Bezuidenhout - West

2.2 Ontstaansgeschiedenis

De wijk Bezuidenhout is gelegen ten zuidoosten van het Haagse Bos aan welk feit het zijn naam ontleent. De overige grenzen van het Bezuidenhout zijn: het spoorwegemplacement van Den Haag C.S., de spoorlijn Rotterdam-Amsterdam (grens met Voorburg) en de Carel Reinierszkade (grens met de wijk Mariahoeve).

De planmatige ontwikkeling van de Veenpolder kwam pas na 1895 met een uitbreidingsplan van ir. I.A. Lindo tot stand. Uitgaande van de orthogonale structuur van de polder ontwierp Lindo een wijk met enkele brede radialen die niet zozeer een esthetisch als wel een praktisch doel hadden, namelijk de verkeersmogelijkheden te vergroten.

Het bombardement van maart 1945 heeft het Bezuidenhout ten westen van de Laan van Nieuw Oost-Indië voor een groot deel verwoest. Slechts de Bezuidenhoutseweg, het Station Staatsspoor, de Schenkkade en de buurt rond het Van Imhoffplein bleven gespaard. Bij de wederopbouw van het hart van de wijk is de vooroorlogse structuur geheel verlaten. De langdurige (politieke) discussie over de locatie van de stations, de oost-west verbindingen en de vestiging van een groot aantal ministeries heeft geleid tot adhoc invullingen. Uiteindelijk bleef het spoorwegemplacement gehandhaafd en zou de aanleg van de Utrechtsebaan ter hoogte van de voormalige Eerste Van den Boschstraat een tweede stedenbouwkundige barrière vormen. De gewijzigde oriëntatie en de dominante terugspringende architectuur van het nieuwe station (1975) gaf de aanzet tot een totaal ander stadsbeeld tegenover de Koekamp en richting het centrum. Tussen het spoor en de belangrijkste invalsweg van de stad kwamen een winkel- en kantorencentrum, het ministerie van Buitenlandse Zaken, het Algemeen Rijksarchief, de Koninklijke Bibliotheek, een parkeergarage en een hoge woontoren. Bezuidenhout-West is als een kleinschalig woonwijkje in de jaren '70 en 80 gebouwd in hetzelfde gebied. Slechts een klein deel van de bestaande woningen in de woonwijk is niet beschadigd tijdens de bombardementen.

Ten oosten van de Utrechtsebaan verrezen kantoren, waarvan enkele de door de PTT-toren bepaalde maximale hoogte van 70 meter bereiken, het Paleis van Justitie, het Koninklijk Conservatorium en het ministerie van Landbouw en Visserij, dat reeds in de jaren vijftig werd gebouwd. De zogeheten Schenkstrook tussen de Schenk en de spoorlijn Rotterdam-Amsterdam heeft in de loop der jaren ten westen van de Laan van Nieuw Oost-Indië zijn open karakter verloren en is bestemd voor kantoren, onder andere voor het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

Door de ingrijpende veranderingen na het bombardement en de kantoorontwikkeling ten zuiden van de Koekamp/het Haagse Bos is het beeld van het Bezuidenhout als een wijk met eclectische-, neorenaissance- en overgangsarchitectuur vrijwel verdwenen.

De wijk Bezuidenhout-West ligt in het westelijk deel dat zwaar gebombardeerd is. Het oorspronkelijke karakter van het Bezuidenhout is sterk aangetast door de oorlogsschade en de wijze waarop ongestructureerd de wederopbouw heeft plaatsgevonden.