park. Op 6 september 1996 is dit deel van het plangebied als onderdeel van het Belgisch Park/Westbroek door de staatssecretaris van Onderwijs en Cultuur en Wetenschappen en de Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer aangewezen als beschermd stadsgezicht als bedoeld in artikel 1, onder g, van de Monumentenwet 1988.(zie Bijlage 4 van de regels).

De ruimtelijke karakteristiek van dit deel wordt grotendeels bepaald door het groen van het Hubertusduin. Op de rand van het duin ligt de toegang tot de Hubertustunnel, een onderdeel van de Noordelijke Randweg door Den Haag.

Het Benoordenhout is opgebouwd uit deelplannen met een grote continuïteit in bebouwingsbeeld en structuur langs groene lanen, rondom oude landgoederen. De consistentie van het stadsbeeld is hierdoor zo groot dat een wijk is ontstaan met een sterk homogeen karakter. Het gebied is als zodanig van belang wegens bijzondere landschappelijke, stedenbouwkundige, cultuur- en architectuurhistorische waarden (zie de waarderingskaart).

In het aanwijzingsbesluit is de cultuurhistorische waarde van de bebouwing van het Benoordenhout als volgt beschreven: “Het ruimtelijke karakter van deze woonwijk wordt bepaald door de typische schaal en structuur van het vooroorlogse bebouwingsbeeld, dat wordt gekenmerkt door de grote harmonie in de baksteen-woonhuisarchitectuur en de homogeniteit in verschillende straatwanden, die leidt tot hoogwaardige stedenbouwkundige ensembles.”

Op de waarderingskaart die onderdeel uitmaakt van het aanwijzingsbesluit zijn deze hoogwaardige stratenensembles aangegeven.

Ondermeer langs de Waalsdorperweg, Van Alkemadelaan en Wassenaarseweg is het grootste deel van de bestaande bebouwing aangeduid als “belangrijke bebouwing door hoge ensemblewaarde”. Ook op de cultuurhistorische ordekaart die voor het plangebied is opgesteld is de bebouwing langs deze wegen als een hoogwaardig stratenensemble gekarakteriseerd. De overige bebouwing is aangemerkt als beeldondersteunend stratenensemble.

De bebouwing langs de genoemde wegen bestaat voor het merendeel uit eengezinswoningen van twee- of drie-verdiepingen met een kap. Langs de Benoordenhoutseweg en de Waalsdorperweg zijn dit ook vaak losse blokjes twee-onder-een-kap en drie-onder-een-kap woningen. De gewaardeerde stijl van de Nieuwe Haagse School overheerst. Deze bebouwing is karakteristiek en typerend voor het beschermde stadsgezicht. Ook bij deze beeldondersteunende stratenensembles is de oorspronkelijke aanleg en het architectuurbeeld goed bewaard. De bebouwing maakt een onderdeel uit van de cultuurhistorische waarden van het beschermde gezicht.

Een uitzondering op deze lage bebouwing vormen enkele grote kantoorgebouwen zoals Zuid-Hollandlaan 7, Wassenaarseweg 40 en Van Alkemadelaan 700 en enkele woonhotels zoals Benoordenhoutsweg 24-39 (Boschzicht) Benoordenhoutseweg 227 (Nirwana), en Van Alkemadelaan 350 (Duinwyck). Deze uitzonderlijke monumenten zijn samen met de aanleg van de wijk ontstaan en hebben een uitzonderlijke architectonische kwaliteit.

Een uitzondering op het voorgaande vormt de bebouwing langs de Zuid-Hollandlaan vanaf de Raamweg tot de Jan van Nassaustraat en delen van de Raamweg. De bebouwing hier wijkt deels af van de historische stedenbouwkundige structuur en is voor het merendeel van recentere datum.

kaart behorende bij de toelichting op de aanwijzig tot beschermd stadsgezicht Benoordenhout

2.3.1.3 Monumentale gebouwen

In het Benoordenhout zijn de volgende rijksmonumenten opgenomen in het register als bedoeld in artikel 6 van de Monumentenwet 1988:

Adres	Beschrijving
Benoordenhoutseweg 24-39a / Neuhuyskade 2-30	Huize Boszicht, gebouw is prototype van het 'woonhotel' in Nederland. Dit type appartementencomplexen combineerde ruime woningen met gemeenschappelijke voorzieningen. Gebouwd in 1918-1920 naar ontwerp van W. Verschoor in de stijl van de Nieuwe Haagse School.
Benoordenhoutseweg 227	Appartementengebouw Nirwana van architecten J. Duiker en J.G. Wiebenga uit 1927-1930 in de stijl van de Nieuwe Zakelijkheid.
Carel van Bylandtlaan 30	Kantoorgebouw 'Bataafse Petroleum Mij' (thans Shell) van de gebroeders M.A. en J. van Nieukerken uit 1915-1917.
Groenhovenstraat 2 / Burnierstraat 2 / Raamweg 36	Kantoorgebouw 'De Nederlanden van 1845' van H.P, Berlage uit 1924-1927
't Hoenstraat 5/ Burnierstraat 52	Voormalig woonhuis ontworpen door J. en Th Stuivinga in 1926 in de stijl van de Delftse School.
Jan van Nassaustraat 35	Huis Wirtz van Joh. Mutters uit 1899 in de stijl van de Engelse Art Nouveau.
Jan van Nassaustraat 107	Huis Blokhuis, woonhuis in de stijl van de Belgische architect Paul Hankar in 1899-1901 naar ontwerp van Joh. Mutters.
Jozef Israëlsplein 9-34/Jozef Israëlslaan 61/Mauvestraat 56	Appartementengebouw met herenhuis van Jan Wils en F.L.J.Lourijsen naar de stijl van F.L.Wright uit 1925
Jozef Israëlslaan 56	Woonhuis en kantoor uit 1924 van J. Limburg in de stijl van het Zakelijk Expressionisme.
Van Alkemadelaan 350 Ruychrocklaan 171/	Oorspronkelijk woonhotel 'Duinwyck' gebouwd in de stijl van het Expressionisme naar ontwerp van L. van den Berg en J.J. Groenema uit 1929-1935.
Van Alkemadelaan 700	Kantoorgebouw voor de Centrale Onderlinge Bedrijfsvereniging voor Ziekteverzekering van Jan Wils uit 1933-1935.
van Diepenburgstraat 3	Trafostation van M.J. Luthman uit 1942.
Van Hogenhoucklaan 56-60g	Woonhotel van F.L.J. Lourijsen gebouwd in de stijl van de Nieuwe Haagse School in 1929-1930.
Wassenaarseweg 38-40	kantoor Ned. Ind. Spoorwegen (B.J.Ouendag) in stijl van het classicisme
Wassenaarseweg 53/ Dreibholtzstraat 1/ Neuhuyskade 97 /	Kerkgebouw met woning en sacristie van de H. Paschalis Baylon naar ontwerp van A.J.Kropholler uit 1919-1921. Het complex heeft een markante ligging; het kerkgebouw is diagonaal op een vierkante kavel geplaatst.
Zuid Hollandlaan 7	kantoorgebouw pertolia (J.H.Roos en W.F.Overeynder) in de stijl van de Amsterdamse School (bijnaam De Rode Olifant)

De volgende (complexen van) gebouwen zijn aangewezen als gemeentelijk monument ingevolge artikel 3 van de Monumentenverordening Den Haag:

Adres	Beschrijving
Johan Bildersstraat 9-11	Van Maerlant Lyceum van J. Limburg in de stijl van het Expressionisme, uit 1926.
Jozef Israëlsplein 36	Voormalig burgerweeshuis in Traditionalistische stijl uit 1920-1923
Jozef Israëlsplein ong.	Rosarium uit 1935 naar ontwerp van J.J. Brandes met monument Koningin Emma van beeldend kunstenaar Toon Dupuis.
Raamweg nst 47	Tankmuur Atlantikwall, Duits vestingbouwkunde WO II uit 1942-1945
Wassenaarseweg 20	Kantoorgebouw Cultura van A. Broese van Groenou in de stijl van de Nieuwe Haagse school uit 1920-1921.

2.3.2 Verkeer en infrastructuur

In het Benoordenhout vormt de Zuid Hollandlaan, met aansluiting op de Utrechtsebaan, en de Benoordenhoutseweg de hoofdontsluiting van den Haag in noordoostelijke richting naar Wassenaar en richting leiden (N44 - A44). De Raamweg / Koningskade vormt op stedelijk niveau de ontsluiting van het Centrum en Benoordehout. In het Benoordenhout vormt de van Alkemadelaan de hoofdontsluiting richting Scheveningen (- Bad) en Benoordenhoutseweg. De functie van de Waalsdorperweg is door de aanleg van de Hubertustunnel teruggebracht tot een wijkontsluitingsweg. De andere wijkontsluitingsweg door het gebied loopt in oost-westelijke richting zijnde de Wassenaarseweg.

Het openbaar vervoer in het Benoordenhout wordt verzorgd door buslijnen van de HTM. De busroutes in het plangebied (2011) lopen over de van Alkemadelaan (buslijn 23), Jan van Nassaustraat - Ruychrocklaan - Waalsdorperweg (buslijn 22).

2.3.3 Groen

In en rond het Benoordenhout is een aantal groengebieden gelegen. Buiten het plangebied liggen delen van de uitlopers van de Landgoederen: Clingendael en Oosterbeek, Oostduin en Arendsdorp. Het voor Benoordenhout kenmerkende groen wordt binnen het plangebied vooral gevormd door groene lanen en straten en de bredere singels met groenstroken als onderdeel van een oude groene "loper" door het gebied (van Soutelandelaan).

De laanbeplanting langs de Raamweg / Koningskade, de Waalsdorperweg, de Wassenaarseweg en de Van Alkemadelaan en de boombeplanting langs de lijn Groenhovenstraat - Goetlijfstraat - van Montfortlaan met de haaks erop staande van Hogenhoucklaan vormen de verbindingen met de groengebieden aan de noordzijde van de stad en maken onderdeel uit van de stedelijke groene hoofdstructuur.

In het plangebied staan de volgende monumentale bomen op particulier terrein:

Locatie	Boomtype
Koningskade 40, zijtuin	paardenkastanje; Aesculus hippocastanum 2-stammig
Raamweg 8 achtertuin	aantal. populier; Populus nigra 'Italica'
Van Maudricstraat 10, Huize Waalsdorp	paardenkastanje; Aesculus hippocastanum
van Montfoortlaan 15	Hollandse linde; Tilia x vulgaris
van Nijenrodestraat	Oostenrijkse den; Pinus nigra "Nigra"
Weissenbruchstraat 190, links ingang school	wintergroene eik, 6-stammig; Quercus turneri 'Pseudoturneri'

In het plangebied staan de volgende monumentale bomen in openbaar gebied:

Locatie	Boomtype
Breitnerlaan, pleintje bij 112-128	honingboom; Sophora japonica
Burnierstraat, laan	21 stuks Hollandse linde;Tilia x vulgaris
Le Grandbos langs pad	zomereik; Quercus robur; Quercus turneri
Neuhuyskade hoek Weissenbruchstraat	zilverlinde; Tilia tomentosa 220
Neuhuyskade t.o. 57	moerascypres; Taxodium distichum
Oostduinlaan t.o. 135 1e boom	amberboom; Liquidamber styracyflua
Oostduinlaan t.o. 135 2e boom	amberboom; Liquidamber styracyflua
Paschalispad	Zweedse meelbes; Sorbus intermedia
Ridderlaan t.o 16	zomereik; Quercus robur
Ridderlaan t.o 18	zomereik; Quercus robur
Ridderlaan t.o 22	zomereik; Quercus robur
Ridderlaan t.o Teddingerbrouckstraat	gewone wilg; Saliz alba"Vetilina
Ridderlaan, plantsoen t.o. Ruychrocklaan 38	beuk; Fagus syl. Rotundifolia
Ruychrocklaan t.o 148	zilveresdoorn;Acer sacharinum
't Hoenstraat t.o. 7	boomhazelaar; Corylus colurna
't Hoenstraat t.o. 9	Japanse notenboom; Ginko biloba
't Hoenstraat t.o. 23	beuk; Fagus oriëntalis
Therese Schwarzestraat links ingang Juliana Kazerne	rode beuk; Fagus sylvatica 'Purpurea'
van Alkemadelaan hoek van Ouwenlaan	groenblijvende eik; Quercus turneri ? 'Pseudoturneri'
Van Maudricstraat t.o. lichtmast 7 a	atlasceder; Cedrus atlantica 'Glauca'
van Neijenrodestraat, hoek Utenbroekstraat	paardenkastanje; Aesculus hippocastanum
van Soutelandelaan bij Alkemadeln.	beuk; Fagus sylvatica
Wassenaarseweg ts Van Hogenhoucklaan / van Alkemadelaan	rij paardenkastanjes, 27 st; Aesculus hippocastanum
Wassenaarseweg, 3 zijden, ts Floris Grijptraat / van Hoytemastraat /-laan	vleugelnoten, 23 st; Pterocarya fraxinifolia
Wassenaarseweg, t.o. 28-30	hemelboom; Ailanthus altissima
Wassenaarseweg, t.o. 156, hoek Van Hogenhoucklaan	Amerikaanse eik; Quercus rubra

2.3.4 Water

Het plangebied Benoordenhout is gelegen in bestaand stedelijk gebied, dat ligt in het boezemgebied van Delfland. Het vastgestelde waterpeil in het boezemgebied is NAP -0,42 m met een maximaal toelaatbare peilstijging van 40 cm.

Het Benoordenhout is niet rijk bedeeld met water. De van oudsher aanwezige waterloop langs de scheiding van de strandvlakte en duingebied ligt langs de Wassenaarseweg. De dwarstocht in het landgoed Oostduin - Arendsdorp staat in verbinding met de groene singel van de Neuhuyskade uitmondend in de watergang aan de overzijde langs de Benoordenhoutseweg.

De andere waterloop van enige betekenis is de groene verbinding over de Groenhovenstraat / Goetlijfstraat en van Montfortlaan richting Bosjes van Zanen - landgoed Clingendaal. Een uitloper van de strandvlakte over de Ruychrocklaan is de waterloop langs ´t Hoenstraat en Ruchrocklaan. De van Hogenhoucklaan vormt een van de weinige 'groen-blauwe' dwarsverbindingen. De langs de van Alkemadelaan aanwezige waterloop vormt de gemeentegrens met Wassenaar; de waterloop vervolgt z´n weg langs de Hart Nibbrigkade.

De grootste waterpartijen in het Benoordenhout liggen in het landgoed Oostduin / Arendsdorp en Goetlijfpark.

2.3.5 Bodem

Bodemverontreiginging

Vanaf het midden van de 16de eeuw zijn in het Benoordenhout boerderijen uitgegroeid tot grote en kleine buitenplaatsen. In de 19de eeuw zijn landschapsparken aangelegd. Vanaf het eind van de 20e eeuw is de wijk heel geleidelijk ontwikkeld.

Op en in de direct omgeving van het plangebied hebben bedrijven met bodembedreigende activiteiten hun vestiging (gehad). Het gaat hierbij ter plaatse van het plangebied om benzine-service-stations, autoreparatiebedrijven, chemische wasserijen, werkplaatsen, een autospuitinrichting, foto-ateliers, drukkerijen, een fietsen-, brom- en motorenreparatiebedrijf, een schoenmakerij, een goud- en zilversmederij, taxibedrijven, een ziekenhuis en een tandtechnisch laboratorium.

Bij veel panden zijn ondergrondse tanks bekend. De meeste daarvan zijn verwijderd.

In en in de directe omgeving van het plangebied zijn bodemonderzoeken uitgevoerd in verband met aangetroffen verontreinigingen, herinrichting en/of bouwplannen. Op verscheidene locaties is daaruit gebleken dat er sprake is van een geval van ernstige bodemverontreiniging. Hiervan is sprake bij een gemiddelde overschrijding van de interventiewaarde in meer dan 25 m3 vaste bodem en/of 100 m3grondwater (bodemvolume). Het merendeel betreft verontreinigingen met zware metalen of minerale olie van beperkte omvang. Twee van deze gevallen betreffen omvangrijke verontreinigingen met vluchtige gechloreerde koolwaterstoffen. Eén ervan bevindt zich binnen het plangebied, in het gebied dat ongeveer wordt omsloten door Van Hoytemastraat, Breitnerlaan en Weissenbruchstraat. De verontreiniging is voornamelijk in het grondwater aanwezig en is afkomstig van een voormalige chemische wasserij aan de Breitnerlaan 3. Hier loopt momenteel een pilot-sanering.

Op elf locaties in Benoordenhout (woningen of woongebouwen) gaat het om een verontreiniging met minerale olie die gerelateerd is aan lekkage of mors van huisbrandolie uit ondergrondse opslagtanks. Twee van deze locaties zijn reeds gesaneerd, waarbij voor een locatie restverontreiniging is achtergebleven. Voor vier locatie is de sanering urgent en zal deze uiterlijk in 2015 moet aanvangen. Voor de overige vijf locaties is beschikt dat de sanering niet urgent is.

Waterwinning

Door de toepassing van de Provinciale Milieuverordening Zuid-Holland(PMV) wordt in diverse gebieden het grondwater beschermd tegen verontreinigingen. Daarmee wordt bereikt dat nu en in de toekomst grondwater kan worden gebruikt voor drinkwater. Om dat mogelijk te maken bevat de PMV in bijlage 10, onderdeel B van de verordening een aantal verbodsbepalingen. Uiteenlopende activiteiten mogen alleen plaatsvinden, indien Gedeputeerde Staten daarvoor toestemming geeft in de vorm van een ontheffing.

De milieubeschermingsgebieden voor grondwater zijn ingedeeld in drie categorieën van bescherming met elk een eigen beschermingsniveau. Deze gebieden zijn aangewezen door Gedeputeerde Staten en worden in bijlage 6 van de PMV benoemd. De drie verschillende beschermingszones voor grondwater zijn: waterwingebied, grondwaterbeschermingsgebied en boringsvrije zone.

De waterwingebieden zijn de meest kwetsbare zones van de beschermingsgebieden. In deze zone is het beschermingsregime dan ook het strengst. Binnen Waterwingebieden dient elk risico van verontreiniging te worden voorkomen; in deze gebieden zijn dan ook in principe alleen activiteiten toegestaan in het kader van de grondwaterwinning zelf. Indien men toch activiteiten in dit soort gebieden wil uitvoeren kan ontheffing verleend worden. De provincie is in deze gebieden zeer terughoudend in het toestaan van nieuwe activiteiten in een waterwingebied, dit noemen wij ook wel het "stand still principe".

De grens van het waterwingebied ligt langs de van Alkemadelaan, van Ouwenlaan en vervolgens over de sportcomplexen richting Waalsdorpervlakte.

2.3.6 Archeologie

Het plangebied is volgens de Nieuwe Geologische kaart van Den Haag en Rijswijk in zijn geheel gelegen in het gebied dat door een snelle opeenvolging van strandwallen en strandvlaktes wordt beheerst. Er is sprake van vier smalle strandwallen en evenzoveel strandvlaktes, die eveneens slechts een geringe breedte hebben. De strandvlaktes zijn respectievelijk gelegen in de zone tussen Wassenaarseweg en Benoordenhoutseweg, ter hoogte van park Arendsdorp, ter hoogte van de Ruychrocklaan en ter hoogte van de Stalpertstraat. De strandwallen bevinden zich daartussen. Dit oude landschap is nergens in het plangebied overdekt met stuifzand behorend tot de Laag van Den Haag (vroeger Jong Duin geheten). De grens van deze middeleeuwse overstuiving is precies langs de rand van het bestemmingsplangebied, ter hoogte van de Waalsdorperweg, gesitueerd.

Het strandwallenlandschap heeft in zijn algemeenheid een hoge archeologische verwachting. De zandruggen waren al vrij snel bewoonbaar en ook heel aantrekkelijk voor onze verre voorouders. Op die plekken zijn in Den Haag dan ook vaak sporen van nederzettingen aangetroffen. De lager gelegen gedeelten, de strandvlaktes, waren op zijn minst geschikt om gewassen te verbouwen en vee te hoeden. Resten van deze bewoning kunnen teruggaan tot in de vroege prehistorie, terwijl ook in de Romeinse tijd en de vroege middeleeuwen volop in het duingebied gewoond lijkt te zijn. Binnen het plangebied is sprake van een uiterst belangrijke vindplaats bij het ziekenhuis Bronovo. Hier zijn resten teruggevonden van een nederzetting uit de vroege middenbronstijd (tussen ongeveer 1800 en 1500 v. Chr). Boven dit niveau is een laag uit de middenijzertijd waargenomen, die dateert uit ca. 400 v. Chr. Net buiten het plangebied, bij de inrit van de Hubertustunnel, zijn, naast vondsten uit bovengenoemde periodes, ook resten gevonden van een middeleeuwse boerennederzetting.

In de Nieuwe Tijd ontstonden er aan de rand van de verschillende strandwallen landgoederen. Binnen de wijk Benoordenhout gaat het om de hoeve Waelsdorp. Dit was een boerderij die zich in de loop van 17de eeuw tot een buitenplaats uitbreidde met omgrachting en formele tuin. De contouren van dit landgoed zijn tot heel lang na de sloop aan het eind van de 18de eeuw zichtbaar gebleven en zijn ook nu nog in het stratenpatroon zichtbaar: de Van Kijfhoeklaan en de Van Soutelandelaan volgen de vroegere omgrenzing.

Gegeven de specifieke bodemopbouw zou kunnen worden verwacht dat verreweg het grootste deel van het bestemmingsplangebied een hoge archeologische verwachting kent. Dat dit niet zo is heeft te maken met een specifieke exploitatie van de bodem, die van zandwinning. Op de kaart van Delfland uit het begin van de 18de eeuw is te zien dat delen van het plangebied al het toneel van ontgravingen waren. De bodem werd stelselmatig verlaagd en daarbij werden sloten gegraven om het aldus gewonnen zand per boot te kunnen afvoeren. Dit proces is in de eeuw daarna gewoon doorgegaan. Eventuele archeologische waarden in de vorm van cultuurlagen zijn hierbij hoogstwaarschijnlijk rigoureus opgeruimd.

Gelukkig is echter niet alles op die manier weggegraven. Daar waar de bodem nog steeds ruim boven NAP is, heeft het zijn verwachting behouden. Die gebieden hebben een dubbelbestemming en staan op de plankaart vermeld als “waarde Archeologie”. Een aanlegvergunningenstelsel is daarvoor van kracht.

2.3.7 Kabels en leidingen

In het Benoordenhout liggen een aantal leidingen waaronder afvalwatertransportleidingen. Deze leidingen liggen in de Wassenaarseweg, de Oostduinlaan, Groenhovenstraat, Raamweg - Koningskade (en onder Het Kanaal), Jan van Nassaustraat, Zuid-Hollandlaan. In de Groenhovenstraat bevindt zich een rioolgemaal.

In het gebied ligt onder de van der Aastraat - van Alkemadelaan en laan van Clingendeal een 40 bar gasdrukleiding