Bestemmingsplan Eenhoorn I

8.3 Resultaten onderzoeken

Voor het projectgebied Wibaut aan de Amstel, waar het Eenhoorngebied onderdeel van uitmaakt, is een onderzoek uitgevoerd naar het effect van het nieuwbouwprogramma op de luchtkwaliteit tussen nu en 2020 en is gekeken of de nieuwbouwplannen in overeenstemming zijn met de Wet luchtkwaliteit. De resultaten van het onderzoek zijn vastgelegd in het 'Onderzoek Luchtkwaliteit Wibaut aan de Amstel Studie naar het effect van het bouwprogramma in relatie tot de Wet luchtkwaliteit 2007', Ingenieursbureau Amsterdam, 23 oktober 2009. (zie bijlage 13 bij deze Toelichting).

Binnen het projectgebied Wibaut aan de Amstel zullen tussen nu en 2020 verschillende ruimtelijke projecten worden gerealiseerd. Voor de afweging welke ruimtelijke projecten in samenhang bestudeerd worden in dit onderzoek, heeft artikel 5, de anti-cumulatiebepaling van de AMvB “niet in betekenende mate bijdragen” als kader gediend. Op basis van dit artikel is besloten alle ruimtelijke projecten in de directe omgeving van de Wibautstraat, die nog niet onherroepelijk zijn, in samenhang te bekijken. In het onderzoek wordt voor de beantwoording van de vraag of de realisatie van het geplande nieuwbouwprogramma in overeenstemming is met de Wet luchtkwaliteit 2007 onderzoek gedaan naar de vraag of het nieuwbouwprogramma op enig moment ten opzichte van de autonome situatie leidt tot een “in betekenende mate verslechtering” van de luchtkwaliteit binnen het studiegebied. Het onderzoek richt zich op de periode 2013 tot en met 2020.

In augustus 2010 en in oktober 2011 heeft IBA een actualisering gedaan op bovengenoemd onderzoek om de effecten van de toen gewijzigde emissiefactoren en achtergrondwaarden op de luchtkwaliteit in het projectgebied WADA te onderzoeken. Naar aanleiding van het beschikbaar komen van de “Verkeersstudie Wibaut aan de Amstel fase 2” (zie bijlage 8) zijn er nieuwe verkeersbeelden voor dit gebied voorhanden. Tevens zijn er door het RIVM in maart 2011 nieuwe achtergrondwaarden en emissiefactoren gepubliceerd voor de verschillende rekenjaren in de luchtkwaliteitsmodellen.
Ten behoeve van het actueel houden van het luchtkwaliteitsonderzoek is het noodzakelijk om het effect van de nieuwe verkeerscijfers en het effect van gewijzigde emissiefactoren en de gewijzigde achtergrondwaarden op de luchtkwaliteit te onderzoeken. Het programma is om deze redenen in 2012 opnieuw getoetst aan de Wet Luchtkwaliteit 2007 (zie bijlage 14).

Gebruikte rekenmodellen
De luchtkwaliteit in dit onderzoek is vastgesteld met behulp van het meest recente CAR II model. Voor het eerste onderzoek is de luchtkwaliteit vastgesteld met CAR II, versie 8.1 en de laatste actualisatie met versie 11.0. Met dit model is het mogelijk de effecten van verkeer of toename van verkeer op de luchtkwaliteit vast te stellen. Deze modelversie berekent de luchtkwaliteit op tienden van procenten nauwkeurig. De verkeerscijfers voor dit onderzoek zijn afkomstig uit de "Verkeersstudie Wibaut aan de Amstel fase 2” (zie bijlage 8).
Bij het berekenen van de luchtkwaliteit met het CAR II model wordt een wegtracé geclassificeerd naar CAR classificaties. Het gaat hier om omgevingskenmerken zoals de aanwezigheid van bomen, de breedte van de weg en de hoogte van de bebouwing.
De omgevingskenmerken zijn overgenomen uit het rapport “onderzoek Luchtkwaliteit Wibaut aan de Amstel Studie naar het effect van het bouwprogramma in relatie tot de Wet luchtkwaliteit 2007” d.d. 23 oktober 2009 van het IBA. Er zijn in de verkeersstudie 11 nieuwe wegtracés bijgekomen. Voor de CAR classificaties van deze 11 wegtracés wordt verwezen naar bijlage 1 (zie tabel 4) van het onderzoek. Voor een overzicht van de gehanteerde achtergrondwaarden en de emissiefactoren wordt verwezen naar bijlage 1 (zie tabel 5 tot en met 8).

Resultaten
Uit de rapporten blijkt dat de luchtkwaliteit tussen 2007 en 2015 sterk verbetert ondanks het geplande bouwprogramma Wibaut aan de Amstel. Verder blijkt dat in de periode 2008 tot en met 2015 de berekende jaargemiddelde concentratie stikstofdioxide steeds ver beneden de geldende grenswaarde ligt van 60 microgram per kubieke meter tussen 2008 en 2015 en 40 microgram per kubieke meter in het jaar 2015. Dit is in de situatie dat de bouwplannen worden gerealiseerd. De jaargemiddelde concentratie fijn stof, welke ook verbetert over de jaren, voldoet in 2008 reeds aan de grenswaarde van 2011 van 40 microgram per kubieke meter. Dit geldt ook voor het aantal overschrijdingsdagen. Deze ligt in 2008 reeds onder de gestelde norm voor 2011 van 35 dagen.

In het onderzoek stonden twee vragen centraal:

1. Is er sprake van overschrijding van in de wet gestelde normen?

Voor NO2 wordt op geen enkel wegtracé de norm van 40 µg/m3 overschreden noch in de autonome ontwikkeling noch in de plansituatie. Voor PM10 zijn er ook geen overschrijdingen van de normen noch in de autonome ontwikkeling noch in de plansituatie.

2. Draagt het programma in betekenende mate bij aan de verslechtering van de luchtkwaliteit?

Volgens de Wet luchtkwaliteit 2007 wordt een verslechtering onder de 1,2 µg/m3 beschouwd als Niet In Betekenende Mate. Uit tabel 1 (de berekening met de verkeerscijfers van 2015) en tabel 3 (de berekening met de verkeerscijfers van 2022) blijkt dat op geen van de onderzochte wegtracés de verslechtering groter is dan 1,2 µg/m3.
Voor de berekening met de verkeerscijfers van 2015 wordt het grootste verschil voor NO2 gemeten op het Prins Bernardplein (doorsteek Wibautstraat en Gooiseweg), de verslechtering op dit wegtracés bedraagt 0,4 µg/m3. Voor PM10 is de maximale verslechtering 0,1 µg/m3 op diverse wegtracés.
Voor de berekening met de verkeerscijfers van 2022 wordt het grootste verschil voor NO2 gemeten op de Mauritskade (tussen Wibaut- en 's Gravesandestraat). De verslechtering op dit wegtracé bedraagt 0,4 µg/m3. Voor PM10 is de maximale verslechtering 0,1 µg/m3 op diverse wegtracés.

Resultaten actualisatie ten opzichte van het vorige onderzoek (d.d. 18 oktober 2011)
Voor NO2 zijn de hoogste verschillen zowel in het prognose jaar 2015 als 2020 te zien op wegtracé 20: Hugo de Vrieslaan. De verslechteringen bedragen daar respectievelijk 2,0 µg/m3 en 1,5 µg/m3. Op de overige wegtracés liggen de verslechteringen tussen de 0,5 µg/m3 en de 0,8 µg/m3. Alleen in 2020 is er op wegtracé 2: Mauritskade een verbetering waar te nemen van 0,2 µg/m3. De gewijzigde achtergrondwaarden liggen ten grondslag aan deze veranderingen (ze zijn hoger geworden). Ten opzichte van het vorige onderzoek geeft de actualisatie voor NO2 in 2015 en 2020 een net iets ongunstiger beeld van de luchtkwaliteit.

Voor PM10 ligt het iets anders hier zien we ten opzichte van het vorig onderzoek verbeteringen. In 2015 bedraagt de hoogste verbetering 1,5 µg/m3 op diverse wegtracés. Op de overige wegtracés liggen de verbeteringen tussen de 0,9 µg/m3 en de 1,0 µg/m3. De gewijzigde achtergrondwaarden liggen ook hier ten grondslag aan deze veranderingen (ze zijn net iets lager geworden). Ten opzichte van het vorige onderzoek geeft de actualisatie voor PM10 een net iets gunstiger beeld van de luchtkwaliteit.