Ypenburg

2.4 Ruimtelijke structuur

2.4.1 Stedenbouwkundige structuur

Ypenburg is een wijk die aan drie zijden is omgeven door rijkswegen: de A13, A4 en A12. De vierde zijde grenst aan een landelijk en recreatief gebied: De Delftse Hout/Bieslandse Bos/Dobbeplas e.o. en aan de oude dorpskern van Nootdorp.

Het stedenbouwkundig plan voor Ypenburg is geënt op de voormalige richting van de start- en landingsbaan van het voormalige vliegveld. Het stedenbouwkundig plan, opgesteld onder supervisie van Frits Palmboom, is eind 1994 door de vier deelnemende partijen in het Bestuurlijk Overleg Ypenburg (BOY) onderschreven, waarna aan de uitvoering werd begonnen.

Het gebied is opgedeeld in een zestal 'velden' die elk eigen kenmerken en een eigen karakteristiek hebben gekregen en ook een eigen buurt vormen o.a.: Bosweide, Singels en Waterbuurt.

De hoofdstructuur van Ypenburg wordt gevormd door:

• de Singel - Ypenburgse Boslaan die aansluit op de autosnelwegen aan weerszijden van de wijk;
• de Rijswijkse en Nootdorpse Landingslaan, een brede over het hele gebied uitstrekkende open ruimte waarlangs een tramverbinding en een brede watergang is gelegen. De Nootdorpse Landingslaan vormt tevens de gemeentegrens tussen Den Haag en Nootdorp;
• de Rijswijkse Waterweg die overgaat in de Brasserskade (richting Nootdorp);
• de dwars op deze lange lijnen gelegen Laan van Hoornwijck die vanaf Rijswijk eindigt in het winkelcentrum Ypenburg.

De oude landschappelijke aanwezige verbindingen over de Brasserskade en de Veenweg en de ontsluiting naar de voormalige vliegbasis en het bedrijventerrein Ypenburg zijn in het plan gehandhaafd.

Langs de hoofdstuctuur en nabij het Station Ypenburg en de rijkswegen zijn vooral werkgelegenheidsconcentraties gerealiseerd en gepland. De bebouwing op de bedrijvenlocaties vervult tevens een functie in de reductie van het verkeersgeluid van die rijkswegen. Nabij de wijk Bosweide zorgt een hoge groene geluidswal voor reductie van verkeersgeluid.

2.4.2 Verkeer en infrastructuur

Auto

Verkeerskundig is de wijk Ypenburg via twee aansluitingen direkt verbonden aan de rijkswegen. De aansluiting naar de A4 is de enige en belangrijkste direkte aansluiting via Rijswijk naar het centrum van Den Haag (laan van Hoornwijk). Evenwijdig aan de A4 loopt in het hart van het gebied de belangrijkste wijkontsluitingsweg (Poortweg / Singel / Ypenburgse Boslaan) vanaf de A13 (Delft/Rijswijk-Zuid) naar de A12 en de daarachter gelegen Haagse wijk Leidschenveen.

Ypenburg takt via de Rijswijkse Waterweg en De Brasserskade, Molenweg, Oudeweg en Klapwijkseweg (de oude provinciale weg van Nootdorp naar Pijnacker en Berkel en Rodenrijs) aan op de N470, de weg van Delft naar Zoetermeer.

Openbaar vervoer

Centraal vanaf de A13 tot aan de Laan van Nootdorp ligt een breed groen singelprofiel: De Rijswijkse – en Nootdorpse Landingslaan waar trams rijden die Ypenburg rechtstreeks verbinden met Rijswijk/Den Haag, Rijswijk-Zuid/Delft en Leidschenveen en verbindingen naar het winkelcentrum Ypenburg en naar de Winkelcentra De Parade in Nootdorp en Leidsenhage in Leidschendam. en het NS station Den Haag-Ypenburg met snelle treinverbindingen naar het midden van het land en Den Haag Centraal. Over de Rijswijkse Waterweg rijdt bus 60 richting Delft.

Langzaam verkeer

Het gebied tussen Ypenburg/Nootdorp en Delfgauw/Pijncker heeft een grote recreatieve waarde. Om die reden zijn door Ypenburg en de randgemeenten veel fietsroutes aangelegd die tevens geschikt zijn voor woon-werk-verkeer. Twee belangrijke fietsroutes, via de Postenkade en Ringelwikke, worden binnen afzienbare tijd via een fietsersviaduct over de A4 en via de Vlietzone verbonden met het centrum van Den Haag.

In de richting Delft en Rijswijk is de Rijswijkse Landingslaan, Zuiderweg/Delftweg een belangrijke fiets-verbindingsroute, zeker als in Rijswijk ter hoogte van de Te Hoornkade de nieuwe fietsbrug is aangelegd over de Delftse Vliet.

Fietsroutes die via de Laan van Nootdorp aantakken richting Leidschenveen verbinden Ypenburg met het station en Leidschenveen-Centrum alsmede Leidschendam en Zoetermeer of via de Spoorlaan naar Voorburg en verder richting Den Haag/Scheveningen.

De Brasserskade heeft geen doorgaande functie voor auto's tussen Nootdorp en Delft. Die functie is toebedeeld aan de parallelle route “De Rijswijkse Waterweg” gelegen in de naastgelegen Waterbuurt.

verkeersluwe Brasserskade

2.4.3 Groen

Ypenburg is een relatief nieuwe woonwijk en ligt samen met Nootdorp aan drie zijden ingesloten tussen snelwegen. In het ontwerp van Ypenburg neemt groen en water een belangrijke plaats in. Een wijkpark ontbreekt evenwel. De wijk is opgedeeld in zes buurten, namelijk Singels, de Bras, Waterbuurt, Bosweide, Morgenweide en de Venen. De namen geven een indicatie van het overheersende type groen. Aangezien de wijk relatief jong is, is het openbaar groen ook nog niet volledig ontwikkeld. Enige uitzondering hierop vormt de wijk Bosweide. Deze wijk is zeer extensief tussen het bestaande groen gebouwd. In de loop van de tijd ontstaat echter een steeds 'volwassenere' indruk. Ypenburg heeft geen groene verbindingen met de overige delen van Den Haag. Het groen van Ypenburg wordt gecomplementeerd door het groen in de gemeente Delft. Er is een directe verbinding met de Delftse Hout. Ten zuiden van Ypenburg liggen de Polder van Biesland en de Dobbeplas.

2.4.4 Water

Ypenburg is rijk bedeeld aan water. Het meeste oppervlaktewater ligt in de vorm van een grote waterplas tussen de buurt Waterbuurt en de gemeente Pijnacker - Nootdorp. langs de hoofdontsluitingsweg en de langs de trambanen ligt water in combinatie met groen.

In het plangebied met een grootte van ca. 1077 ha ligt 156 ha water en 216 ha groen, recreatie en sport. Het stedelijk gebied omvat 711 ha. De hoeveelheid open water voldoet ruim aan de waterbergingsnorm.

Het gebied ligt nagenoeg geheel onder -0.m NAP.

2.4.5 Bodem

Binnen het plangebied, gelegen in het stadsdeel Leidschenveen-Ypenburg, liggen vier buurten (Bosweide, Morgenweide, Singels en Waterbuurt) van de wijk “Ypenburg” en een deel van de Vliegeniersbuurt van de wijk “Hoornwijk”. De wijk Ypenburg is vanaf 1997 ontwikkeld, ter plaatse van het voormalige vliegveld Ypenburg dat in 1992 werd gesloten. Het plangebied wordt begrensd door de rijkswegen A4 en A13, de Brasserskade, de gemeente Nootdorp, de Ypenburgse Boslaan en het terrein van TNO. Het voormalige gebruik van het plangebied was luchtvaartterrein, glastuin- of agrarisch gebied. Het plangebied is grotendeels ontwikkeld tot woon-werk gebied.

Naast de voormalige vliegbasis Ypenburg heeft ter plaatse van het plangebied een aantal bedrijven met bodembedreigende activiteiten hun vestiging (gehad), met name constructiebedrijven, tankstations, transportbedrijven, grafische bedrijven en autoreinigingsbedrijven. Daarnaast is in het verleden plaatselijk een ophooglaag aangebracht en zijn er sloten gedempt.

Er is een beperkt aantal ondergrondse brandstoftanks bekend binnen het plangebied, waarvan nog enkele in gebruik zijn.

In en in de directe omgeving van het plangebied zijn bodemonderzoeken uitgevoerd in verband met herinrichting en/of bouwplannen. Hierbij is het plangebied volledig onderzocht. Op diverse deellocaties bleek sprake te zijn van een geval van ernstige bodemverontreiniging. Hiervan is sprake bij een gemiddelde overschrijding van de interventiewaarde in meer dan 25 m3 vaste bodem en/of 100 m3 grondwater (bodemvolume). Alle deellocaties zijn gesaneerd. Ter plaatse van de meeste gesaneerde deellocaties zijn geen restverontreinigingen achtergebleven waardoor er geen gebruiksbeperkingen zijn. Op een enkele deellocatie is gesaneerd middels het aanbrengen van een leeflaag waardoor ter plaatse een gebruiksbeperking geldt.

Voor die delen van het plangebied waar herinrichting en/of nieuwbouw gaat plaatsvinden, zal op dat moment worden bekeken of de beschikbare bodemrapportage nog actueel is of gedateerd (ouder dan vijf jaar) is. In dat geval zullen voor deze locaties de bodemonderzoeken geactualiseerd moeten worden.

Uit de bodemkwaliteitskaart van de gemeente Den Haag blijkt dat het plangebied is gelegen in bodemkwaliteitskaartzone A van Leidschenveen-Ypenburg. De bovengrond (0,0-0,5 m-maaiveld) in dit gebied is gemiddeld niet verontreinigd. De ondergrond (0,5-2,0 m-maaiveld) is gemiddeld licht verontreinigd met kwik

2.4.6 Kabels en leidingen

Door het gebied liggen een aantal aardgastransportleidingen. De belangrijkste daarvan is een 40Bar aardgastransportleiding die vanuit het zuidwesten onder de A13 door langs de zuidoostelijke oever van de watergang van de Rijswijkse Landingslaan en Nootdorpse Landingslaan naar de A12 loopt.

Vanaf het gemaal aan de Laan van Hoornwijck loopt onder de A4 een ondergrondse waterverbinding naar de Laan van 's-Gravenmade.