| Plan: | Bergen aan Zee |
|---|---|
| Status: | vastgesteld |
| Plantype: | bestemmingsplan |
| IMRO-idn: | NL.IMRO.0373.BPG05000berzeekern-D001 |
Bergen aan Zee is met circa 400 inwoners de kleinste kern van de gemeente Bergen. De woonfunctie komt verspreid over het plangebied voor. De woningvoorraad bestaat voornamelijk uit vrijstaande woningen. Enige verdichting is te vinden in het centrumgebied waar enkele geschakelde, gestapelde en rijwoningen staan.
Bevolking
De gemeente Bergen telt per 1 januari 2010 30.976 inwoners. De kern Bergen aan Zee telt op 1 januari 2010 404 inwoners. Sinds 2003 is de totale bevolkingsomvang gedaald. Dit is een gevolg van een groter aantal sterfgevallen dan geboortes en een negatief migratiesaldo (saldo van vestiging en vertrek). Het vertrek uit Bergen aan Zee wordt met name veroorzaakt doordat de afgelopen jaren relatief weinig geschikte woningen op de markt zijn gebracht.
De bevolkingsontwikkeling is afhankelijk van de woningproductie. De gemeente Bergen, en daarmee ook het plangebied, kent geen grootschalige uitleggebieden meer. Er wordt dan ook geen toename van het inwoneraantal verwacht.
Onder de inwoners van gemeente Bergen bevindt zich een relatief hoog percentage ouderen. Dit hogere percentage ouderen kan deels worden verklaard door het vertrek van jongeren uit de kern en de vestiging van 40-65-jarigen in de afgelopen jaren. Het aandeel huishoudens met kinderen ligt iets onder het landelijk gemiddeld. Het aandeel jongeren ligt onder het regionale gemiddelde. Dit komt mede door relatief veel dure koopwoningen en weinig betaalbare huur- en koopwoningen.
Wonen
Bergen aan Zee telt per 1 januari 2009 circa 400 woningen. In de afgelopen jaren zijn er in de gemeente Bergen als geheel relatief weinig woningen gerealiseerd. Het totaal aantal woningen in Bergen aan Zee is de laatste jaren nauwelijks gestegen. Ondanks de verwachting dat de bevolking niet zal toenemen, zal de woningbehoefte wel toenemen. De gemiddelde woningbezetting zal door kleinere gezinnen en de vergrijzing namelijk verder afnemen.
Woningen in Bergen aan Zee zijn in trek als tweede woning bij mensen die elders hun hoofdverblijf hebben. Deze woningen staan gedeelten van het jaar leeg, wat gevolgen heeft voor de leefbaarheid van de kern. Het gaat om bijna de helft van de woningvoorraad: op 1 januari 2009 staan er namelijk 210 particuliere huishoudens geregistreerd in Bergen aan Zee. In Bergen aan Zee is van oudsher het grootste deel van de woningen als tweede woning of recreatiewoning in gebruik. Dit is een duidelijk andere onstaansgeschiedenis dan voor de andere kernen in de gemeente Bergen. Daar komt bij dat het voorzieningenniveau in Bergen aan Zee relatief laag is, waardoor een toename van het gebruik als tweede woning maar beperkt van invloed is op het voorzieningenniveau. In dit bestemmingsplan wordt daarom het gebruik als tweede woning voor alle woningen toegestaan.
In het plangebied is één bedrijf gelegen. Het gaat om de gaswininstallatie van Taqa Energy bv. in het noorden van het plangebied. Omdat het bedrijf in de nabijheid ligt van woningen, is aandacht voor de milieuzonering vereist. In paragraaf 4.3 wordt hier nader op ingegaan. De vestiging van de gaswininstallatie is een tijdelijke vestiging. De verwachting is echter niet dat beëindiging van de activiteiten binnen de planperiode van het bestemmingsplan zal gebeuren.
Toerisme en recreatie zijn van groot belang voor de inkomsten en werkgelegenheid van de gemeente. In het rapport 'De betekenis van het toerisme voor de gemeente Bergen' (oktober 2006) staat vermeld dat 16% van de totale werkgelegenheid in Bergen afhankelijk is van toerisme. Kust, natuur en kunst en cultuur zijn de belangrijkste trekkers van de gemeente Bergen. Badplaats Bergen aan Zee heeft een kilometerslang strand met diverse voorzieningen. Aan het Van der Wijckplein is het zeeaquarium gevestigd. Tevens worden diverse evenementen georganiseerd waaronder het jaarlijkse Jazz & Sail.
Verblijfsrecreatie
In het plangebied komen verschillende verblijfsaccommodaties voor in de vorm van hotels, pensions en appartementenverhuur. De verblijfsaccommodaties zijn vooral gelegen in het centrum van Bergen aan Zee. In het overige deel van het plangebied zijn echter ook enkele accommodaties aanwezig.
Recreatiewoningen op particuliere erven
In de gehele gemeente Bergen komen op particuliere erven recreatiewoningen voor. Zo ook in het plangebied. Het betreft hier in het algemeen geen planmatig (in een specifieke stedenbouwkundige context) gerealiseerde recreatiewoningen, maar verschillende particuliere initiatieven. Met deze particuliere recreatiewoningen werd ingespeeld op de in de vorige eeuw toenemende interesse van de recreant voor de vroegere gemeenten Schoorl, Bergen en Egmond.
Een deel van de aanwezige recreatiewoningen is permanent bewoond. Tevens komt het voor dat percelen met recreatiewoningen (al dan niet permanent bewoond) kadastraal zijn afgesplitst van het oorspronkelijke particuliere erf, waardoor een afzonderlijk perceel is ontstaan met zelfstandige bouwwensen als gevolg.
In het najaar van 2005 heeft er van gemeentewege een inventarisatie plaatsgevonden met betrekking tot de aanwezige recreatiewoningen en het feitelijk gebruik ervan. Het totaal aantal op particuliere erven aanwezige recreatiewoningen in de gehele gemeente Bergen is circa 1.500, waarvan circa 10 gelegen zijn in het onderhavige plangebied. De gemeente heeft beleid opgesteld over hoe om te gaan met permanent bewoonde recreatiewoningen (gemeentebreed).
Dit beleid houdt in dat permanente bewoonde recreatiewoningen geen woonbestemming krijgen (enkele stedenbouwkundig verantwoorde uitzonderingen daargelaten). Middels persoonsgebonden beschikkingen kunnen de huidige bewoners van de recreatiewoningen het pand blijven bewonen. Dit geldt niet voor rechtsopvolgers.
Dagrecreatie
In het zuiden van Bergen aan Zee zijn enkele dagrecreatieve voorzieningen aanwezig. Deze voorzieningen bestaan uit een tennisbaan, een midgetgolfbaan, een dierenweide en een plantentuin met een natuur en milieu educatiecentrum. Verder is in het zuiden van het plangebied het paviljoen van bootclub KZBV gevestigd.
Strand
Het strand aan de westzijde van het plangebied is het belangrijkste toeristische en recreatieve element in het plangebied. Zowel in de zomer- als in de wintermaanden wordt het strand van Bergen aan Zee bezocht. Het bezoekersaantal verschilt jaarlijks, afhankelijk van de weersomstandigheden. Overige functies in het plangebied zijn afhankelijk van de strandbezoekers. De horeca, detailhandel en verblijfsrecreatie in het plangebied zijn sterk gerelateerd aan de strandrecreatie.
Volgens de keurontheffing van het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier is er van 15 maart tot 15 oktober seizoensbebouwing toegestaan op het strand van de gemeente Bergen. Ondernemers in de gemeente hebben echter behoefte aan verruiming van het seizoen. In Bergen aan Zee is op grond van de Strandnota tussen kilometerpaal 32,6 en 33,6 jaarrond bebouwing toegestaan. Met uitzondering van paviljoens 'Uit de kunst' en 'Offshore' is alle strandbebouwing in het plangebied gelegen tussen kilometerpaal 32,6 en 33,6. Voor een beschrijving van jaarrondexploitatie wordt verwezen naar paragraaf 3.1.3.
Overig
Het (duin)gebied wordt tevens frequent bezocht door natuur- en landschap gerichte recreanten (waaronder wandelaars)
Bergen aan Zee heeft geen volledig voorzieningenniveau. Zo ontbreken in het plangebied bijvoorbeeld scholen en voorzieningen ten behoeve van de volksgezondheid. Hiervoor is de kern aangewezen op de voorzieningen van omliggende kernen.
Aan de Van Hasseltweg is een gebouw van de reddingsbrigade gevestigd. Verder is aan de Kerkstraat de Vredeskerk gevestigd. In de kerk worden naast de kerkdiensten ook regelmatig (burgelijke) huwelijken voltrokken en in de zomermaanden worden er concerten gehouden.
De inwoners van het plangebied zijn voor hun aankopen grotendeels aangewezen op winkels buiten het plangebied. In het plangebied komen verspreid enkele winkels voor, voornamelijk gericht op toeristen. Ter plaatse van het Van der Wijckplein is een kleine winkel gevestigd waar ook levensmiddelen worden verkocht. Twee kledingwinkels zijn gevestigd aan de Zeeweg 37 en het Van der Wijckplein 12D. Verder is aan het Van der Wijckplein 8 een kiosk aanwezig en staat aan de J. Kalffweg, tegenover hotel Meyer, een snackbar.
Gelet op de schaal en de spreiding van het winkelaanbod zijn er geen grote veranderingen te verwachten in het detailhandelsaanbod.
Naast de eerder in paragraaf 2.6.3 behandelde verblijfsrecreatieve vestigingen, mede in de vorm van hotels en pensions, is in het plangebied een beperkt aantal overige horecavestigingen gelegen. Het gaat hier onder andere om de restaurants 'De Zilte Zoen' en 'De Duinenrij', beide aan de C.F. Zeilerboulevard. Een volledig overzicht is opgenomen in paragraaf 4.4.
Aan het Noordzeestrand zijn negen strandpaviljoens gevestigd: 'Uit de Kunst', 'Noord', 'BadaBing', 'Joep', 'Zuid', 'Offshore', 'Bruintje aan Zee', 'Het Zonnebad' en 'De Jongens'. Overigens zijn de laatste drie voormalige verkooppunten. Deze worden nu eveneens gezien als strandpaviljoen. Het enige verschil is dat de oppervlakte van de paviljoens verschilt.
Voor de gemeente Bergen geldt dat jaarrondexploitatie van horecabedrijven op het strand (deels) is toegestaan (zie paragraaf 2.6.3).
Ontsluiting gemotoriseerd verkeer
De kern Bergen aan Zee wordt ontsloten door middel van de Zeeweg, een gebiedsontsluitingsweg buiten de bebouwde kom met een maximumsnelheid van 80 km/h. De Zeeweg biedt ten oosten van Bergen aan Zee aansluiting op de Herenweg richting Egmond en de Eeuwigelaan richting Bergen. Het deel van de Zeeweg dat binnen de bebouwde kom gelegen is, kent tot het kruispunt met de Paulineweg een gebiedsontsluitende functie en een maximumsnelheid van 50 km/h. Het overige deel van de kern is ingericht als 30 km/h-gebied. Het uitgangspunt is dat de bestaande verkeersstructuur als zodanig bestemd wordt in het bestemmingsplan. De ontsluiting voor gemotoriseerd verkeer is goed te noemen. In noodgevallen is Bergen aan Zee overigens langs twee wegen door het duingebied te bereiken.
In onderstaande tabel zijn de verkeersintensiteiten weergegeven die ten grondslag liggen aan de onderzoeken met betrekking tot lucht en geluid. Voor de overige gegevens wordt verwezen naar het akoestisch onderzoek van de Milieudienst Regio Alkmaar3. Voor deze onderzoeken is uitgegaan van de jaargemiddelde verkeersintensiteit. Deze is bekend op basis van de maximale verkeersintensiteit op een representatieve dag in augustus (telling augustus 2007). Deze intensiteit wordt representatief geacht voor 90 dagen. Voor de overige 270 dagen wordt aangenomen dat, gezien de seizoensinvloeden, de intensiteit 10% bedraagt van de intensiteit op de representatieve dag. De gehanteerde autonome groei bedraagt 2%.
Tabel 2.2 Verkeersintensiteiten (afgerond op 100-tallen)
| Wegvak | Verkeersintensiteit | |||
| Teldag | Jaargemiddelde | |||
| 2007 | 2007 | 2020 | ||
| Zeeweg | rotonde Elzenlaan-Paulineweg | 7.400 | 2.400 | 3.100 |
| Zeeweg | Paulineweg-Van der Wijckplein | 6.100 | 2.000 | 2.600 |
| Elzenlaan | rotonde Elzenlaan-Verspijckweg | 2.000 | 700 | 800 |
| Verspijckweg | (aangesloten bij Elzenlaan) | 2.000 | 700 | 800 |
| C.F. Zeilerboulevard | Verspijckweg-Van der Wijckplein | 2.300 | 800 | 1.000 |
| Van der Wijckplein | (aangesloten bij J. Kalffweg en Zeeweg) | 4.800 | 1.600 | 2.000 |
| Jacob Kalffweg | Van der Wijkcplein-Julianalaan | 2.500 | 800 | 1.100 |
| Julianalaan | Jacob Kalffweg-Verspijckweg | 1.200 | 400 | 500 |
| Parkweg/Paulineweg | (aangesloten bij Zeeweg en C.F. Zeilerboulevard) | 1.200 | 400 | 500 |
Ontsluiting fietsverkeer
De kern wordt ontsloten door diverse vrijliggende fietspaden. De Zeeweg heeft conform de richtlijnen van Duurzaam Veilig een vrijliggend fietspad. Daarnaast wordt Bergen aan Zee ontsloten door een uitgebreid fietsnetwerk dat zowel van noord naar zuid als richting het oosten door de duinen voert. De ontsluiting voor het fietsverkeer is derhalve goed te noemen.
Ontsluiting openbaar vervoer
Bergen aan Zee wordt per openbaar vervoer ontsloten door een busverbinding. Het dorp wordt gedurende de dagperiode bediend door een buurtbus die verbinding geeft met Bergen en Schoorl. De busverbinding is van Camperduin tot de Egmonden. In Bergen wordt aangesloten op rechtstreekse busdiensten naar Alkmaar waar wordt aangesloten op de trein. In de zomermaanden is daarnaast gedurende enkele weken sprake van een reguliere busdienst en een 'kustbus'. De ontsluiting van Bergen aan Zee per openbaar vervoer is matig.
Parkeren
De parkeercapaciteit in de kern bedraagt circa 900 parkeerplaatsen. Het dorp kent vooral in de zomerperiode een zeer hoge parkeerdruk. Tijdens die periode is er in de kern betaald parkeren ingesteld. Parkeren vindt over het algemeen plaats door middel van langsparkeren of in vakken langs de weg. Verder zijn er enkele parkeerterreinen, zoals op het Van der Wijckplein en aan de Van Hasseltweg. Hier geldt, net als langs de Zeilerboulevard, in de zomerperiode betaald parkeren. Door middel van betaald parkeren kan de parkeerduur worden gereguleerd en wordt voorkomen dat er lang wordt geparkeerd. Met dit regime is de turnover (aantal maal dat een parkeerplaats wordt gebruikt) hoog, waardoor er een snel verloop van parkeerplaatsen is. Hierdoor kan op drukke dagen de parkeerbehoefte slechts gedeeltelijk opgevangen worden.
Vanwege de zeer hoge parkeerdruk op de openbare weg geldt dat voor nieuwe ontwikkelingen als voorwaarde wordt gesteld dat voldoende parkeerplaatsen op eigen terrein worden gerealiseerd.
Wanneer blijkt dat in nieuwe situaties niet voldoende ruimte aanwezig is om de benodigde parkeerplaatsen op eigen terrein te realiseren, dient nader onderzoek te worden gedaan naar de parkeersituatie in de openbare ruimte.
In het plangebied wordt het waterbeheer gevoerd door Rijkswaterstaat en het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. Conform de watertoets zal een wateradvies worden gevraagd aan de waterbeheerder. Door met elkaar in overleg te treden kunnen de eisen en wensen vanuit het waterbeheer in een vroeg stadium in het bestemmingsplan worden meegenomen. Vervolgens zal het resultaat worden verwerkt in het uiteindelijke bestemmingsplan.
Beschrijving huidige watersysteem
De bodem van het plangebied bestaat uit grof leemarm zand (jonge duinen, strandwallen en strandvlakten). Bergen aan Zee ligt op de overgang tussen kalkrijke duinen in het zuiden en kalkarme duinen in het noorden. De maaiveldhoogte varieert van circa NAP +5 m tot circa NAP +18 m. De grondwatersituatie ter plaatse vertoont een overgang van grondwatertrap VII naar IV, de bijbehorende grondwaterstanden zijn gegeven in tabel 2.3. In en rondom het plangebied infiltreert regenwater in de bodem, aan de zuid- en oostzijde van het plangebied treedt kwel op.
Als gevolg van het verschil in hoogteligging, is ook de grondwaterstroming en de afwateringsrichting van het oppervlaktewater oostelijk gericht. Het plangebied maakt onderdeel uit van hogere gronden en is vrijgesteld van peilbesluiten. Het gebied watert onder vrij verval af, binnen het plangebied bevinden zich geen hoofdwatergangen.
Tabel 2.3 Grondwatertrappen met bijbehorende grondwaterstanden
| grondwatertrap | gemiddeld hoogste grondwaterstand | gemiddeld laagste grondwaterstand |
| VII | > 1,4 m onder het maaiveld | > 1,6 m onder het maaiveld |
| IV | > 0,4 m onder het maaiveld | 0,8 m - 1,2 m onder het maaiveld |
Waterkwaliteit
Binnen het plangebied bevinden zich alleen twee vijvers in het Parnassiapark. Het grondwater is zoet, aangezien het gevoed wordt door hemelwater. Dit geldt uiteraard niet op het strand.
Riolering
Het Gemeentelijke rioleringsplan 2006-2010 is in juni 2006 door de raad vastgesteld en geeft de beleidskaders voor de rioolzorg aan. Van belang is het scheiden van de afvalwaterstroom van de hemelwaterstroom. De Wet gemeentelijke watertaken verduidelijkt de taak van particulieren ten aanzien van het verwerken van hemelwater op eigen terrein.
Waterkeringen
Het strand aan de westzijde van Bergen aan Zee, alsmede het duingebied ten noorden en ten zuiden van de kern, wordt aangemerkt als primaire waterkering 'zandige kust'. Deze waterkering kent bepaalde beschermingszones, waarbinnen geen bouw- of graafactiviteiten mogen plaatsvinden. De waterkering bestaat uit de kernzone, de beschermingszone en de buitenbeschermingszone. In de zandige, dynamische kust zijn deze zones theoretisch, aan de hand van verschillende berekeningen bepaald. De kernzone wordt aan de zeezijde begrensd door de (berekende) duinvoet. Aan de landzijde is dit het grensprofiel, oftewel het profiel dat na duinafslag door zogenaamde ontwerpomstandigheden nog minimaal als waterkering aanwezig dient te zijn. De beschermingszone is aan de zeezijde de afstand waarover het afgeslagen zand zich onder ontwerpomstandigheden verspreidt. Aan de landzijde is het de reservestrook behorende bij een periode van 200 jaar zeespiegelstijging, inclusief het bijbehorende grensprofiel.