Landelijk gebied Assendelft

7.4 Oppervlaktewater

In de Polder Assendelft was het oorspronkelijke waterpeil rond de NAP- 1,65 m. Ten behoeve van de landbouw is in de jaren zeventig het hoofdpeil in de landerijen verlaagd tot NAP- 2,20 zomerpeil en NAP-2,30 winterpeil. Verder liggen er binnen het plangebied veel onderbemalingen met nog lagere waterpeilen om het gebruik van de landerijen mogelijk te maken. Rond de bebouwing is voor het behoud van de houten funderingen het oorspronkelijk peil van NAP-1,55m gehandhaafd door het graven van een nieuwe hoogwatersloot achter de bebouwing van de Dorpsstraat.De hoogwatersloot rond de lintbebouwing is kwetsbaar met betrekking tot kwaliteit doordat bij sommige percelen de sloot smal en ondiep is. De doorspoelmogelijkheden zijn zeer beperkt.

Het peil van NAP-1,65m strekt zich ook uit tot in het Noorderveen, een rudiment van het voormalige veenweidegebied. Het waterpeil draagt bij aan het behoud van de natuurwaarde van het Noorderveen.

Een bijzonder peilvlak binnen de Polder Assendelft is de Veenpolder. Deze polder is in het verleden uitgeveend ( droogmakerij) . Het veen is weg gegraven om het te gebruiken als brandstof of om andere percelen te bemesten. Daarna is de polder opnieuw als landbouwgebied ingericht. Om de landerijen daar te kunnen gebruiken varieert het waterpeil in deze polder tussen de NAP-3,55 m en NAP-3,60m.

In de Omzoom is een ontwikkeling gaande van aanleg van sportvelden en recreatieve fiets- en wandelpaden. Bij de herinrichting van dit gebied zal, in overleg met het hoogheemraadschap de waterhuishouding afgestemd worden op het nieuwe gebruik en er voor zorg gedragen worden dat het watersurplus afgevoerd wordt naar de poldergemalen.

Het watersurplus van de Veenpolder wordt door een gemaal aan de zuidkant van de polder geloosd in het peilvlak van de lintbebouwing. Bij Nauerna staat een gemaal welke uitslaat op zijkanaal D. Verder heeft het peilvlak van de lintbebouwing enkele overstorten naar het landelijk gebied Assendelft-Noord. De veel verschillende peilvlakken maakt de waterhuishouding kwetsbaar en leidt tot een complex geheel van inlaten en kleinere poldergemaaltjes.

Een in het verleden uitgevoerde studie in het kader van het Waterplan Zaanstad naar een robuustere inrichting van de waterhuishouding kwam tot de conclusie dat de investeringen voor het veranderen van de waterhuishoudkundige structuur te hoog zou zijn in relatie tot de (beperkte) problemen die er nu zijn.

De Wijkermeer was een zijarm van het voormalige IJ. Eind 19 eeuw is het IJ vermaakt tot Noordzeekanaal en is de Wijkermeer droog gemalen en ingericht als landbouwpolder. Ten behoeve van de landbouw, afhankelijk van de hoogteligging zijn verschillende peilvlakken ingericht. Tot heden ten dage is deze inrichting gehandhaafd. De kwetsbaarheid van de waterhuishouding is minder dan in de Polder Assendelft omdat de waterstructuur minder gedifferentieerd is en het gebruik extensiever is. Het gemaal van de Wijkermeerpolder ligt nabij de Wijkertunnel, (buiten het plangebied) en slaat uit op het Noordzeekanaal.

Ook Nauernasche polder is ontstaan bij de realisatie van het Noordzeekanaal. In de polder ligt het depot van de NV Afvalzorg. Rond dit depot ligt een watergang die door het hoogheemraadschap wordt bemalen op NAP - 3.97m. Het poldergemaal staat aan de oostkant van de polder en slaat uit op Zijkanaal D.

De waterkwaliteit in alle peilvlakken voldoet aan de normen voor stedelijke water of de normen die voor water in agrarisch gebied gelden. Alle watergangen dienen voor de ontwatering en afwatering van de percelen en de berging van regenwater. Buiten deze functies dragen de hoofdwatergangen zorg voor de afvoer van het watersurplus naar de poldergemalen.

De Nauernasche Vaart maakt onderdeel uit van de Schermerboezem. Via deze boezem, bestaand uit bijna alle ringvaarten, kanalen tussen Edam, Den Helder en Zaandam wordt het watersurplus van het overgrote deel van Noord-Holland-Noord afgevoerd. De Nauernasche Vaart is ooit gegraven als afwateringskanaal van de Schermerboezem. Na het droogmalen van de Beemster en de Schermer was de afvoer via de overhaal in de Zaan onvoldoende. In principe heeft het kanaal deze functie nog steeds. Aan de oostkant van de Schermersluis in Nauerna ligt een grote duiker waar door het teveel aan water geloosd wordt. Het waterpeil in de Schermerboezem wordt gehandhaafd op NAP-0,50m.

Via het Noordzeekanaal wordt het watersurplus van een groot deel van Nederland afgevoerd naar gemaal IJmuiden. Het waterpeil in het Noordzeekanaal is NAP-0,40m. Ook voor deze kanalen geldt dat het dempen van water niet is toegestaan zonder uitdrukkelijke toestemming van de waterkwantiteitbeheerder.

Het HHNK is momenteel bezig is met een nieuw Watergebiedsplan/peilbesluit voor polder Assendelft waarbij een actualisatie van de (bestaande) waterpeilen plaatsvindt. Hierdoor kunnen de genoemde waterpeilen mogelijk wijzigen.