Zuidwest 3 Tanthof

5.5 Openbare ruimte

5.5.1 Bestaande situatie

Figuur 5.3: overzicht openbare ruimte

Tanthof Oost en Tanthof West vormen de meest zuidelijk gelegen woonwijk van Delft. De afstand tot de binnenstad is groot. Zware wegen en spoorlijnen omgeven Tanthof aan drie zijden. De barrièrewerking van de Kruithuisweg kan in de toekomst wellicht nog wat worden verkleind maar niet worden opgeheven.

De noordelijke en oostelijke rand van Tanthof wordt gedomineerd door infrastructuur; de Kruithuisweg, een hoogspanningsleiding, de Tanthofdreef en de spoorlijn. In een schil bevinden zich hier veelal bedrijven in een groene setting. Langs de Kruithuisweg richting TU-wijk wordt de ontwikkeling van een 'kennis-as' voorgestaan, met het NS-station Delft-Zuid als brandpunt. Ruimtelijk is Tanthof-oost afgekeerd van de bedrijven-schil, gescheiden door groen.

De zuidelijke en westelijke rand van Tanthof wordt omgeven door een groene gordel. De westrand wordt gevormd door de Tanthofkade. De Tanthofkade is een eeuwenoude dijk die de Kerkpolder scheidt van de Abtswoudsepolder en in vroeger tijd Delft moest beschermen tegen af en toe oprukkend water. De Tanthofkade vormt de begrenzing voor de stedelijke bebouwing van Delft. De wijk Tanthof dankt zijn naam aan deze historische kade die van groot belang is als landschappelijk element en wandelroute. Even ten westen van de Tanthofkade ligt het toekomstige tracé van de A4 richting Vlaardingen. Langs de zuidelijke rand is de oriëntatie op het landschap in de bebouwing en het groen goed vormgegeven. Zodra men echter de wijk ingaat is het bijna onmogelijk om nog iets te ervaren van het nabije buitengebied. De grootste kansen en kwaliteiten liggen voor Tanthof dan ook in de oriëntatie op het landschap, maak Midden Delfland voelbaar en zichtbaar in Tanthof.

De polderweg Abtswoude scheidt Tanthof-Oost van Tanthof-West. Langs de Abtswoude zijn verschillende groene voorzieningen geconcentreerd zoals het Abtswoudse Park, de kinderboerderij, waterspeeltuin, kindertuinen, bibliotheek, jongerencentrum en het buurthuis. Als route vanuit Tanthof naar het buitengebied fungeert de Abtswoude uitstekend. De dwarsverbinding tussen Tanthof-oost en -west is minder optimaal.

Figuur 5.4: verkeersbord woonwijk

Tanthof is bedacht in een periode waarin de stedenbouw gericht is op de lopende, fietsende en spelende mens. Een huis met tuin en kleinschaligheid zijn kernbegrippen. Gezocht is naar dorpse rust in de woonomgeving in de vorm van woonerven bestaande uit laagbouw, met in elkaar overvloeiende ruimten. De straten zijn kort en kronkelend. De auto is te gast. Om dit te bereiken zijn rondwegen en een verkeerscirculatieplan ingezet. De landschappelijke ondergrond is hierbij gebruikt als een basis. In Tanthof is de bestaande bebouwing langs de Abtswoude op de kreekruggen opgenomen in het ontwerp voor deze wijk. Ook een oorspronkelijke waterloop is ingepast in de hoofdgroenstructuur van het groen, die wordt gevormd door een stelsel van parkachtige singels, geïnspireerd op het krekenpatroon in de ondergrond. Deze overwegend oostwest lopende singels singels verdelen Tanthof Oost en Tanthof West in de woonbuurten.

Tanthof-Oost is gebouwd in de zeventiger jaren en een schoolvoorbeeld van de bloemkoolstructuur. De bebouwing van de deelgebieden is sterk intern gericht, waardoor de woningen veelal met achterkanten, tuinen en schuren naar de singels zijn gericht. Tussen de buurten is een dicht netwerk van langzaamverkeerroutes. Tanthof-West is aangelegd in de jaren tachtig en negentig en is meer rationeel en rechthoekig van opzet. De singels komen in dit deel ruimtelijk meer tot hun recht doordat ze hier bijna overal grenzen aan het openbaar gebied. Beide wijken hebben een klein centraal gelegen winkelcentrum met voorzieningen.

5.5.2 Beleid en onderzoek

Visie Openbare Ruimte Delft (VORD)

In de Visie Openbare Ruimte Delft (15 september 2009) wordt een integrale visie op de openbare ruimte van Delft geschetst. Dit dient als kader bij toekomstige herinrichtingsplannen. Het ambitieniveau kent een drietal pijlers: een duurzame inrichting van de openbare ruimte, een herkenbare leesbare structuur van Delft en het uitnodigen tot ontmoeten en verblijven.

Abtswoude heeft een parkinrichting gericht op extensieve recreatie en natuur. De Abtswoude, als historische drager van de stad, heeft een belangrijke functie voor recreanten en sporters. Ook krijgen de groene randen van Tanthof steeds meer een functie als verblijfsruimte binnen de stad.

Leidende principes vormen het versterken van de diversiteit en beeldkwaliteit in de landschappelijke inrichting en vormgeving van de openbare ruimte. Herontwikkelingsplannen worden integraal ontworpen, functiemenging in plaats van functiescheiding en er wordt gezocht naar een zo aantrekkelijk mogelijke inrichting waardoor bijzondere plekken ontstaan.

Voor Tanthof is (nog) geen gebiedsvisie opgesteld. Leidend voor de richting en de wijze waarop Tanthof zich in de toekomst kan ontwikkelen is de Visie Openbare Ruimte. Bijna al de buurten in Tanthof Oost en West liggen nabij de groene gordel ten zuidwesten van Delft. Binnen de buurten is het landschappelijke groen aanwezig in de structuur van de wijk. De relatie en de verbinding tussen woonbuurten en het groen in en om de wijk is slecht. De straten zijn vaak hard en sober in contrast met de groene gebieden rondom de wijk

Aandachtspunten vormen onder andere:

• De relatie tussen de groene gebieden en de buurten versterken door duidelijke en toegankelijke verbindingen en routes te maken;
• Faciliteren van de toenemende recreatiedruk en de gebruiksmogelijkheden afstemmen op wensen en behoefte van hedendaagse gebruikers;
• Bij de voorzieningen zullen de pleinen ingezet worden om verblijven en ontmoeten in de wijk te ondersteunen;

Handboek Openbare Ruimte Stad

Richtlijnen omtrent straatprofielen, maatvoering en materiaalgebruik van de openbare ruimte staan in het Handboek Openbare Ruimte Stad (1999) beschreven. Binnenkort komt er een update van dit handboek, mede als gevolg het gereedkomen van de Visie Openbare Ruimte Delft.

Politiekeurmerk Veilig Wonen

In 2002 heeft de gemeenteraad de nota 'Project Veilig Wonen' vastgesteld, in 2004 aangevuld met het 'politiekeurmerk' als werkwijze. Hierbij is besloten dat Delft voor nieuwbouwlocaties het geldende eisenpakket volgens het 'Politiekeurrmerk Veilig Wonen (PKVW) hanteert. Het PKVW is een instrument voor de verhoging van de veiligheid. Wanneer woningen, woongebouwen en woonomgevingen aan de PKVW-eisen voldoen blijkt naast de objectieve veiligheid ook het gevoel van veiligheid van bewoners substantieel toe te nemen.

Bomenbeleidsplan

Het bomenbeleidsplan 'De juiste boom op de juiste plaats' (2004) doet uitspraak over de belangrijkste boomstructuurlijnen in de stad. In de 'Bomenverordening Delft 2013' staat een lijst met monumentale bomen opgenomen (zie daarnaast hoofdstuk 3.2.2 onder paragraaf 'groen').

Figuur 5.5: monumentale bomen

• 1. 22 04 01 01 Abtswoude 34 eigenaar 1 Witte paardenkastanje (Aesculus hippocastanum) Solitair
• 2. 22 04 01 02 Abtswoude 34 eigenaar 1 Witte paardenkastanje (Aesculus hippocastanum) Solitair
• 3. 22 04 01 03 Abtswoude 34 eigenaar 1 Es (Fraxinus excelsior ) Solitair
• 4. 22 04 01 04 Abtswoude 34 eigenaar 1 Es (Fraxinus excelsior ) Solitair
• 5. 22 04 05 01 Gandhilaan 65 eigenaar 1 Witte paardenkastanje (Aesculus hippocastanum) Solitair
• 6. 22 04 06 01 Abtswoude 38 eigenaar 1 Hollandse Linde (Tilia x europaea) Solitair
• 7. 22 04 07 01 Het Slot 1-9 eigenaar 7 Esdoorn (Acer pseudoplatanus) Rij
• 8. 22 04 08 01 Abtswoude (bunker) eigenaar 1 Witte paardenkastanje (Aesculus hippocastanum)
• 9. 23 01 01 01 Kinderboerderij Tanthof 1 Zomerlinde (Tilia platyphyllos) Groep, Gemeente eigenaar
• 10. 23 01 01 02 Kinderboerderij Tanthof 1 Zomerlinde (Tilia platyphyllos) Groep, Gemeente eigenaar

Meerjarennota intergraal gehandicaptenbeleid

Eind 2003 heeft de gemeenteraad de 'Meerjarennota intergraal gehandicaptenbeleid' vastgesteld. Voor het beleid wat betreft de openbare ruimte geldt dat deze fysiek toegankelijk en bruikbaar is voor alle burgers. Een belangrijk instrument hiervoor is het Handboek Toegankelijkheid. Dit handboek geeft concrete richtlijnen en normen met betrekking tot de toegankelijkheid van binnen- en buitenruimte.

5.5.3 Gewenste ontwikkeling

Bij nieuwe ontwikkelingen neemt de kwaliteitsverbetering van de openbare ruimte een belangrijke plaats in. Belangrijke pijlers vormen een duurzame inrichting van de openbare ruimte (denk ook aan een openbare ruimte die voor meerdere activiteiten bruikbaar is) en een openbare ruimte die uitnodigt tot ontmoeten en verblijven.

Belangrijke aspecten vormen representativiteit, eenheid in profilering en een ruim profiel waar een stevige boombeplanting ook op langere termijn een kans van slagen heeft.

Nieuwe (her)ontwikkelingen vormen de 'kapstok' om de inrichting van de openbare ruimte een flinke impuls te geven. Voor de openbare ruimte zijn onderstaande locatiegerichte ontwikkelingen van belang:

• Koeien in de weijk

Met deze ontwikkeling moet een deel van het buitengebied geschikt gemaakt worden voor recreatie met agrarisch medegebruik met als doel bewoners directer in contact te brengen met de natuur en agrarische historie van het gebied. Met de aanleg van een aantal bruggen en duikers moet zowel landschappelijk als infrastructureel het Abtwoudsepark en het Abtwoudsebos nauwer met elkaar verbonden worden. Een (padden)poel, boomgaard, houtril, natuurvriendelijke oevers en houten hekken zijn toevoegingen die moeten bijdragen aan het cultuur- en natuurhistorisch herstel van het gebied.

• VPI

Met deze ontwikkeling wordt de bouw van dienstgebouw met daarin een spoorveiligheidssysteem (vpi) mogelijk gemaakt. Vanwege de plaatsing van het gebouw in de primaire ecologische zone is er voor gekozen om het dienstgebouw te integreren met de bestaande grondwal langs het spoor en deze te voorzien van een grasdak en groene gevels. Er ontstaat een 'kop' aan het eind van de grondwal, waarmee het begin van de Tanthofdreef wordt aangekondigd. Daarnaast geeft het dienstgebouw een verrassend accent in het landschap. Een belangrijke reden van de geïntegreerde inpassing ligt in de ecologische kwaliteit van het gebied. De groenzone langs het spoor maakt onderdeel uit van een primaire ecologische verbindingszone. De vpi sluit hierop aan door groene gevels en dak, klimop aan de voorgevel en grasstenen in de openbare ruimte.

• Ombouwen van HAT-eenheden tot seniorenwoningen/inrichten van een woonservicezone

Binnen dit gebied wordt extra aandacht besteed aan de inrichting m.b.t. veiligheid, toegankelijkheid en mobiliteit. De doelgroep bestaat uit ouderen. Belangrijke looproutes naar nabij gelegen functies worden aangepast aan de eisen die ouderen stellen aan een goede bereikbaarheid (rollatorpaden).

5.5.4 Conclusie

In het plangebied Zuidwest 3 zijn een aantal ontwikkelingen aan de orde welke van belang zijn voor het geven van een impuls aan de openbare ruimte. De geplande ontwikkelingen passen binnen rijks-, provinciaal-, regionaal- en gemeentelijk beleid.