Buitengebied Aarlanderveen

4.2 Uitgangspunten per polder

Het buitengebied rondom Aarlanderveen bestaat vooral uit agrarisch gebied, met tevens een belangrijke recreatieve functie. Tijdens de looptijd van het nieuwe bestemmingsplan worden hier vooralsnog geen grote bouwplannen voorzien. Wel is de agrarische sector volop in beweging. Sommige agrarische bedrijven kiezen voor schaalvergroting of een andere manier van bedrijfsvoering. Andere bedrijven willen nevenactiviteiten ontwikkelen, passend bij het karakter van het buitengebied.

Per polder wordt hieronder kort uiteen gezet wat de gewenste kwaliteiten zijn, zowel op ruimtelijk als ook op economisch en sociaal gebied.

4.2.1 Polder Nieuwkoop

De polder Nieuwkoop is een belangrijk, goed ontwikkeld en goed verkaveld agrarisch gebied, met ruime mogelijkheden wat betreft grondgebruik. Accent ligt daarom uitsluitend op agrarische ontwikkeling in samenspel met het behoud van het open polderlandschap. Vanwege de openheid zijn blijvende teelten niet gewenst.

Gewenste kwaliteiten van dit gebied zijn:

Economie

Een economisch rendabel gebruik van grasland, bouwland en ook vollegrondstuinbouw is drager van dit landschap van de polder. Daarom willen we de volgende economische kwaliteiten:

• Akkerbouw (incl energiegewassen), weidebouw, vollegrondstuinbouw (geen blijvende teelten zoals sierteelt).
• Bedrijvigheid ten dienste van dit grondgebruik.
• Bedrijvigheid is gericht op continuïteit en duurzaamheid.

Sociaal

• Binding met zowel Aarlanderveen als Nieuwkoop.

Ruimtelijk

• Hoogteverschillen met polder rond Aarlanderveen: dit hoogteverschil zichtbaar en beleefbaar houden. Bebouwing concentreren langs deze 'steilrand'.
• Handhaven van de openheid van de polder en van de zogenoemde blokverkaveling, zonder opgaande beplanting.

Aanvullende gewenste kwaliteiten zijn:

• Verbrede landbouw mogelijk maken.
• Aansluiten op ontwikkelingsmogelijkheden in Nieuwkoopse deel van de polder.
• Afwikkeling van autoverkeer is gericht op de Nieuwkoopseweg.
• Extra autoverkeer door Zuideinde/Hogedijk vermijden.
• Afwikkeling agrarisch verkeer naar de Aarlanderveenderweg en alternatief voor verplichte, onveilige doorgang door Aarlanderveen.

4.2.2 Drooggemaakte polder ten westen van Aarlanderveen en de Zuid- en Noordeinderpolder

Een rendabel gebruik van de graslanden is de beste garantie van het behoud van het typische open veenweidelandschap met de unieke molenviergang. In plaats van een strook begrensde natuur wordt gezocht naar een gebiedsdekkende verhoging van natuurwaarden door middel van (agrarisch) landschapsbeheer en uitbreiding van recreatief medegebruik.

Gewenste kwaliteiten van dit gebied zijn:

Economie

Een economisch rendabel gebruik van grasland is drager van dit landschap. Daarom onderscheiden we de volgende economische activiteiten als kwaliteiten van dit gebied:

• Weidebouw en melkveehouderij.
• Bedrijvigheid ten dienste van weidebouw en melkveehouderij, en
• Bedrijvigheid in 'groen' medegebruik van graslanden voor (dag- en verblijfs)recreatie en voor welzijn/zorg/gezondheid. Bedrijvigheid is gericht op continuïteit en duurzaamheid.

Sociaal

• Initiatieven bouwen voort op de geschiedenis van het gebied en de plek. Bedrijfsmissies ondersteunen de waarde van de plek en benutten deze.
• Bewoners beschouwen de polders en de weilanden als natuur. Agrariërs verenigd in de agrarische natuurvereniging willen de verantwoordelijkheid dragen om deze polder natuur op een duurzame manier te beheren.
• Rustgebied

Ruimtelijk

• De Molenviergang is een identiteitsdrager van het gebied en uniek in de wereld. Deze viergang en het functioneren van de molens worden in alles gerespecteerd en gekoesterd .
• De polder is een groot, open landschappelijke eenheid met zicht op bebouwde randen (Alphen, Aarlanderveen, Oude Rijn) of op cultuurlandschap in de omtrek (Meije, Nieuwkoopse Plassen). De kavels zijn smal en lang en gescheiden door smalle sloten. Opgaande beplanting komt nauwelijks voor, ook niet aan de randen. De grens met de Nieuwkoopse plassen blijft vrij van beplanting. De openheid is het gevolg van de weidebouw: nieuwe/natuurlijke opgaande beplanting is hier niet bedoeld.
• De graslanden kennen hoge natuurwaarden van sloten, slootoevers en graslanden, zowel waarden voor flora als weidevogels (zoals Grutto, Zwarte stern). De waarde is het gevolg van medewerking door agrarische bedrijven aan beheer sloten, slootoevers en graslanden voor doelstellingen biodiversiteit.
• Cultuurhistorische bebouwing in lint langs de Oude Rijn en in het dorp Aarlanderveen.
• Bebouwing is op de schaal van de polder over het algemeen kleinschalig en heeft een fijne korrel. Behalve in de dorpskern van Aarlanderveen is de bebouwing niet aaneengesloten maar zijn het allemaal losstaande gebouwen, gegroepeerd langs de Kortsteekterweg of langs het Noordeinde, Dorpsstraat en Zuideinde. Door de ruimte tussen de gebouwen zijn er (zicht) relaties tussen de linten en de open polder.

Aanvullende gewenste kwaliteiten zijn:

• Ruimte op bestaande erven voor lokaal ondernemerschap die een bijdrage levert aan bovengenoemde kwaliteiten.
• Passende oplossingen voor landbouw- ,vrachtverkeer of recreatief verkeer ten behoeve van bovengenoemd ondernemerschap die bijdragen aan een juiste verkeersafwikkeling.
• Recreatieve toegankelijkheid.
• Veiligheid voor langzaam verkeer.
• Aanvullende natuuropgaven realiseren: natuur(bouw) op erven; bijdrage aan natuureducatie (passieve uitleg of actief gidsen).
• Afwikkeling autoverkeer vindt steeds plaats richting Nieuwkoopseweg en Oostkanaalweg. Hoe verder activiteiten van deze wegen zijn verwijderd, des te meer de activiteit verkeersluw voor auto's zal moeten zijn of alternatieven zal moeten aandragen. Verkeersafwikkeling via Ziendeweg wordt ontmoedigd. Verkeerscirculatie wordt vermeden.

Gericht op hiervoor genoemde doelstelling is specifiek voor enkele subgebieden het volgende te noemen:

1a Aarlanderveen en de relatie met buitengebied

Economie

De weidebouw is van oorsprong verbonden met de agrarische bedrijvigheid in Aarlanderveen. Op dit moment zorgt dat voor (verkeers)knelpunten in de bebouwde kommen van Aarlanderveen. Oplossingen (zoals ontsluiting, veestal, kuilplaten) kunnen ook in het buitengebied gevonden worden.

Ruimtelijk

• Door de ruimte tussen de gebouwen en door soms ontbreken van afschermende tuin- en erfbeplanting is er een - soms brede en soms zeer smalle- (zicht)relatie tussen polder en lint. Deze (zicht)relatie betekent dat er van 'beide kanten' doorzichten en inkijkmogelijkheden worden behouden.
• De bebouwing heeft een hoge cultuurhistorische waarde die ook voor de beleving van het buitengebied van belang is. De beleving is niet beperkt tot de wegzijde maar is ook van belang vanuit de polder.
• Voortzetting en bij voorkeur verplaatsing glastuinbouwbedrijven bij bebouwde kom van Aarlanderveen als onderdeel van provinciaal beleid.

1b Kortsteekterweg en Lindenhovestraat

Economie

De voortzetting van de weidebouw vindt plaats op de huidige bedrijfscentra; bedrijfsontwikkelingen worden hier (geconcentreerd) gesitueerd.

Ruimtelijk

• Door de ruimte tussen de erven is er een duidelijke relatie tussen polder en weg. Deze (zicht)relatie betekent dat er grote open tussenruimten worden behouden en dat op de erven de bebouwing geconcentreerd is.
• De bebouwing heeft een hoge cultuurhistorische waarde die voor de beleving van het buitengebied van belang is.
• Toegankelijk maken van het Jaagpad langs de Oude Rijn voor langzaam verkeer.

1c Glastuinbouwgebied, hoek Oostkanaalweg en Nieuwkoopseweg

Economie

• Continuïteit van bestaande glastuinbouwbedrijven en bedrijvigheid ten dienste van dit grondgebruik.
• Herontwikkeling en nieuwvestiging van dagrecreatieve voorzieningen in combinatie met groene kwaliteit van polderlandschap.
• Verbrede landbouw mogelijk maken.

Sociaal

• Samen oppakken van nieuwe ontwikkelingen als wordt gekozen voor verdere gebiedsontwikkeling.
• Recreatie en voedselproductie verbinden.

Ruimtelijk

• Oeververbinding over het Aarkanaal en over de N207 voor langzaam verkeer.
• Gebiedspoort naar het buitengebied.
• Vanuit het gegeven van dit polderlandschap vernieuwende groene en architectonische opgave formuleren.

1d Aarkanaal

• vergroten van de betekenis voor recreatieve vaarroute en aanleg (dag- en nachtverblijf).