Alkmaar Zuid

4.8 Archeologie

In het plangebied bevinden zich gebieden met een hoge en middelmatige archeologische verwachting. Deze terreinen zijn weergegeven op de archeologische verwachtingskaart. Deze kaart is 10 september 2009 samen met de gemeentelijke onderzoeksagenda archeologie als toelichting en de beleidsnota cultuurhistorie 2009-2019 vastgesteld door de gemeenteraad.

Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen gebieden met zeer hoge verwachting (rood op de archeologische Verwachtingenkaart), hoge verwachting (oranje) en middelhoge verwachting (geel). In het plangebied bevinden zich alleen de oranje en gele gebieden van deze kaart.

Aan vergunningen voor werkzaamheden die binnen deze gebieden de bodem roeren (bodemingrepen), zullen door de gemeente voorwaarden worden verbonden ten aanzien van behoud in situ dan wel het door de initiatiefnemer laten uitvoeren van archeologisch onderzoek door een daartoe gecertificeerd archeologiebedrijf.

In de oranjegebieden stelt de gemeente geen voorwaarden bij bodemingrepen van minder dan 40 cm diepte en bij een oppervlak van minder dan 500 m². In gele gebieden worden geen voorwaarden gesteld bij bodemingrepen van minder dan 40 cm diepte en bij een oppervlak van minder dan 5.000 m².

Figuur 5: Toelichting op de archeologische gebieden

Aan vergunningen voor werkzaamheden die binnen deze gebieden de bodem roeren (bodemingrepen), aanleg- bouw-, bodemsanering- en ontgrondingenvergunningen, zullen door de gemeente voorwaarden worden verbonden ten aanzien van de archeologische monumentenzorg.

Bij projecten met een bodemverstoring van minder dan 250 m2 zal door de gemeente de optie worden geboden het archeologisch onderzoek door het team archeologie van de gemeente te laten uitvoeren. Boven de 250 m2 bodemverstoring dienen alle stappen behorend bij het archeologisch onderzoek altijd aanbesteed te worden door de initiatiefnemer aan een gecertificeerd archeologiebedrijf en treedt de gemeente als bevoegd gezag op.

Deze gebieden zijn 10 september 2010 aangewezen door de raad evenals de bijbehorende beleidsnota cultuurhistorie 2009-2019. Bij deze aanwijzing behoort de uitgebreide toelichting die is verwoord in de Archeologische Onderzoeksagenda Alkmaar. Deze onderzoeksagenda kan door actueel onderzoek bijgesteld worden evenals de archeologische verwachtingskaart.

Archeologische gebieden met hoge verwachting zijn:

- De kavels van Kennemerstraatweg 1A t/m 35, Nieuwlandersingel 48 t/m 81, Emmastraat 108/111, Nieuwlandersingel 1 t/m 18, Overdiepad 1 t/m 7 en Baansingel 1 t/m 5 zijn vanaf begin 17de eeuw bebouwd. De bebouwings- en bewoningsgeschiedenis van deze kavels is archeologisch en bouwhistorisch belangrijk.

- De noordpunt van de Nieuwpoortslaan met aangrenzende kavels aan de Kennemerstraatweg is zowel van belang vanwege de locatie van het middeleeuwse buurtschap Nieuwpoort als vanwege de vondst van bewoningsresten uit de Romeinse tijd (bodemvondst bij sanering benzinestation Vier Staten, 2001).

- De Regulierslaan nabij de zuidkant Nieuwpoortslaan en het oostelijk aangrenzende terrein aan de Kennemerstraatweg zijn van belang vanwege de vondst van bewoningsresten uit de Romeinse tijd (1975).

Archeologische gebieden met middelmatige verwachting zijn:

- De zandrug van de strandwal van Alkmaar (met bijbehorende zandgronden van de Oude Duinen), die zich uitstrekt tot een lijn op 50 tot 140 meter ten oosten van de Kennemerstraatweg. Dit is archeologisch terrein van middelhoge verwachting. Dit betekent dat de exacte ligging van vindplaatsen weliswaar niet bekend is, maar dat er bij grootschalige bodemingrepen een grote trefkans is op het roeren van archeologische vindplaatsen. Daarom worden er archeologische verplichtingen verbonden aan bodemingrepen die én een groter oppervlak dan 0,5 ha beslaan én dieper gaan dan 0,40 cm. De aanleiding tot deze aanwijzing is de ligging op de zogeheten Oude Duinen, een zandrug die zich uitstrekt van Alkmaar tot Limmen en waarop tal van archeologische vindplaatsen bekend zijn. Zo zijn in de westelijke binnenstad van Alkmaar bewoningsresten bekend uit de Bronstijd (2000-800 v Chr), Ijzertijd (800 v Chr – 0), Romeinse tijd (0 – 400 n Chr) en Middeleeuwen. Nabij het plangebied bevinden zich onder andere vindplaatsen uit de Romeinse tijd bij de Nieuwpoortslaan/hoek Bernhardlaan en bij de Nieuwpoortslaan/hoek Regulierslaan, uit de Bronstijd en Vroege Middeleeuwen bij de Ropjeskuil (MCA) en uit de Middeleeuwen bij de Nieuwpoortslaan/hoek Bernhardlaan en Julianalaan/noordhoek Kennemerstraatweg.

In het bestemmingsplan wordt voor de gebieden met een hoge en met een middelmatige archeologische verwachting een aanlegvergunningstelsel opgenomen.