Oude Haven

4.1 Algemene uitgangspunten

4.1.1 Dansen op het veen

De ruimtelijke structuurschets van Zaanstad, genaamd: 'Dansen op het veen', geeft voor de verschillende delen van het plangebied drie verschillende gebiedstyperingen, namelijk:

• De Havenbuurt wordt aangeduid met de gebiedstypering 'Zaans gemengd gebied'. Dat wil zeggen: een gebied met een voor Zaanstad typerende menging van wonen én werken;
• De Russische buurt wordt aangeduid met de gebiedstypering 'Zaans gemengd gebied', met een ontwikkeling naar de gebiedstypering 'Centrumgebied' wat betekent dat ter plaatse een menging van diverse functies zoals wonen, werken en dienstverlening plaatsvindt;
• Het Eiland wordt aangeduid met de gebiedstypering 'Woongebied'. Dit houdt in dat de hoofdfunctie van dit gebied wonen is.
• De Houthavenkade wordt aangeduid met de gebiedstypering 'Werkgebied'. Dit houdt in dat de hoofdfunctie van dit gebied werken is.

Ruimtelijke structuurschets van Zaanstad - "Dansen op het veen"

4.1.1.1 Zaans gemengd gebied

De basis van dit profiel wordt gevormd door de oude paden loodrecht op de Zaan en de maat van bebouwing en de onderlinge afstanden inlaagbouw zorgen voor een hoge dichtheid van ongeveer 60 woningen per hectare. De openbare ruimte is compact, de wegprofielen zijn smal en de boombeplanting vraagt extra aandacht. De bereikbaarheid per OV is zeer goed, per auto matig.

Het voorzieningenniveau is stedelijk en hoog. Er is ruimte voor bedrijvigheid, voornamelijk in de vorm van praktijkruimten en andere bedrijvigheid aan huis. Tussen de woonbebouwing hebben zelfstandige bedrijfseenheden een plek. De arbeidsplaatsendichtheid ligt rond de 20-30 per hectare.

4.1.1.2 Centrumgebied

Dit gebied staat voor een stedelijke concentratie van verschillende functies, waarbij diverse verhoudingen tussen wonen, werken, voorzieningen en recreëren mogelijk zijn. In een hoge dichtheid tot meer dan 100 woningen per hectare is een compacte combinatie mogelijk van diverse stedelijke functies. Dit profiel heeft aantrekkingskracht op verschillende doelgroepen, zoals studenten en starters. Het aandeel sociale woningbouw zal hierdoor hoger zijn dan het gemiddelde . Daarnaast zijn er woningen in het middeldure tot dure segment en is er een kleine markt voor woningen in het zeer dure segment. Voor de werkgelegenheid wordt uitgegaan van 80 – 100 woningen per hectare. Er bevinden zich dan ook uiteenlopende functies als dienstverlening, kantoren, detailhandel, horeca, leisure en wonen. Het niveau van andere voorzieningen (cultureel, zorg) ligt op een hoog niveau. De huidige ontwikkeling is gericht op een uitbreiding van het voorzieningenniveau en een verbreding van het aanbod. Het gebied bestaat uit een netwerk van hoogwaardige openbare ruimtes, ingericht op intensief gebruik, Het gebied leent zich bij uitstek om het eigen karakter van de stad tot uitdrukking te laten komen. De gebruikte materialen zijn daarom van een hoogwaardige en duurzame kwaliteit. Op diverse plekken zijn grotere verblijfsruimtes uitgespaard. De bereikbaarheid per OV en fiets is uitstekend, per auto moeten enige concessies worden gedaan, vooral wat betreft parkeermogelijkheden. Uitgangspunt is dat het parkeren in een gebouwde vorm wordt opgelost.

4.1.1.3 Woongebied

Dit gebied is nagenoeg monofunctioneel met uitzondering van enige voorzieningen in de (winkel-) centra van deze wijk. Verder is er nog wel enige ruimte voor wat (geclusterde) voorzieningen. Daarnaast zijn er mogelijkheden voor beperkte bedrijfsmatige activiteiten aan huis, alsmede voor enige verspreide niet-hinderlijke bedrijfjes. Uitgangspunt is ongeveer 10 arbeidsplaatsen per hectare. De bereikbaarheid is zowel gericht op de auto als het openbaar vervoer.

4.1.1.4 Werkgebied

Binnen het gebiedsprofiel 'Werkgebied' wordt het bedrijventerrein Houthavenkade nader aangeduid als 'Bedrijventerrein'. De inrichting is functioneel en de nadruk ligt op de bereikbaarheid met de auto. Zoveel mogelijk wordt gestreefd naar een themagerichte invulling. Door een inwaartse zonering van deze terreinen beperkt de hinder van de gevestigde bedrijven zich tot de terreinen zelf. De terreinen bieden mogelijkheden voor een dichtheid van ongeveer 45 arbeidsplaatsen per hectare.

4.1.2 Zichtbaar Zaans

De ruimtelijke structurele uitgangspunten zijn neergelegd in de ontwerp structuurvisie "Zichtbaar Zaans" (RSV). Het bestaande karakter van het plangebied zal grotendeels gehandhaafd blijven en wordt dusdanig bestemd. Volgens de RSV kan het plangebied Oude Haven worden onderverdeeld in de volgende gebiedstyperingen:

Ontwerp ruimtelijke structuurschets van Zaanstad - "Zichtbaar Zaans"

De ontwerp structuurvisie "Zichtbaar Zaans", geeft voor de verschillende delen van het plangebied drie verschillende gebiedstyperingen, namelijk:

• De Havenbuurt wordt aangeduid met de gebiedstypering 'Woongebied'. Dit houdt in dat de hoofdfunctie van dit gebied wonen is.
• De Russische buurt wordt aangeduid met de gebiedstypering 'Centrumgebied', wat betekent dat ter plaatse een menging van diverse functies zoals wonen, werken en dienstverlening plaatsvindt;
• Het Eiland wordt aangeduid met de gebiedstypering 'Woongebied'. Dit houdt in dat de hoofdfunctie van dit gebied wonen is.
• De Houthavenkade wordt aangeduid met de gebiedstypering 'Gemengd Werkgebied'. Dit houdt in dat de hoofdfunctie van dit gebied werken is.
• Het gebied tussen de woonbebouwing in de Havenbuurt en de Provincialeweg wordt getypeerd als Recreatiegebied. Dit houdt in dat de hoofdfunctie van dit gebied recreatie is.

4.1.2.1 Centrumgebied

De Russische buurt wordt grotendeels beschouwd als Centrumgebied met een concentratie van verschillende functies, waarbij diverse verhoudingen tussen wonen, werken, voorzieningen en recreëren mogelijk zijn. Dit is het meest gemengde en stedelijke van alle profielen die Zaanstad kent en beantwoordt het meest aan de ambitie om de stad stadser te maken. Het kent een dynamisch karakter, wat gepaard kan gaan met enig overlast voor de bewoners. Er is sprake van een netwerk van hoogwaardige en toegankelijke openbare ruimtes, ingericht op een intensief gebruik. De bereikbaarheid per fiets en per OV is uitstekend, per auto moeten enige concessies worden gedaan, vooral wat betreft de parkeermogelijkheden. Ondergronds parkeren verdient de voorkeur. Wonen boven winkels en andere functies worden gestimuleerd. Voor de werkgelegenheid wordt hier uitgegaan van 80-100 arbeidsplaatsen per hectare met name in functies als dienstverlening, kantoren, detailhandel, horeca en leisure. De huidige ontwikkeling is gericht op uitbreiding van het voorzieningenniveau en een verbreding van het aanbod. Om de doelstelling van de groei van werkgelegenheid te realiseren, is het uitgangspunt dat de werkgelegenheid minimaal wordt behouden en waar mogelijk wordt uitgebreid.

Het deel ten zuiden van de Hogendijk is getypeerd als Zaans gebied met als profiel 'stadslint'. Deze stadslinten zijn een belangrijk onderdeel van het stedelijke weefsel van de stad. Zij dragen bij aan het historisch beeld van de stad. De linten vormen een dynamische ruimtelijke eenheid met een stedelijk beeld. De dichtheid varieert van 30-50 woningen per hectare tot 70-100 woningen per hectare. De openbare ruimte is kleinschalig. Bij herstructurering vormen de gebouwde parkeeroplossingen een belangrijke opgave om kwaliteit aan de openbare ruimte toe te voegen. De linten zijn aanlooproutes naar het centrum en kennen een hoge mate van functiemenging. Bij herstructurering wordt ingezet op behoud en zo mogelijk vergroten van de werkgelegenheid, het instandhouden van het basispakket voorzieningen en de vestiging van broedplaatsen.

4.1.2.2 Woongebied

De woonbebouwing op het Eiland valt onder het nieuw tuinstedelijk profiel, dat wordt gekenmerkt door een gemiddelde dichtheid van 30-40 woningen per hectare. Er is sprake van mono-functionaliteit met geclusterde voorzieningen. De wijken bestaan uit architectonisch samenhangende buurten die een grote mate van woningdifferentiatie kennen. Een groene wijk is de opgave, te bereiken door groene routes, ecologische verbindingen, en groene straatprofielen. Er is mogelijkheid voor beperkte bedrijfsmatige activiteiten aan huis en enkele verspreide niet -hinderlijke bedrijfjes en multifunctionele gebouwen. Uitgangspunt is ongeveer 10 arbeidsplaatsen per hectare.

De woonbebouwing in de Havenbuurt valt onder het tuinstedelijk profiel, dat wordt gekenmerkt door laagbouw met een gemiddelde woningdichtheid van 20-30 woningen per hectare. Deze wijken hebben een goede samenhangende structuur en een eigen karakter. De woningen en voorzieningen zijn gericht op de openbare ruimte. Net als bij het nieuw tuinstedelijk profiel zijn er beperkt mogelijkheden voor bedrijfsmatige activiteiten aan huis en enkele verspreide niet-hinderlijke bedrijfjes en multifunctionele gebouwen. Ook hier is het uitgangspunt ongeveer 10 arbeidsplaatsen per hectare.

4.1.2.3 Gemengd werkgebied

Het bedrijventerrein aan de Houthavenkade kent het profiel 'gemengd werkgebied'. Dit profiel gaat uit van arbeidsintensieve werkgelegenheid (45 arbeidsplaatsen per hectare), waarbinnen beperkt dienstverlening en kantoren zijn toegestaan. Afhankelijk van de geschiktheid van de locatie is ook woningbouw mogelijk. Dit wordt bepaald door milieu, bereikbaarheid en de nabijheid van voorzieningen. Er is extra aandacht voor representatieve bebouwing en een zorgvuldig materiaalgebruik.

4.1.2.4 Recreatiegebied

Het gebied tussen de woonbebouwing in de Havenbuurt en de Provincialeweg wordt getypeerd als Recreatiegebied (binnenstedelijk) met als profiel 'Parken'. Volkstuinen vallen hier ook onder. Ze vormen een belangrijk onderdeel van het groen-blauwe netwerk in de stad. Nadruk ligt op de gebruikswaarde en de beleving van grootschalig groen in de stad.