Lagewei-Vrouwenpolder

3.3 Overige functies

Naast woningbouw zal de wijk een aantal bijzondere functies gaan herbergen.

Maatschappelijke voorzieningen

Voor de behoefteraming voor onderwijs wordt uitgegaan van het IHP.

Primair onderwijs

Voor het primair onderwijs (opgezet als een MFA met twee scholen, kinderopvang en (maatschappelijke) voorzieningen) wordt uitgegaan van 9 lokalen met een speel-/sportzaal. Deze MFA zal worden gerealiseerd in Vrouwenpolder nabij de entree van de wijk.

Voortgezet onderwijs

Het voortgezet onderwijs, bestaande uit Calvijn Groene Hart en het Dalton Lyceum, zal gaan samenwerken om efficiënt met ruimte en groei om te gaan. Het onderwijsdeel 'theorie' zal voor beide scholen samen uitgroeien tot circa 2.750 leerlingen met een piek van 3.000 leerlingen. Uitgaande hiervan is bijna 20.000 m² aan vloeroppervlak voor onderwijsgebouwen noodzakelijk. Daarnaast vraagt een dergelijk leerlingenaantal ook om een groot oppervlak aan buitenruimte. De Campus voorziet hierin.

Bovenstaande functies kennen deels een omvangrijk ruimtegebruik. Daarnaast vragen vooral de locaties van de scholen veel aandacht ten aanzien van bereikbaarheid, gericht op veiligheid/fietsverkeer.

Overig, plusprogramma

Op de Campus is ruimte gereserveerd voor het plusprogramma in de MFA. De exacte invulling hiervan is nog niet bepaald, de opzet van de Campus maakt ook verschuivingen daarin mogelijk. Voor een uitgebreide beschrijving wordt verwezen naar hoofdstuk 4.

Bedrijven

De woon-werkbalans in Barendrecht heeft zich in de afgelopen jaren in het nadeel van de werkgelegenheid ontwikkeld. De lijst met aanvragen voor bedrijfsgrond groeit. Om Barendrecht als werkende, complete gemeente in beeld te houden, is besloten om de westrand van de wijk in te vullen als werkgelegenheidslocatie. Bedacht moet worden dat deze rand vanwege diverse milieucontouren niet of nauwelijks geschikt te maken is voor woningbouw.

Bedrijven kunnen op deze locatie dezelfde kleinschaligheid en uitstraling krijgen als bijvoorbeeld bedrijventerrein Bijdorp, zowel wat betreft de beeldkwaliteit als het soort bedrijven. Er is voldoende vraag van bestaande bedrijven uit Barendrecht om deze strook in te vullen. Het betreft zowel vraag naar uitbreidingsmogelijkheden als bijvoorbeeld gewenste verplaatsing van bedrijven. De ontsluiting kan los van de woonwijk rechtstreeks worden voorzien vanaf de Middelweg.

Toetsing aan de SER-ladder bij behoefte Bedrijventerrein Middelweg

Inhoud SER-ladder

Voor de uitgifte van nieuwe bedrijventerreinen is een belangrijk aspect van beleid op (provinciaal en) rijksniveau de toepassing van de zogenoemde SER-ladder. De Sociaal Economische Raad (SER) heeft de SER-ladder ontwikkeld om zorgvuldig om te kunnen gaan met de uitgifte van nieuwe bedrijventerreinen, zodat negatieve gevolgen van een overaanbod aan bedrijventerrein worden voorkomen. Deze SER-ladder gaat uit van drie stappen waar een gemeente/regio zich aan moet houden bij het faciliteren van de behoefte aan bedrijventerreinen. In de afweging of en hoeveel nieuw bedrijventerrein uitgegeven moet worden gaat de SER uit van de volgende stappen.

• 1. Is er ruimte beschikbaar op de bestaande terreinen voor de specifieke behoefte vanuit de markt?
• 2. Is het mogelijk het ruimtegebruik op bestaande bedrijventerreinen te intensiveren (onder andere door herstructurering), zodat ruimte beschikbaar komt?
• 3. Indien het voorgaande onvoldoende blijkt, dan het ruimtegebruik voor bedrijventerreinen uitbreiden. De invulling hiervan afwegen in een zorgvuldige, gebiedsgerichte aanpak:
  • a. zorgvuldige keuze van de locatie voor 'rode' functies;
  • b. investeren in kwaliteitsverbetering van de omliggende groene ruimte;
  • c. respect voor de kwaliteit van natuur en landschap en waar mogelijk versterking hiervan.

Vraag en aanbod naar bedrijventerrein

Vraag naar bedrijventerrein

De vraag naar nieuwe bedrijfsterrein binnen de gemeente Barendrecht is afgewogen binnen de provincie Zuid-Holland en de stadsregio Rotterdam. De conclusies daarvan zijn vastgelegd in de Structuurvisie Zuid-Holland (2010), het actieprogramma Ruimte voor economie (2007) en de Bedrijventerreinenstrategie Stadsregio Rotterdam 2008-2020 (2009).

Structuurvisie Zuid-Holland (2010)

De provincie wil met een concurrerende, innovatieve en duurzame economie bij de koplopers van Europa horen. Daarom wil ze zorgen voor voldoende en passende vestigingslocaties voor bedrijven.

De uitbreidingsbehoefte is gebaseerd op een inventarisatie van de plannen voor bedrijventerreinen, rekening houdend met compensatie voor te transformeren bedrijventerreinen en mogelijke ruimtewinst bij nieuwe en te herstructureren bedrijventerreinen. Door het toepassen van de SER-ladder zal een deel van de bedrijven gevestigd worden op de bestaande bedrijventerreinen. Dit geeft voor Zuid-Holland het volgende beeld voor 2008-2020.

Uitbreidingsbehoefte

autonome vraag	1.228 ha
transformatie	320 ha
strategische reserve	377 ha
saldo vraag	1.925 ha
saldo na 10 procent ruimtewinst	1.732 ha

Actieprogramma Ruimte voor economie 2007-2011 (2009)

In het Actieprogramma Ruimte voor Economie 2007-2011 geeft de provincie aan hoe zij de komende jaren (ruimtelijke) opgaven voor economie aanpakt.

De herstructureringsopgave voor bedrijventerreinen bedraagt in 2007 circa 3.500 ha bruto, waarvan een deel reeds in uitvoering is en een deel bestaat uit initiatieven en plannen. De grootste herstructureringsopgave, ruim 40%, ligt in de regio Rotterdam. Daarnaast blijft er tevens vraag bestaan naar nieuwe vestigingsplaatsen. Voor bedrijventerreinen alleen betreft dit in 2007 een behoefte van 1.725 ha netto. Een groot gedeelte van deze vraag (circa 40%) doet zich voor in de regio Groot Rijnmond (690 ha).

Vraag naar bedrijventerrein per basissector

						transport en logistiek	industrie en bouw	dienst- verlening	consumenten-diensten	totale vraag	hogere milieu- categorie
Groot Rijnmond						545	115	25	5	690	53

In een regionale bedrijventerreinstrategie worden afspraken gemaakt over de kwantitatieve en kwalitatieve afstemming tussen de vraag naar en het aanbod van bedrijventerreinen.

Bedrijventerreinenstrategie Stadsregio Rotterdam 2008-2020 (2009)

Voor de periode tot en met 2020 wordt er in Groot-Rijnmond Noord een ruimtebehoefte van 518 ha netto verwacht. In de periode tot 2030 komt daar nog eens 260 ha bij. Deze vraag is op basis van de huidige plannen niet te accommoderen binnen de grenzen van de Stadsregio.

Aanzet voor een kantorenstrategie provincie Zuid-Holland (2010)

Circa 15 tot 20% van de totale vraag naar kantoorruimte in Zuid-Holland richt zich op kantoorruimte verspreid over woonwijken. Het betreft hier voor een belangrijk deel kleinschalige kantoorruimtegebruikers gericht op de lokale en/of regionale markt. Concurrentie van andere locatietypen is relatief beperkt en komt vooral van binnenstedelijke locaties. De categorie kantoorvestigingen in woonwijken omvat een brede groep van kantoorgebruikers en locaties. Het gaat overwegend om kleinschalige kantoren in woonwijken buiten het stadscentrum. Het kan gaan om (kleinschalige) woonwerkunits, kantoren in de plint van een appartementencomplex of kantoorverzamelgebouwen. De provincie Zuid-Holland streeft naar een clustering van kantoorgebruikers op kantorenlocaties. Voor kleinere kantoorgebruikers bestaat eveneens de mogelijkheid zich buiten deze kantoorlocaties te vestigen. Daarbij kan gedacht worden aan diverse verschijningsvormen als kleine kantoorruimte in een monumentaal pand, op een bedrijventerrein, een bedrijfsverzamelgebouw, woonwerkeenheden, etc.

Aanbod bedrijventerreinen Barendrecht

In de periode 2000 tot 2010 is bijna 41 ha netto bedrijventerrein uitgegeven voor de lokale en regionale vraag. In Barendrecht is totaal circa 160 ha netto bedrijventerrein aanwezig. Op dit moment is er geen nieuw bedrijventerrein meer uitgeefbaar (bron: Infodesk Bedrijventerreinen, provincie Zuid-Holland, 2010). Stap  1 uit de SER-ladder levert dan ook onvoldoende positief resultaat op.

Vraag is nu of ruimte kan worden gevonden in optimalisering van het ruimtegebruik op bestaande terreinen (stap 2 van de SER-ladder). Veel bestaande bedrijventerreinen in de gemeente Barendrecht kennen al een efficiënt ruimtegebruik. De eventuele ruimtewinst uit intensivering is beperkt.

Op dit moment speelt alleen de herstructurering op bedrijventerrein Oost/veilingterrein. Het gaat om 59 ha herstructurering en 33 ha upgrading.

Noodzaak voor ontwikkeling Bedrijventerrein Middelweg aanwezig

Tot 2020 is het gewenst in de regio bedrijventerrein te ontwikkelen. De beoogde locatie draagt hieraan bij. In Barendrecht is verder vrijwel geen ruimte meer voor bedrijven.

De derde stap uit de SER-ladder stelt dat de locatie voor het nieuwe bedrijventerrein in een gebiedsgerichte aanpak zorgvuldig en duurzaam moet worden afgewogen.

Regionale afstemming

Uitgangspunt voor de gemeente Barendrecht is het bieden van bedrijfs- en kantoorruimte voor Barendrechtse ondernemers om de woon-werkbalans meer in evenwicht te krijgen. Verplaatsing van werkgelegenheid naar elders in de regio zorgt voor onnodige verkeersbewegingen.

Locatiekeuze

De locatie is zorgvuldig gekozen en de uitstraling past binnen het nieuw te ontwikkelen gebied. Er is door de compacte opzet en de ligging sprake van zorgvuldig en duurzaam ruimtegebruik. Het gebied zorgt voor een goede afscherming van de nieuwe woonwijk. Het netto uitgeefbaar oppervlak past ruimschoots binnen de totale vraag naar bedrijven in de gemeente en de regio. Door de beperkte omvang van de kavels en de lage milieucategorie is deze strook vooral geschikt voor lokale bedrijven. De locatie ligt tussen bestaand bedrijventerrein en een nieuwe woonwijk en er wordt geïnvesteerd in groen en water.

Opzet bedrijvenstrook Middelweg

De beoogde bedrijvenstrook Middelweg ligt ten oosten van de A29, aan de zuidwestkant van Barendrecht. De strook heeft een totaal bruto-oppervlak van circa 2 ha (20.918 m²).

Het gebied wordt de westelijke rand van het nieuwe woongebied Vrouwenpolder en dient met name als overgang tussen bestaand bedrijventerrein en de nieuwe woonwijk. Daarnaast heeft de woon-werkbalans in Barendrecht zich in de afgelopen jaren in het nadeel van de werkgelegenheid ontwikkeld. De lijst met aanvragen van bedrijven uit Barendrecht voor bedrijfsgrond groeit. Voor de bedrijvenstrook met circa 8 kavels aan de Middelweg zijn 16 bedrijven uit Barendrecht geïnteresseerd.

Om Barendrecht als werkende, complete gemeente in beeld te houden en omdat deze rand vanwege diverse milieucontouren niet of nauwelijks geschikt te maken is voor woningbouw, is besloten om de westrand van de wijk in te vullen als werkgelegenheidslocatie. Door de beperkte omvang van de kavels en de ligging naast een woonwijk, is de strook vooral geschikt voor lokale bedrijven.

Ligging bedrijvenstrook

Stedenbouwkundige uitwerking werklocatie Lagewei-Vrouwenpolder

De werklocatie vormt de westelijke rand van het nieuw te ontwikkelen woongebied Vrouwenpolder. Net als de rest van het woongebied past deze locatie binnen de langgerekte structuur van het groenblauwe raamwerk van Lagewei-Vrouwenpolder. De locatie wordt ontsloten vanaf de Middelweg, eventueel door een rotonde. Het gebied zelf kent een doodlopende verkeersstructuur. Alleen fietsers en bussen kunnen via de werklocatie het woongebied in. Om het vrachtverkeer eventueel te kunnen laten keren kunnen twee openbare inritten worden aangelegd. Dit zal bij de gronduitgifte nader worden bepaald.

Stedenbouwkundige opzet bedrijvenstrook

Tussen de Middelweg en de nieuwe ontsluitingsweg wordt een brede groenstrook en watergang gerealiseerd met een open karakter. In deze groenstrook is ruimte voor enkele haakse parkeerplaatsen.

De bebouwing is naast elkaar in een langgerekte zone gesitueerd. Hierdoor ontstaat een (bijna) dichte wand van bebouwing die het achtergelegen woongebied beschermd tegen geluidsoverlast van de A29. De bedrijfsbebouwing op de hoeken staat iets verder naar voren, zodat de bedrijvenstrook door deze accenten wordt begrensd. De hoekgebouwen in het midden van de strook hebben daarbij een tweezijdige oriëntatie naar het openbaar gebied.

De bedrijfspercelen worden rechtstreeks op de nieuwe ontsluitingsweg ontsloten. Indien mogelijk zijn de in-/uitritten gekoppeld aan elkaar. Om een goede overgang naar het woongebied te maken, wordt tussen de bebouwing en het woongebied een (circa 10 m) brede dicht begroeide groenstrook gerealiseerd.

Conclusie

Allereerst is, op basis van bestaande beleidsuitgangspunten, vastgesteld dat in de periode tot 2020 een grote behoefte bestaat aan bedrijventerrein voor de opvang van de lokale en regionale ruimtevraag. Vervolgens is vastgesteld dat binnen de gemeente op dit moment geen uitgeefbaar bedrijventerrein meer beschikbaar is. Door intensivering is in Barendrecht (naast de lopende herstructurering van Bedrijventerrein-Oost) nauwelijks ruimtewinst mogelijk. De conclusie is dat nieuw bedrijventerrein moet worden gevonden. De beoogde locatie kan hier, door haar omvang, in beperkte mate aan bijdragen (20.225 m² netto uitgeefbaar terrein) en is vooral geschikt voor lokale bedrijven. Ten slotte is nagegaan of de ontwikkeling van de bedrijvenstrook past binnen de aanbeveling van de SER om te komen tot zorgvuldig en duurzaam ruimtegebruik. Hierbij is de conclusie dat de locatie voor de nieuwe 'rode' functies zorgvuldig is gekozen omdat de beoogde locatie binnen bestaand stedelijk gebied ligt, niet geschikt is voor woningbouw en de bedrijvenstrook door de afscherming van geluid bijdraagt aan het leefklimaat in de nieuwe woonwijk Vrouwenpolder. Bovendien wordt geïnvesteerd in groen en water om kwalitatieve overgangen naar het omliggende gebied te realiseren.

Groen, recreatie en spelen

Bewoners van Lagewei en Vrouwenpolder zullen door de ligging nabij de Zuidpolder en de zuidrand van Barendrecht een breed pakket aan groene en recreatieve voorzieningen relatief dicht bij huis aantreffen. Daarnaast vormt de centraal tussen Lagewei en Vrouwenpolder gelegen parkstrook een aanwinst voor de wijk. Verder zal de Campus met zowel groen als meer verharde ruimtes ook een belangrijke functie krijgen als openbaar gebied voor de wijk. Ten slotte zal de wijk omzoomd en doorsneden worden door brede watergangen met aantrekkelijke groene oevers. Uitgaande hiervan bieden de hoofdopzet en omgeving van de wijk een belangrijke basis voor een groen en recreatief woonmilieu.

Binnen het groene raamwerk van de wijk zullen herkenbare en kleinschalige woonbuurtjes worden ontwikkeld die elk – aangepast op de schaal en omvang – één of meerdere kleine speelterreintjes zullen krijgen. Hiermee wordt een gelijkmatige verdeling en een goede differentiatie in speelmogelijkheden bereikt en wordt met name voor de jongste groepen dicht bij huis voldoende aanbod gerealiseerd.