Bosch en Vaart

2.4 Functionele structuur

2.4.1 Wonen

In de afbeeldingen 6 t/m 9 worden op basis van gegevens van Onderzoek en Statistiek van de gemeente Haarlem enkele verschillen tussen Bosch en Vaart, Haarlem Zuid (Bosch en Vaart, Koninginnebuurt, Rozenprieel, Welgelegen en Zuiderhout/Vredenhof) en Haarlem in 2011 weergegeven. Het plangebied Bosch en Vaart bestaat voornamelijk uit grote koopwoningen. Januari 2011 stonden er in Bosch en Vaart 2001 inwoners geregistreerd in 835 woningen. De gemiddelde woningbezetting komt daarmee op 2,41 personen per woning. Haarlem heeft per januari 2011 150.695 inwoners in 71.251 woningen ofwel 2,11 personen per woning.

Van de woningvoorraad in Bosch en Vaart betreft 80 procent koopwoningen, 12 procent particuliere huurwoningen en 8 procent sociale huurwoningen. In de gemeente Haarlem is het aandeel koopwoningen 51 procent, het aandeel particuliere huurwoningen 16 procent en het aandeel sociale huurwoningen 33 procent. Het aandeel koopwoningen is daarmee in Bosch en Vaart veel hoger en het aandeel sociale huurwoningen kleiner dan in Haarlem. In Bosch en Vaart is het aandeel eengezinswoningen met 58 procent groter dan in Haarlem waar dit 52 procent betreft. De woningvoorraad in Bosch en Vaart is grotendeels gebouwd vóór 1920.

Tabel 2 Woningvoorraad naar bouwperiode in 2011

							Voor 1920	1920-1940	1940-1960	1960-1980	1980-1990	1990-2011	totaal
Haarlem							23 %	26 %	10 %	20 %	10 %	11 %	71.251
Bosch en Vaart							62 %	7 %	0 %	19 %	9 %	3 %	835

In Bosch en Vaart ligt een relatief grotere nadruk op 5 tot 15 jarigen met een aandeel van 18 procent (Haarlem 11 procent) en minder 15 tot 35 jarigen met een aandeel van 14 procent (Haarlem 25 procent).

Tabel 3 Inwoners naar leeftijdscategorie in 2011

											0- 5	5- 15	15- 25	25- 35	35- 45	45- 55	55- 65	65- 75	75-85	85+	totaal
Haarlem											6%	11%	11%	14%	16%	14%	13%	8%	5%	2%	150.695
Bosch en Vaart											7%	18%	8%	6%	15%	16%	13%	6%	6%	5%	2.011

Afbeelding 6: Leeftijdsopbouw in 2011

Afbeelding 7: Eigendom woningen in 2011

Afbeelding 8: Type woningen in 2011

Afbeelding 9: Bouwjaar woningen in 2011

2.4.2 Bedrijven en voorzieningen

In de afbeeldingen 10 en 11 wordt op basis van gegevens van Onderzoek en Statistiek van de gemeente Haarlem (gebaseerd op gegevens van de Kamer van Koophandel) ingegaan op enkele kenmerken van de werkgelegenheid in Bosch en Vaart. In 2010 stonden in het plangebied 212 bedrijven ingeschreven met 908 werknemers (inclusief zelfstandigen). Daarvan betreffen 156 bedrijven eenpersoonsbedrijven (vaak aan huis gevestigd) en zijn er zes ondernemingen met meer dan 20 werknemers. Bijna de helft van de werkgelegenheid betreft de twee scholen Coornhert Lyceum, Lyceum Sancta Maria en de verzorgingsinstelling De Houttuinen. Onderverdeeld naar de deelbuurten 4005 (noord, het gebied tussen Schouwtjeslaan en Eindenhoutstraat), 4006 (midden, het gebied tussen Eindenhoutstraat en Westelijke Randweg) en 4007 (zuid, het gebied tussen Westelijke Randweg en gemeentegrens) kan de werkgelegenheid worden getypeerd naar aantal vestigingen, aantal werknemers en type werkgelegenheid.

Afbeelding 10: Werkgelegenheid in 2010

Afbeelding 11: Werkgelegenheid in 2010 naar type activiteit

Commerciële voorzieningen

De meeste voorzieningen zijn geconcentreerd langs de Wagenweg. Daarnaast is de begane grond van een aantal (hoek)panden in gebruik of geschikt als winkel of horecavestiging. Het accent van de winkelvestigingen ligt op het noordelijk deel van de Wagenweg, deels buiten het plangebied. Het is gewenst dat de commerciële voorzieningen in de toekomst gehandhaafd blijven rond dit zwaartepunt. Langs de Wagenweg zijn een café en een restaurant gevestigd.

Maatschappelijke voorzieningen

Maatschappelijke voorzieningen betreffen functies die hun doelstelling(en) verbonden hebben aan de samenleving. De in het plangebied aanwezige maatschappelijke voorzieningen zijn grotendeels buurtoverstijgend, maar hebben voldoende draagvlak binnen de buurt. Aan particuliere initiatieven hieromtrent wordt in beginsel ruimte geboden binnen de bestemming 'gemengde doeleinden' (dienstverlenende maatschappelijke functie). Ook zijn er verspreid door de buurt diverse praktijken aan huis (waaronder artsen, fysiotherapeuten en pedicuren).

In het plangebied bevinden zich twee onderwijsinstellingen: het Lyceum Sancta Maria en het Coornhertlyceum. De eerste betreft een rooms-katholieke school en de tweede een openbare school. Beide lycea bieden de opleidingen gymnasium, atheneum en HAVO aan. Op het Coornhertlyceum bestaat eveneens de mogelijkheid tot het volgen van een VMBO-theoretische leerweg.

Indien een bestaande maatschappelijke voorziening zijn functie verliest is het wenselijk dat in hetzelfde pand een andere maatschappelijke voorziening gevestigd kan worden (bijvoorbeeld een culturele voorziening in een leegstaande school). In de regels wordt gelimiteerd welke maatschappelijke functies mogelijk zijn. Om die reden hoeven maatschappelijke voorzieningen in de regel niet specifiek benoemd te worden, zodat enige ruimte blijft voor uitwisseling van (maatschappelijke) functies.

2.4.3 Verkeer

Gemotoriseerd verkeer

De verschillende delen van het plangebied zijn goed ontsloten voor het gemotoriseerd verkeer. De wijk wordt voornamelijk ontsloten via de Schouwtjeslaan, Wagenweg en Westelijke Randweg. In het HVVP (2003) is de Wagenweg aangeduid als gebiedsontsluitingsweg B 50 km/u. Dit type heeft een belangrijke functie voor de ontsluiting van het verblijfsgebied. De Schouwtjeslaan is recent afgewaardeerd tot een wegtype met een maximum snelheid van 30 km/u.

Door de barrière in de vorm van de Leidsevaart is de wijk niet aantrekkelijk voor doorgaand (sluip)verkeer. Dit draagt bij aan het rustige karakter van de wijk. Deze karaktertrek is een belangrijke kwaliteit van het plangebied. De westzijde wordt enkel ontsloten via de brug bij de Schouwtjeslaan en de brug bij de Westelijke Randweg. De overige wegen takken op de Wagenweg aan.

De Westelijke Randweg staat in het HVVP omschreven als een stroomweg gebiedsontsluitingsweg 70 km/u. Bij dit type weg wordt niet geparkeerd, zijn er geen bromfietsers op de rijbaan en geen snelheidsbeperkende maatregelen.

Fietsverkeer, voetgangers en openbaar vervoer

Binnen het bestemmingsplangebied maken de Schouwtjeslaan, Schouwtjesplein, Uit den Bosstraat, Wagenweg, Claus Sluterweg, en Van Limburg Stirumstraat/fietspad naar de Eindenhoutbrug deel uit van het fietsnetwerk HVVP. Door de enkele jaren geleden aangelegde fietsbrug over de Leidsevaart is een extra oost-west verbinding voor fietsers tussen de Haarlemmerhout en Leidsevaartbuurt ontstaan die een schakel kan gaan vormen tussen Schalkwijk en duingebied.

Over het algemeen kunnen voetgangers zich goed redden door de fijnmazige structuur van de wijk. Ook draagt het openbaar vervoer bij aan een goede ontsluiting van het plangebied. Diverse bushaltes bevinden zich aan de Leidsevaart, Schouwtjesbrug/Schouwtjeslaan en Wagenweg. Het station Heemstede/Aerdenhout ligt op fietsafstand.

2.4.4 Groen, natuur, recreatie

De buurt is stedenbouwkundig zo opgezet dat een groot aantal straten relatief ruim bemeten is, met ruimte voor ondiepe voortuinen en bomen in de trottoirs. Daarnaast kent de buurt enkele openbare groenvoorzieningen op pleintjes. Door dit concept ziet de wijk er fraai en groen uit.

Het deel ten noorden van de Westelijke Randweg bestaat uit de twee voormalige landgoederen Eindenhout en Vreedehoff. Ze worden door de Wagenweg gescheiden van de Haarlemmerhout. In het Groenstructuurplan wordt benadrukt dat de relatie tussen de landgoederen en de Haarlemmerhout versterkt moet worden. De route door de landgoederen richting de Haarlemmerhout kan hier een belangrijke bijdrage aan leveren. Voorwaarde is wel dat de Wagenweg goed over te steken is. De langzaamverkeersbrug over de Leidsevaart ter hoogte van Eindenhout kan een positieve bijdrage leveren aan het gebruik van het landgoed. In de Recreatienota wordt deze brug aangegeven als recreatieve verbinding tussen duingebied en Schalkwijk. Het takt vervolgens aan op de recreatieve routestructuren aan de oostzijde van Haarlem.

Voorts ligt het plangebied aan de Leidsevaart. Deze vaart biedt mogelijkheden tot waterrecreatie. De 'bollenroute', een regionale kano- en schaatsroute, gaat via de Leidsevaart naar de Bollenstreek.

Landgoed Vreedehoff wordt voornamelijk gebruikt voor sportvelden. Het voormalig landgoed Eindenhout betreft gedeeltelijk het zogeheten Vogelbosje. Het Vogelbosje is het restant van een vochtig gebleven deel van de veenachtige strandvlakte tussen Haarlem en de jonge duinen. In de winter staat het terrein grotendeels onder water en in de zomer daalt de grondwaterstand sterk. Het aanwezige water staat in verbinding met de Leidsevaart. Doordat het terrein lange tijd niet verstoord is kon de oorspronkelijke kwaliteit intakt blijven. Begin jaren vijftig werd het bosje tot beschermd natuurterrein verklaard. Vervolgens is het aan zijn lot overgelaten, wat het gebied in dit geval veel goed gedaan heeft.