Zaanse Schans e.o.

4.1 Algemene uitgangspunten

4.1.1 Dansen op het veen

De ruimtelijke structuurschets van Zaanstad, genaamd: 'Dansen op het veen', geeft voor de verschillende delen van het plangebied verschillende gebiedstyperingen:

• het gedeelte van de Kalverpolder ten noorden van de Leeghwaterweg wordt aangeduid als 'Natuurgebied, toegankelijke natuur';
• het gedeelte van de Kalverpolder ten zuiden van de Leeghwaterweg wordt aangeduid als 'Recreatiegebied';
• de rest van het plangebied wordt aangeduid als 'Zaans gemengd gebied' met voor Gortershoek en Haaldersbroek de toevoeging 'dorps' en voor de Zaanse Schans de toevoeging 'waterfront'.

ruimtelijke structuurschets 'Dansen op het veen'

4.1.1.1 Natuurgebied

In natuurgebieden is de agrarische bedrijvigheid gericht op inpassing van natuurwaarden in de bedrijfsvoering, veenweidebeheer door natuurbeschermingsorganisaties en moerasnatuur met wat (bedrijfs-)wonen.

Aan de Kalverpolder is het profiel 'toegankelijke natuur' toegekend. Een belangrijk doel van dit natuurgebied is om de natuur meer te 'beleven'. Het voornaamste middel hiervoor is het verbeteren van de toegankelijkheid, waarbij vooral gedacht wordt aan de toegankelijkheid te voet en per kano/schaats. Op diverse plaatsen kunnen - afhankelijk van de aanwezige natuurwaarden, die voorop blijven staan - extra fietspaden aangelegd worden langs of door het natuurgebied. Toegankelijkheid wordt ook bevorderd door het geven van meer informatie, door bijvoorbeeld bezoekerscentra in te richten, eventueel gecombineerd met kanoverhuur. Samenwerking met de verantwoordelijke gebiedsbeheerder Staatsbosbeheer is onontbeerlijk.

4.1.1.2 Zaans gemengd gebied

Over het algemeen heeft in het plangebied het wonen de overhand en varieert van 40 tot 80%. Het werken in het plangebied varieert van 20 tot 60%. De menging van wonen en werken zorgt voor afwisseling en levendigheid. De bebouwingsdichtheid in het plangebied is wisselend en varieert tussen de 10 en 30 woningen per hectare, op sommige plaatsen is dit nog lager. Het voorzieningenniveau in het plangebied is beperkt, maar voldoet aan de eerste basisbehoeften.

De gebiedstypering 'Zaans gemengd gebied' kent aan Gortershoek en Haaldersbroek het profiel 'dorps' toe en aan de Zaanse Schans het profiel 'waterfront'.

Het profiel 'dorps' is kenmerkend voor de oude linten zoals Gortershoek en Haaldersbroek. Dit profiel heeft veel overeenkomsten met het profiel 'Linten'. De openbare ruimte is kleinschalig. De uitstraling is groen, vooral door de vele bomen. Op een aantal plekken liggen kleinere ontmoetingsplaatsen en dorpspleinen.

Het profiel 'waterfront' is nu al één van de meest kenmerkende profielen van Zaanstad. Het ligt nu voornamelijk aan de Zaan, waar de combinatie van pleziervaart en beroepsvaart voor een aantrekkelijk beeld zorgt. Uitgangspunt is het zo goed mogelijk gebruik maken van de bestaande, vaak cultureel interessante en waardevolle gebouwen; dit in combinatie met nieuwbouw. Er wordt ingespeeld op de behoefte aan multifunctionele gebieden door een mix van wonen, bedrijvigheid (waaronder broedplaatsen) en voorzieningen mogelijk te maken.

4.1.1.3 Recreatiegebied

In deze typering hebben de groengebieden een recreatie- of sportfunctie. De nadruk ligt hier op de gebruikswaarde voor recreatie. Het beleid is gericht op multifunctioneel gebruik waarbij een mix van sport, recreatie en natuurbeleving kan plaatsvinden.

4.1.2 Zichtbaar Zaans

In het concept ontwerp van de ruimtelijke structuurvisie Zaanstad 'Zichtbaar Zaans' zijn de gebiedsprofielen voor heel Zaanstad voor de toekomst weergegeven. De ruimtelijke structuurvisie is breed zowel intern als met externe partners opgesteld. De verwachting is dat deze medio 2010 wordt vastgesteld. Tot die tijd is 'Dansen op het Veen' leidend voor het ruimtelijk beleid.

De (concept ontwerp) ruimtelijke structuurvisie geeft voor de verschillende delen van het plangebied drie verschillende gebiedstyperingen, namelijk:

• 'Zaans gebied' voor Gortershoek, Haaldersbroek en Zaanse Schans;
• 'Zaans buitengebied' voor de Kalverpolder;
• 'Werkgebied' ter plaatse van De Ooievaar.

ruimtelijke structuurvisie Zaanstad 'Zichtbaar Zaans'

4.1.2.1 Zaans gebied

Binnen het gebiedsprofiel 'Zaans gebied' worden Gortershoek, Haaldersbroek en Zaanse Schans nader aangeduid met het profiel 'dorp'. Het profiel 'dorp' beschrijft de dorpslinten en de directe bebouwing rond deze linten. De dorpslinten zijn belangrijke identiteitsdragers voor Zaanstad. Zij dragen bij tot het historische besef van de stad en de wens om de dorpen dorps te houden.

4.1.2.2 Zaans buitengebied

De Kalverpolder valt binnen het gebiedsprofiel 'Zaans buitengebied' en is nader aangeduid met het profiel 'natuurgebied'. Dit profiel maakt deel uit van een landelijke en ook regionale opgave. Het maakt deel uit van de Ecologische Hoofd Structuur, Natura 2000 en deels van een speciale beschermingszone op grond van de Europese Habitatrichtlijn. Voor het deel binnen de gemeentegrenzen van Zaanstad staan behoud en ontwikkeling van natuur- en ecologische waarden voorop.

4.1.2.3 Werkgebied

De molen 'De Ooievaar' is in de structuurvisie aangeduid als 'Werkgebied' met het profiel 'binnenstedelijke industrielocatie'. Deze werkgebieden staan aan de basis van de ontstaansgeschiedenis van de stad en bepalen in hoge mate het beeld van de stad. Deze bedrijven maken van oudsher deel uit van het stedelijke weefsel. Het behoud van deze binnenstedelijke werkgebieden staat voorop.