Transvaal

2.1 Ontstaansgeschiedenis

De wijk Transvaal is grotendeels ontstaan in de periode tussen de vorige eeuwwisseling en de Tweede Wereldoorlog. Het oudste gedeelte (ten noorden van de Scheepersstraat) is door een particuliere maatschappij ontwikkeld en in exploitatie genomen nog vóór de Woningwet van 1901. Deze maatschappij had zelf het stratenplan ontworpen, dat vervolgens door de gemeente is aanvaard. Later heeft de gemeente de op particuliere grond gelegen straten in het gebied in eigendom overgenomen. Deze oorspronkelijke bebouwing van Transvaal-noord bestaat uit benedenwoningen en dubbele bovenwoningen.

In Transvaal-zuid hebben de woningen (dankzij de Woningwet) allemaal een eigen entree. Dus alledrie de woonlagen hebben, aan de straat of aan een portiek, een eigen voordeur.

Aan het einde van de Eerste Wereldoorlog is begonnen met woningbouw in het gebied ten zuiden van de Scheepersstraat. Hier werd de bouw in handen gegeven van diverse woningbouwverenigingen.

In de jaren '80 en '90 van de vorige eeuw heeft in Transvaal op grote schaal stadsvernieuwing plaatsgevonden. De particuliere woningen in Transvaal-Noord zijn massaal aangekocht en ingrijpend gerenoveerd door de gemeente of gesloopt en door woningbouwcorporaties vervangen door nieuwbouwappartementen in de sociale sector. Later zijn ook de gerenoveerde woningen overgegaan naar de corporaties. Recent zijn enkele complexen oorspronkelijke woningwetwoningen in Transvaal Zuid gesloopt en vervangen door nieuwbouw. Hier is in belangrijke mate sprake van vervanging door grondgebonden woningen in de koopsector.

Als onderdeel van de stadsvernieuwingsoperatie in de jaren '80 is een rangeerterrein van de NS aan de Monstersestraat omgezet in een bedrijventerrein met bedrijven tot en met milieucategorie 3, met een vrijstellingsmogelijkheid voor de categorieën 4 en 5. Dit bedrijventerrein in de Uitenhagestraat is aangelegd om ondernemers op te vangen die vanwege de stadsvernieuwing uit de Schilderswijk en Transvaal moesten vertrekken.