Postcodegebied 1012

6.4 Voorzieningen

6.4.1 Algemeen

Onder voorzieningen vallen onderwijs, gezondheidszorg, sport en recreatie, cultuur, politie/brandweer en welzijn. Onderwijs, politie, brandweer, gezondheidszorg en welzijn worden openbare voorzieningen genoemd, omdat zij voorzien in een basisbehoefte. Culturele, recreatieve en sportvoorzieningen worden bijzondere voorzieningen genoemd. Voorzieningen kunnen zowel commercieel als niet-commercieel zijn.

Op schaalniveau wordt onderscheid gemaakt tussen kleinschalige- en grootschalige voorzieningen. Kleinschalig zijn voorzieningen op buurt-, wijk- of stadsdeelniveau. Hieronder vallen: huisartsen, gezondheidszorgcentra, kinderopvang, buurt- en wijkcentra, basisonderwijs en voortgezet onderwijs, buurttheaters of kerkgenootschappen. Grootschalig zijn voorzieningen op stadsdeeloverschrijdend niveau, stedelijk en regionaal niveau. Dit zijn bijvoorbeeld: middelbaar en hoger onderwijs, een hoofdbureau van politie, ziekenhuizen, theaters, musea, bioscopen en sporthallen.

De voorzieningensector biedt, na de kantorensector, de meeste werkgelegenheid in de binnenstad. Ongeveer 22% van alle werkzame personen heeft een baan in deze sector.
In het postcodegebied 1012 werken in de sector voorzieningen ruim 3.700 mensen in ruim 200 vestigingen. Dit is ongeveer 16% van alle werkzame personen. Tussen de beide Burgwallen zijn wel verschillen: in Burgwallen Oude Zijde werken meer mensen in het onderwijs, politie en bij cultuur. In Burgwallen Nieuwe Zijde werken meer mensen bij welzijnsinstellingen.

Onderwijs in postcodegebied 1012
In het gebied zijn geen basisscholen en scholen voor lager-, middelbaar- en hoger beroepsonderwijs. Er is één school voor voortgezet onderwijs. Dat is de Amsterdamse School aan de Nieuwezijds Voorburgwal 68 (Spuistraat 35). Het is een particuliere middelbare school voor VMBO, HAVO en VWO met ongeveer 90 leerlingen.
In het plangebeid heeft de Universiteit van Amsterdam verschillende panden die voor onderwijsdoeleinden gebruikt worden waaronder het Bungehuis, het PC Hoofthuis en het complex Oudemanshuispoort, hoek Oude Hoogstraat/Kloveniersburgwal.

Verder is op de Nieuwezijds Voorburgwal het Maurits Binger filminstituut, een stichting die gelieerd aan de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten. Het is een instituut voor onder andere training en bijscholing voor filmprofessionals. De Lucas Borkelschool is een acteursopleiding en ligt in de Koestraat.

Culturele instellingen
In het gebied zijn diverse theaters, musea en tentoonstellingsruimten, zoals de Oude en Nieuwe Kerk, Museum Amstelkring (Ons' Lieve Heer op Solder), Beurs van Berlage, Amsterdam Museum en het Allard Pierson Museum.
Aan de Nes liggen meerdere theaters: de Brakke Grond, Frascati, de Engelenbak, het Cosmic Theater en het Vlaams Cultureel Centrum.
Het gebied huisvest relatief veel religieuze en levensbeschouwelijke instellingen, zoals de Sint Nicolaaskerk, de Engelse Hervormde Kerk op het Begijnhof, De Papegaai in de Kalverstraat, de Chinese Tempel aan de Zeedijk en het Leger des Heils aan de Oudezijds Achterburgwal.

Vlaams Cultureel Centrum en de Brakke Grond

Opvangvoorzieningen
Het plangebied heeft van oudsher een groot aantal opvangvoorzieningen. Nu zijn er ongeveer twintig en de opvang richt zich met name op verslaafden, dak- en thuislozen of mensen met een meervoudige psychiatrische aandoening. Het Leger des Heils heeft een aantal van de opvangvoorzieningen onder zijn hoede, onder andere De Crypte aan de Oudezijds Achterburgwal 45, de Haven (ook nachtopvang) op Hekelveld 8-10 en de Wijkziekenboeg de Gastenburgh aan de Oudezijds Voorburgwal 85-87.
Er is een aantal inloophuizen, zoals De Kloof op de Kloveniersburgwal 95 en de Princehof (voor vrouwen) op de Oudezijds Voorburgwal 165. Op Kloveniersburgwal 95 is een Zwerverscafé. In de Sint Jansstraat zit een 'treasure house' voor inloop en koffie.
Op het Prostitutie & Gezondheidscentrum op de Oudezijds Voorburgwal werkt een multidisciplinair team van sociaal verpleegkundigen en voorlichters in de prostitutie (VIPs) van de GGD Amsterdam en maatschappelijk werkers van HVO-Querido.

Overig
Het Wijkcentrum 'd Oude Stadt' is gevestigd in de Nieuwe Doelenstraat. Verder zijn er twee kinderdagverblijven in het gebied: 'Prinses Juliana' aan het Oudekerksplein en 'De Kleine Gast' in de Binnengasthuisstraat.

6.4.2 Ontwikkelingen

De UvA heeft een omvangrijk huisvestingsplan ontwikkeld met als doel het onderwijs te concentreren in vier clusters. In Amsterdam Oost wordt het Science Park (bètacluster) gerealiseerd. Op en rond het Roeterseiland komt het gammacluster, in Amsterdam Zuidoost bevinden zich de medische wetenschappen en de nieuwe bibliotheek op het Binnengasthuisterrein wordt het centrum van het alfacluster. Het gevolg van dit huisvestingsplan is dat een aantal grote panden in stadsdeel Centrum - en in het bijzonder in postcodegebied 1012 - vrij zullen komen (met een oppervlak van in totaal ongeveer 45.000 m²).

Opvangvoorzieningen
In het contract 'Zorg- en Veiligheid Wallengebied 2007 - 2010' hebben alle partners afspraken gemaakt om de drugsgerelateerde overlast te verminderen. Het stadsdeel en de centrale stad achten het wenselijk dat de opvangfuncties meer evenredig over de stad verdeeld worden.
Op 16 juni 2007 heeft het college van burgemeester en wethouders de notitie "Realisering opvangvoorzieningen in de periode 2007-2010" vastgesteld. Afgesproken is dat er geen nieuwe voorzieningen voor kwetsbare groepen, zoals dak- en thuislozen en verslaafden, in stadsdeel Centrum meer komen (met uitzondering van het prostitutiecentrum en steunpunt huiselijk geweld). Vanaf 2010 spant de centrale stad zich in deze voorzieningen in het postcodegebied 1012 te verminderen. Dit laatste is bij de vaststelling van de Strategienota Coalitieproject 1012 afgesproken.

6.4.3 Uitgangspunten

De vestiging van nieuwe voorzieningen met een maximum vloeroppervlak van 1.000 m² is vrijwel overal in het plangebied toegestaan. Voor een groter vloeroppervlak geldt een afwijkingsbevoegheid.

Voor voorzieningen geldt binnen de bestemming 'Gemengd - 2' een maximum brutovloeroppervlak van 1.000 m². Bestaande voorzieningen met een groter vloeroppervlak mogen blijven bestaan. Voorzieningen groter dan 1.000 m² zijn alleen toegestaan nadat bij omgevingsvergunning is afgeweken van het bestemmingsplan. Deze afwijking wordt alleen verleend wanneer het woon- en leefklimaat niet in onevenredige mate wordt aangetast en de vestiging geen overmatige verkeersaantrekkende werking tot gevolg heeft.

Voorzieningen zijn overal toegestaan binnen (de subcategorieën van) de bestemming 'Gemengd - 1' en 'Gemengd - 2' en in panden met de bestemming 'Centrum - 3' en 'Centrum - 4'. In panden met de bestemming 'Centrum - 1' en 'Centrum - 2' zijn op de begane grond geen voorzieningen toegestaan. Op de verdiepingen zijn voorzieningen wel toegestaan.

De vestiging van nieuwe opvangvoorzieningen die zijn gericht op dak- en thuislozen, verslaafden en mensen met een meervoudige psychiatrische aandoening is niet toegestaan. Het beleid van spreiding van deze voorzieningen over de rest van de stad staat voorop. Voor de bestaande vestigingen is een uitsterfregeling opgenomen. Dit betekent dat wanneer in een pand een opvangvoorziening wordt vervangen door een andere functie, daarna niet opnieuw een opvangvoorziening in dat pand gevestigd mag worden.

In dit bestemmingsplan is de bestemming 'Maatschappelijk' gegeven aan het voormalige ROC-gebouw aan de Spuistraat 239 en aan het gebouwencomplex Kloveniersburgwal 48/Oude Hoogstraat 24, panden in gebruik bij de Universiteit van Amsterdam.

Leegkomende (onderwijs)panden kunnen, wanneer zij geen aparte bestemming 'Maatschappelijk' hebben, tegen marktwaarde worden verkocht. De verkoop van deze specifieke panden tegen marktwaarde kan op gespannen voet staan met de behoefte aan onderwijsvoorzieningen in de binnenstad. De bestemming 'Maatschappelijk' maakt het mogelijk dat onderwijsvoorzieningen zich in dit gebied kunnen blijven vestigen. Er is een wijzigingsbevoegdheid opgenomen voor het omzetten van de bestemming 'Maatschappelijk' naar 'Gemengd'.

Kinderopvang
Voor voorzieningen voor kinderopvang geldt dat binnen de (subcategorieën van de) panden met de bestemming 'Gemengd - 1', 'Gemengd - 2' en 'Centrum - 3' en 'Centrum - 4' per bouwblok één kinderopvangvoorziening gerealiseerd mag worden.
Met de beperking van het aantal toegestane kinderopvangvoorzieningen tot één per bouwblok, wordt de mogelijke geluidsoverlast voor de woningen in dat bouwblok grenzend aan hetzelfde binnenterrein beperkt. Om ontwikkeling tot een brede school mogelijk te maken, is op het perceel direct naast een basisschool, een kinderopvangvoorziening toegestaan.

De gronden met de bestemming 'Tuin' mogen als buitenruimte voor kinderopvang of scholen worden gebruikt, wanneer zij op hetzelfde perceel liggen waar de kinderopvang of school is gevestigd.

Voorzieningen voor kinderopvang zijn niet toegestaan in de bebouwing die direct grenst aan wegen die behoren tot het hoofdnet auto. Dit is een uitvloeisel van een stedelijke regeling, waarin is bepaald dat in verband met het fijn stof, gevoelige functies niet gesitueerd mogen worden binnen 50 meter van wegen waar 50 km per uur of harder mag worden gereden. In het plangebied is dat de stadshartlus (Prins Hendrikkade, Martelaarsgracht, Spuistraat, Spui, Singel, Muntplein, Rokin, Dam, Damrak).