Plan: | Egmond aan Zee Centrum en Boulevard |
---|---|
Status: | vastgesteld |
Plantype: | bestemmingsplan |
IMRO-idn: | NL.IMRO.0373.BPG08000egmonzeecb-C001 |
Wet op de Archeologische Monumentenzorg (2007)
Wet op de archeologische monumentenzorg/ Verdrag van Malta
Het archeologisch bodemarchief is de grootste bron voor de geschiedenis in Nederland. Het Verdrag van Malta regelt de bescherming en het behoud van deze archeologische waarden. Het Verdrag is geïmplementeerd via de Wet op de Archeologische monumentenzorg. Als gevolg van dit verdrag wordt in het kader van de ruimtelijke ordening het behoud van het archeologisch erfgoed meegewogen zoals alle andere belangen die bij de voorbereiding van het plan een rol spelen.
Op grond van de aangescherpte regelgeving stellen Rijk en Provincie zich op het standpunt dat in het ruimtelijk beleid zorgvuldig met het archeologische erfgoed moet worden omgegaan. Voor gebieden waar archeologische waarden voorkomen of waar reële verwachtingen bestaan dat ter plaatse archeologische waarden aanwezig zijn, dient door de initiatiefnemer voorafgaand aan bodemingrepen archeologisch onderzoek te worden uitgevoerd. De uitkomsten van het archeologisch onderzoek dienen vervolgens volwaardig in de belangenafweging te worden betrokken. Het belangrijkste doel is de bescherming van het archeologische in de bodem (in situ) omdat de bodem doorgaans de beste garantie biedt voor een goede conservering. Er wordt uitgegaan van het basisprincipe de 'verstoorder' betaalt voor het opgraven en het documenteren van de aangetroffen waarden als behoud in de bodem niet tot de mogelijkheden behoort.
Het Rijk heeft de beleidsuitgangspunten ten aanzien van archeologie neergelegd in onder meer de Cultuurnota 2005 - 2008, de Nota Belvedere, de Nota Ruimte, de Wijziging van de Monumentenwet 1988 en diverse publicaties van het Ministerie ven OC&W.
In paragraaf 2.4 zijn de uitkomsten van het voor het bestemmingsplan uitgevoerde archeologische onderzoek, beschreven.
Monumentenwet
Monumenten
Het doel van de Monumentenwet 1988 is om monumenten van bouwkunst en archeologie te behouden. Voor wijzigingen van een beschermd monument moet een omgevingsvergunning worden aangevraagd bij het bevoegd gezag. In het plangebied zijn verschillende monumenten gelegen. In paragraaf 2.4 zijn de monumenten nader beschreven.
Gemeentelijke monumentenverordening
De gemeentelijke monumentenverordening is door de gemeenteraad van Bergen vastgesteld op 31 oktober 2006. De verordening bevat bepalingen ten aanzien van de aanwijzing van gebouwen tot gemeentelijk monument. Daarnaast bevat het een verbod op het beschadigen of vernielen van een gemeentelijk monument. Zonder een omgevingsvergunning van het bevoegd gezag mag aan een gemeentelijk monument niets worden gewijzigd. De Commissie Cultuurhistorische Kwaliteit geeft een schriftelijk advies omtrent de omgevingsvergunningverlening.
In deze paragraaf is de bestaande situatie vanuit ecologisch oogpunt beschreven en is vermeld welke ontwikkelingen het nog op te stellen bestemmingsplan mogelijk zal maken. Vervolgens is aangegeven waaraan deze ontwikkelingen - wat ecologie betreft - moeten worden getoetst. Hierbij is een onderscheid gemaakt tussen het toetsingskader dat wordt gevormd door het beleid van Rijk, provincie en gemeente, en het toetsingskader dat door wettelijke regelingen wordt bepaald.
Bestaande situatie
Het plangebied omvat het centrum van Egmond aan Zee, boulevard en het strand. Het duinpark aan de Kennedyboulevard, het gebied rond de Van Speyk vuurtoren en de duinrand aan de Boulevard vormen samen de groenstructuur van het gebied. De Torensduin vormt een opzichzelfstaand groenelement in de oude dorpskern.
Beoogde ontwikkelingen
Het op te stellen bestemmingsplan gaat uit van de bestaande situatie. Dit betekent dat hier geen grootschalige functieveranderingen en/of herinrichting zijn gepland. Binnen de vigerende bestemmingen worden wel kleinschalige ontwikkelingen mogelijk gemaakt. Het gaat dan bijvoorbeeld om het bouwen van aan- of bijgebouwen (al dan niet omgevingsvergunningplichtig), het aanleggen van paden of verhardingen en mogelijk de jaarrondopenstelling van strandpaviljoens.
Gebiedsbescherming
Beleid
De Nota Ruimte geeft het beleidskader voor de duurzame ontwikkeling en een verantwoord toekomstig grondgebruik in de vorm van onder andere de Ecologische Hoofdstructuur (EHS). De EHS is een samenhangend netwerk van bestaande en te ontwikkelen natuurgebieden. Het netwerk wordt gevormd door kerngebieden, natuurontwikkelingsgebieden en ecologische verbindingszones. De EHS is op provinciaal niveau uitgewerkt.
Normstelling
Uit een oogpunt van gebiedsbescherming is de Natuurbeschermingswet 1998, die op 1 oktober 2005 in werking is getreden, van belang. Deze wet onderscheidt drie soorten gebieden, te weten:
De wet bevat een zwaar beschermingsregime voor de onder a en b bedoelde gebieden (in de vorm van verboden voor allerlei handelingen, behoudens vergunning van Gedeputeerde Staten of de minister van LNV). De bescherming van de onder c bedoelde gebieden vindt plaats door middel van het bestemmingsplan. De speciale beschermingszones hebben een externe werking, zodat ook ingrepen die buiten deze zones plaatsvinden verstoring kunnen veroorzaken en moeten worden getoetst op het effect van de ingreep op soorten en habitats.
Bij de voorbereiding van het bestemmingsplan moet worden onderzocht of de Natuurbeschermingswet 1998 de uitvoering van het plan niet in de weg staat. Dit is het geval wanneer de uitvoering tot ingrepen noodzaakt waarvan moet worden aangenomen dat daarvoor geen vergunning ingevolge de Natuurbeschermingswet 1998 zal kunnen worden verkregen.
Speciale beschermingszones maken onderdeel uit van een samenhangend Europees ecologisch netwerk: Natura 2000. Dit netwerk is vergelijkbaar met de Nederlandse Ecologische Hoofdstructuur, echter op Europees niveau.
Lidstaten zijn verplicht om in de gebieden die zijn aangewezen als speciale beschermingszone een "Gunstige staat van instandhouding" te garanderen. Een ingreep kan (uitgezonderd ingrepen van zwaarwegend maatschappelijk belang) alleen doorgang vinden indien met zekerheid kan worden aangetoond dat geen negatieve effecten optreden. In artikel 1 van de Habitatrichtlijn (Richtlijn92/43/EEG) wordt de "Gunstige staat van instandhouding" als volgt gedefinieerd.
De staat van instandhouding van een natuurlijk leefgebied wordt als gunstig beschouwd wanneer:
De staat van instandhouding van een soort wordt als gunstig beschouwd wanneer:
De procedure van de vergunning in het kader van Habitatrichtlijn wordt geacht via het ruimtelijke ordeningsspoor te lopen (bij bestemmingsplanprocedures is de provincie de toetsende instantie en bij omgevingsvergunningen de gemeente). Voor eventuele ingrepen in of nabij de speciale beschermingszone, dient daarom een beoordeling plaats te vinden of in een concreet geval een "passende beoordeling" nodig is of niet. De Europese Commissie noemt dit de "screening stage", ook wel vertaald met "voortoets". Alleen bij een negatieve uitkomst of twijfel over de effecten is vervolgens een passende beoordeling noodzakelijk.
De planlocatie is tegen het Natura 2000-gebied "Noordhollands Duinreservaat" (zie onderstaande figuur) aangelegen.
Figuur 3.1 Ligging Natura 2000-gebied Noordhollands Duinreservaat (uitsnede uit de ontwerpkaart, ministerie LNV)
Het Noordhollands Duinreservaat is een karakteristiek voorbeeld van een Nederlands duinlandschap, zoals dat in de loop der eeuwen ontstaan is als gevolg van een samenloop van geologische, geomorfologische en klimatologische omstandigheden en menselijk handelen. Het is een biologisch, morfologisch, hydrologisch en landschappelijk geheel van duinen met natte en vochtige duinvalleien, duingraslanden, struwelen, bossen en ruigten. Het ligt op de overgang van de kalkrijke naar de kalkarme duinen. Het reservaat behoort in zijn algemeenheid tot de kalkrijke duinen; er is echter een verloop in kalkrijkdom te zien. Het meest noordelijke stuk, ten noorden van Bergen aan Zee, is, evenals het aangrenzende gebied Schoorlse duinen, kalkarm. De vegetatie weerspiegelt de kalkgehalten in de bodem: in het uiterst noordelijke deel komen kalkarme vegetaties met kraaiheide, kruipwilg, buntgras en dergelijke voor, ten zuiden van Bergen aan Zee overgaand in kalkrijke duingraslanden met duinsterretje en zeedorpenvegetaties, zoals bij Wijk aan Zee en Egmond aan Zee. Een aanzienlijk deel van het gebied is bebost met naaldbos en loofbos, die voor een deel zeer oud zijn.
Het Habitatrichtlijngebied Noord-Hollands duinreservaat kwalificeert zich vanwege de volgende kenmerken:
Belangrijkst gebied voor:
Habitattype
2130 | * Vastgelegde met kruidvegetatie (grijze duinen) |
2140 | * Vastgelegde ontkalkte duinen met kraaihei |
2180 | Beboste duinen van het Atlantische, continentale en boreale gebied; verbond van Els en Vogelkers |
* Prioritair habitat kustduinen.
Verder aangemeld voor:
Habitattype
2110 | Embryonale wandelende duinen |
2120 | Wandelende duinen op de strandwal met helm |
2130 | *Vastgelegde kustduinen met kruidvegetatie ( |
2140 | *Vastgelegde ontkalkte duinen met Empetrum nigrum [2140] |
2160 | Duinen met duindoorn |
2170 | Duinen met kruipwilg |
2180 | Beboste duinen van het Atlantische, continentale en boreale gebied |
2190 | Vochtige duinvalleien |
Soort
1014 | Nauwe Korfslak |
1042 | Gevlekte witsnuitlibel |
* Prioritaire soorten en/of habitattypen volgens de Habitatrichtlijn; voor deze soorten en/of habitattypen gelden iets andere criteria bij de selectie van Natura 2000-gebieden en een zwaarder beschermingsregime onder de Natuurbeschermingswet en/of de Flora- en faunawet.
Het plangebied maakt deel uit van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS/grote aaneengesloten natuurgebieden).
Soortenbescherming
Normstelling
Flora- en faunawet
Voor de soortenbescherming is de Flora- en faunawet van toepassing. Deze wet is gericht op de bescherming van dier- en plantensoorten in hun natuurlijke leefgebied. De Flora- en faunawet bevat onder meer verbodsbepalingen met betrekking tot het aantasten, verontrusten of verstoren van beschermde dier- en plantensoorten, hun nesten, holen en andere voortplantings- of vaste rust- en verblijfsplaatsen. De wet maakt hierbij een onderscheid tussen 'licht' en 'zwaar' beschermde soorten. Indien sprake is van bestendig beheer, onderhoud of gebruik, gelden voor sommige, met name genoemde soorten, de verbodsbepalingen van de Flora- en faunawet níet. Er is dan sprake van vrijstelling op grond van de wet. Voor zover deze vrijstelling niet van toepassing is, bestaat de mogelijkheid om van de verbodsbepalingen ontheffing te verkrijgen van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Voor de zwaar beschermde soorten wordt deze ontheffing slechts verleend, indien:
Bij ruimtelijke ontwikkelingen dient in het geval van zwaar beschermde soorten of broedende vogels overtreding van de Flora en faunawet voorkomen te worden door het treffen van maatregelen, aangezien voor dergelijke situaties geen ontheffing kan worden verleend.
Met betrekking tot vogels hanteert LNV de volgende interpretatie van artikel 11:
De verbodsbepalingen van artikel 11 beperken zich bij vogels tot alleen de plaatsen waar gebroed wordt, inclusief de functionele omgeving om het broeden succesvol te doen zijn, én slechts gedurende de periode dat er gebroed wordt. Er zijn hierop echter verschillende uitzonderingen:
Nesten die het hele jaar door zijn beschermd
Op de volgende categorieën gelden de verbodsbepalingen van artikel 11 van de Ffw het gehele seizoen.
Nesten die niet het hele jaar door zijn beschermd
In de 'aangepaste lijst jaarrond beschermde vogelnesten' worden de volgende soorten aangegeven als categorie 5. Deze zijn buiten het broedseizoen niet beschermd.
De Flora- en faunawet is voor dit bestemmingsplan van belang, omdat bij de voorbereiding van het plan moet worden onderzocht of deze wet de uitvoering van het plan niet in de weg staat.
Onderzoek
Via het Natuurloket (www.natuurloket.nl) kan een indicatie worden verkregen van de beschikbaarheid van soortengegevens bij verschillende Particuliere Gegevensbeherende Organisaties (PGO's). In de kilometerhokken waarbinnen het plangebied is gelegen zijn waarnemingen bekend van een aantal beschermde soorten. Bovendien is er gebruikgemaakt van verschillende verspreidingsatlassen (Ruitenbeek, 1990; Kapteyn, 1995; Broekhuizen, 1992; Janssen 2004 en Limpens, 1997). Tevens zijn verspreidingsgegevens van www.ravon.nl en www.waarnemingen.nl geraadpleegd.
Vaatplanten
Volgens het Natuurloket zijn vaatplanten goed onderzocht binnen de betreffende kilometerhokken.
Er zijn geen zwaar beschermde aangetroffen, maar wel enkele licht beschermde soorten (meerdere Rode Lijstsoorten) waargenomen. Groeiplaatsen van een licht beschermde soort als de grote kaardenbol is te verwachten op kleine verruigde percelen. Volgens waarnemingen.nl zijn er ook groeiplaatsen van een zwaar beschermde soort als de blauwe zeedistel aangetroffen op de planlocatie. Binnen het plangebied zijn kalkrijke duingraslanden met duinsterretje en zeedorpenvegetaties aanwezig. Algemene plantensoorten als zeeraket, helm en zandhaver komen veelvuldig voor op de planlocatie.
Vogels
Het Natuurloket meldt dat broedvogels matig onderzocht zijn binnen de betreffende kilometerhokken.
De omgeving van het plangebied is naar verwachting vooral van grote betekenis voor vogels van het duinvogelgezelschap (Ruitenbeek, 1990). Het plangebied maakt deel uit van het roodborsttapuit duinvogelgezelschap. Kenmerkend voor dit gezelschap zijn de zangvogels. Vogels als roodborsttapuit, grasmus, paapje (Rode Lijstsoort), tapuit (Rode Lijstsoort) en patrijs zijn hier karakteristiek. Mogelijk maken broedvogels als heggenmus, winterkoning, merel, koolmees, pimpelmees, roodborst en ekster gebruik van het opgaande groen in de tuinen aanwezig op de planlocatie. De huizen kunnen verblijfplaatsen bieden aan vogels als huismus, gierzwaluw, zwarte roodstaart en kauw.
Zoogdieren
Volgens het Natuurloket zijn zoogdieren matig onderzocht. Er zijn binnen de betreffende kilometerhokken enkele zwaar beschermde soorten aangetroffen, mogelijk gaat het hier om eekhoorn en vleermuizen. Op de planlocatie zijn gezien de voorkomende biotopen (gebouwen) mogelijk vaste verblijfplaatsen van vleermuizen te verwachten. Geschikte vaste verblijfplaatsen voor vleermuizen in gebouwen zijn tussen spouwmuren, kieren, onder dakpannen en dakranden. Gezien de biotopen en de verspreidingsgegevens uit Vleermuizen in het landschap (Kapteyn, 1995) zijn de volgende soorten in het plangebied te verwachten: gewone dwergvleermuis en laatvlieger. De opgaande begroeiing (bomen en struiken) kan tevens dienen als belangrijk foerageergebied en vliegroute voor vleermuizen.
Mogelijk biedt de planlocatie ook leefgebied aan de eekhoorn. De eekhoorn heeft voorkeur voor oude loof- en naaldbomen.
Gezien de biotopen en de verspreidingsgegevens uit de atlas van Nederlandse zoogdieren (Broekhuizen, 1992) biedt het plangebied ook leefgebied aan de volgende soorten: vos, haas, konijn, hermelijn, wezel, rosse woelmuis, huisspitsmuis, veldmuis en bosmuis. De noordse woelmuis (zwaar beschermd) is niet aanwezig in het plangebied (Janssen, 2004).
Amfibieën
Het Natuurloket meldt dat amfibieën slecht onderzocht zijn. Er zijn licht beschermde soorten aangetroffen binnen de betreffende kilometerhokken. Mogelijk biedt de planlocatie ook leefgebied aan de rugstreeppad (zwaar beschermd). De rugstreeppad is een soort die zandige terreinen bewoond (duinen en heidevelden). Voor de voortplanting is deze soort afhankelijk van ondiepe wateren. Licht beschermde soorten als gewone pad en bruine kikker hebben naar verwachting ook hun leefgebied op de planlocatie. De gebouwen en struiken kunnen winterverblijfplaatsen bieden aan deze soorten.
Reptielen
Het Natuurloket meldt dat reptielen matig onderzocht zijn. Er is een zwaar beschermde soort (habitatrichtlijnsoort) waargenomen binnen de betreffende kilometerhokken. Het betreft hier de zandhagedis. Het leefgebied van de zandhagedis bestaat uit open gebieden met een lage vegetatie, veelal op zonbeschenen plekken in het bos, zandverstuivingen en heidevelden. Deze biotopen komen ook binnen het plangebied voor en daarmee zijn vaste verblijfplaatsen ook op de planlocatie te verwachten.
Insecten en overige soorten
Volgens het Natuurloket zijn dagvlinders en libellen goed onderzocht. Er zijn geen waarnemingen bekend van beschermde dagvlinders en libellen (Natuurloket en www.waarneming.nl). Wel zijn er meerdere Rode Lijstsoorten aangetroffen. Er zijn onder andere waarnemingen bekend van algemene soorten als bont zandoogje, hooibeestje, citroenvlinder, landkaartje en kleine vos binnen Egmond aan Zee. Overige beschermde soorten zijn hier gezien de voorkomende biotopen niet te verwachten.
In de onderstaande tabel staat aangegeven welke beschermde soorten er binnen het plangebied (naar verwachting) voorkomen en onder welk beschermingsregime deze vallen.
Tabel 3.1 Beschermde soorten, naar verwachting aanwezig binnen het plangebied
vrijstellingsregeling Ffw | tabel 1 | grote kaardenbol vos, haas, konijn, hermelijn, wezel, rosse woelmuis, huisspitsmuis, veldmuis en bosmuis. gewone pad en bruine kikker |
|
ontheffingsregeling Ffw | tabel 2 | blauwe zeedistel eekhoorn |
|
tabel 3 | bijlage 1 AMvB | geen | |
bijlage IV HR | alle vleermuizen rugstreeppad en zandhagedis |
||
vogels | cat. 1 t/m 4 | gierzwaluw en huismus |
Gevolgen
Gebiedsbescherming
Het plangebied is tegen het Natura 2000-gebied "Noordhollands Duinreservaat" aan gelegen. Het plangebied maakt deel uit van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS/grote natuurgebieden). Omdat het bestemmingsplan hoofdzakelijk uitgaat van de bestaande situatie, worden er geen ingrepen mogelijk gemaakt die een significant effect hebben op deze beschermde natuurgebieden. Voor eventuele kleinschalige ingrepen moet per geval beoordeeld worden of een vergunning in het kader van de Natuurbeschermingswet vereist is.
Soortenbescherming
Het bestemmingsplan is het besluit dat ingrepen mogelijk maakt en een aantasting van beschermde dier- of plantensoorten kan betekenen. Uiterlijk bij het nemen van een besluit dat ruimtelijke veranderingen mogelijk maakt, zal daarom zekerheid moeten zijn verkregen of verlening van ontheffing op grond van de Flora- en faunawet nodig zal zijn en of het reëel is te verwachten dat deze zal worden verleend. Het bestemmingsplan gaat hoofdzakelijk uit van de bestaande situatie. Door middel van het bestemmingsplan worden echter (kleine) ontwikkelingen mogelijk gemaakt, waarbij sprake kán zijn van aantasting van te beschermen natuurwaarden. Indien in de toekomst nieuwbouw plaatsvindt, dan wel het aanpassen van of de sloop van gebouwen, ingrepen in tuinen (verhardingen, bouw van schuurtjes etc.), het vergraven van watergangen of het kappen van bomen, waarbij te beschermen diersoorten worden geschaad, zal geen ontheffing nodig zijn voor de tabel 1-soorten waarvoor een vrijstelling van de verbodsbepalingen van de Flora- en faunawet geldt. De aantasting en verstoring van vogels dient te worden voorkomen door werkzaamheden buiten het broedseizoen (broedseizoen is globaal van 15 maart tot en met 15 juli) te laten starten.
Mogelijk zijn zwaar beschermde soorten als vleermuizen, rugstreeppad, zandhagedis (allen tabel 3), eekhoorn en blauwe zeedistel (allen tabel 2), danwel vogels met een vaste nestplaats binnen het plangebied aanwezig. Indien vaste rust-, verblijfsplaatsen of standplaatsen van deze soorten aanwezig blijken (hetgeen aan de hand van veldonderzoek moet worden vastgesteld) en aangetast worden door de betreffende ruimtelijke ontwikkelingen, dan dient overtreding van de Flora- en faunawet voorkomen te worden door het treffen van mitigerende en compenserende maatregelen. Indien de vereiste maatregelen worden genomen zal de Flora- en faunawet de uitvoering van het bestemmingsplan niet in de weg staan. Indien de vereiste maatregelen niet mogelijk zijn, dient in nader overleg met de Dienst Regelingen van het ministerie van LNV bepaald te worden of het plan in zijn huidige vorm uitvoerbaar is.