Kerkbuurt Westzaan

2.5 Functionele structuur

2.5.1 Bevolking

Binnen het plangebied van Kerkbuurt Westzaan wonen circa 780 personen. De verhouding mannen en vrouwen zijn hierin ongeveer 48% mannen en 51% vrouwen. 20% van de binnen het plangebied wonende personen zijn kinderen/jong volwassenen van 0 tot en met 19 jaar. 25% van de inwoners is 65+.

Verreweg het grootste deel van de inwoners zijn autochtonen, namelijk 91,9%. De westerse allochtonen zijn vertegenwoordigd met 5,4% en de niet-westerse allochtonen slechts met 2,7%.

Voor 38% bestaan de huishoudens uit paren zonder kinderen tegenover 25% met kinderen. Er is een klein aantal éénoudergezinnen; 5%. De alleenstaanden vertegenwoordigen 29%, waarmee er nog 3% overblijft voor de overige huishoudens.

2.5.2 Toerisme en recreatie

Op het moment van schrijven bestaan er een aantal direct op elkaar aansluitende visies en plannen vanuit het Rijk, de Provincie Noord-Holland, de Stadsregio Amsterdam en de Zaanstreek die er allen op zijn gericht om het toerisme te behouden, te versterken, beter te benutten én te laten renderen binnen de unieke combinatie van dorpen en steden, culturele en industriële kenmerken, waterrijk natuurlandschap en infrastructuur in de Zaanstreek en de Metropool Amsterdam.

De Zaanstreek staat bekend om zijn unieke combinatie van stedelijke en landschappelijke aspecten en het contrast tussen de vele industriële monumenten en het groene waterrijke landschap. Met name Kerkbuurt Westzaan en de rest van Westzaan spelen hier goed op in. Met zijn vele Rijks-, provinciale- en gemeentelijke monumenten, de contrasten tussen 'toen en nu', de doorzichten op de achtergelegen landschappen en de lintsructuur van de dorpen maken van (Kerkbuurt) Westzaan een toeristische trekpleister bij uitstek.

Het plangebied beschikt tevens over onderdoorgangen van vaar- en schaatsroutes op de grens Kerkbuurt/J.J. Allanstraat en ter plekke van de Reef bij de Watermolenstraat.

2.5.3 Werken

2.5.3.1 Menging van werken en wonen

Verspreid in het plangebied bevindt zich een aantal bedrijfvestigingen van uiteenlopende aard. Zo zijn er bedrijven op het gebied van bouw en constructie, opslag, dienstverlenende bedrijven en enkele winkelvestigingen. Het zijn met name bedrijven van kleinschalige aard. Het plangebied kenmerkt zich van oudsher door een menging van de functies wonen en bedrijven.

De Zeilenmakersstraat is van oorsprong een bedrijventerrein. De schaal van de bedrijfsbebouwing en de aard van de bedrijvigheid komen slecht overeen met de centrale ligging in het dorp. De meeste bedrijvigheid is hier echter weggetrokken. Zo staan de panden nummer 6 en 8 al geruime tijd zo goed als leeg. In het pand aan de Zeilenmakersstraat nummers 3-5 bevindt zich nog een handel in muziekinstrumenten. Vanwege de centrale ligging in het dorp, de smalle toegangsweg tot het bedrijventerrein en de (te) krappe bochten is de bereikbaarheid erg slecht. Een (vernieuwde) groei van bedrijvigheid ligt hier dan ook niet in de rede. Eerder zou een functiewisseling naar wonen, eventueel gecombineerd met lichte bedrijvigheid de voorkeur verdienen.

2.5.3.2 Bedrijven

Zoals gezegd kenmerkt het plangebied zich door een menging van wonen en werken. Eén van de florerende bedrijven binnen het plangebied is gevestigd aan de J.J. Allanstraat 332. Dit bedrijf is ooit begonnen als hovenier. Dat betreft een milieucategorie I bedrijf. Wegens goedlopende zaken is het bedrijf uitgegroeid tot een volwaardig aannemersbedrijf. Dit dient te worden beschouwd als een categorie III bedrijf. Een categorie III bedrijf is binnen het plangebied niet toegestaan, onder meer vanwege de ligging nabij een natuurgebied en de ligging op geringe afstand van woningen.

Het gehele perceel van de J.J. Allanstraat 332 valt binnen het bestemmingsplangebied. De ondernemer heeft echter ook een deel van het erf van nummer 350 in gebruik. Dit perceel is een agrarisch perceel en valt binnen het bestemmingsplan 'Landelijk gebied Westzaan'. De met de ontwikkeling van dit bedrijf gepaard gaande herinrichting van het terrein valt dan ook voor een deel buiten het plangebied. Het erf daarvan, zoals dat nu wordt gebruikt valt buiten het Natura 2000 gebied.

Ten tijde van het opstellen van het bestemmingsplan is gebleken dat het bedrijf een vergunning heeft gekregen voor een verhuizing naar de Achtersluispolder. De herinrichting van het terrein dient zo goed als mogelijk is terug te worden gebracht in oude staat. De bedrijfsbestemming, met maximaal bedrijfscategorie B conform de Staat van Bedrijfsactiviteiten - functiemenging, op het perceel blijft gehandhaafd.

2.5.4 Voorzieningen

2.5.4.1 Commerciële voorzieningen

Detailhandel
In het plangebied is het voorzieningenniveau minimaal. Enkele basisvoorzieningen zoals een bakkerij en een supermarkt zijn aanwezig in het plangebied. Voor de buurtbewoners is dan ook met name het voortbestaan van de supermarkt essentieel. Zo goed mogelijk functioneren hiervan dient dan ook gegarandeerd te worden (denk hierbij aan parkeren/bevoorraden). Voor het voorzieningenniveau dat uitstijgt boven het basisniveau, zijn de bewoners aangewezen op bijvoorbeeld winkelcentrum Westerkoog in Koog aan de Zaan.

Horeca
In het plangebied is één horecagelegenheid gevestigd. Het café-restaurant De Prins is tevens een hotel. Deze gelegenheid heeft een meer dan locale functie. Deze functie dient dan ook zo veel mogelijk gewaarborgd te blijven.

2.5.4.2 Publieke/niet commerciële voorzieningen

Binnen het plangebied zijn diverse publieke voorzieningen voor maatschappelijk welzijn aanwezig. Zo is er onder andere aan de Torenstraat 5 de Basisschool De Kroosduiker. Ook bevind zich aan de Torenstraat 2 een gebouw van Parteon, waar momenteel een verzekeringenpraktijk is gevestigd. Tevens is hier gedurende een deel van de week een huisarts gevestigd.

Het woon-zorgcomplex Lambert Melisz voorziet in de woon- en verzorgingsbehoefte van ouderen.

 

Lambert Melisz 1950

Lambert Melisz 2000

Er zijn twee kerken in het plangebied, één aan de J.J. Allanstraat 463-465 de Gereformeerde Gemeente Westzaan in verband der Gereformeerde Gemeenten in Nederland en Noord-Amerika en één aan de Kerkbuurt 37: de Protestantse Gemeente te Westzaan. De school, het Rechthuis, het woonzorgcomplex en de kerken voorzien in de benodigde accommodatie op niet reguliere basis voor vergaderingen en andere bijeenkomsten ten behoeve van de gemeenschap.

Hotel-restaurant De Prins aan de Kerkbuurt 31-33 beschikt over een feestzaal en een vergaderaccommodatie. Bij het sportveldencomplex (de korfbalvelden) aan de Torenstraat 6 bevindt zich een clubgebouw.

hotel-restaurant De Prins

In het plangebied zijn tevens een tandartsenpraktijk en een praktijk voor fysiotherapie aanwezig.

2.5.5 Wonen

Van oudsher is er in het plangebied al een menging van wonen, boerderijen en kleinschalige bedrijvigheid. De boerderijen hebben inmiddels het plangebied verlaten. Strikt genomen zijn er in het dorp nog twee grote boerderijen aanwezig (J.J. Allanstraat 423/423A en J.J. Allanstraat 350). Deze boerderijen vallen echter in het aangrenzende bestemmingsplan Landelijk Gebied Westzaan. Voor het overige kenmerkt het gebied zich door een menging van wonen en kleinschalige bedrijvigheid.

De huizen in het centrum van het plangebied (met name de Kerkbuurt) en langs het lint (J.J. Allanstraat in zuidelijke richting) kenmerken zich door hun oudere, individuele en typisch zaanse uitstraling. Een groot deel van deze huizen zijn dan ook monument en/of vallen binnen het beschermde dorpsgezicht.

De woningen in het noordelijke gedeelte en het westelijke gedeelte van het plangebied kenmerken zich door hun meer moderne uitstraling. Zij zijn meer samenhangend in hun stedenbouwkundige fragment. Deze eenheid in uitstraling kan als kwaliteit gezien worden en dient gehandhaafd te blijven.

Het karakter van de bestaande bebouwing in het plangebied is overwegend landelijk met- op een enkele uitzondering na- betrekkelijk lage huizen bestaande uit een begane grond en een zolderverdieping. De nokrichting staat evenwijdig aan de weg of loodrecht op de weg.

De woningen, waarvan sommigen nog steeds van hout, hebben veelal een individueel karakter. De menging van woningbouw met bedrijvigheid aan met name het lint is karakteristiek voor de ontstaansgeschiedenis van de Zaanstreek.

In het plangebied is woningcorporatie Parteon actief. Parteon verhuurt alle huurwoningen in het plangebied. Zo bevinden zich huurwoningen aan de Parkstraat, een klein stukje Raadhuisstraat, Peerenboomstraat, Appelboomstraat, Torenstraat en de Oranjeboomstraat. Tevens wordt het sportveld van de korfbalvereniging door Parteon verhuurd aan de korfbalvereniging Rhoda.

De overige woningen in het plangebied zijn particulier woningbezit en het zijn allemaal grondgebonden woningen.