Thorbeckepark

4.2 Geluidhinder

In het kader van het project Thorbeckepark is een geluidsonderzoek uitgevoerd (Peutz,
9 oktober 2009). In dit onderzoek zijn de geluidsaspecten onderzocht die samenhangen met het plan Thorbeckepark. In het onderzoek is gekeken naar:

• De te verwachten geluidsbelasting op de nieuw te bouwen woongebouwen vanwege verkeer;
• De te verwachten wijziging in geluidsbelasting vanwege verkeer op bestaande woningen;
• De geluidsbelasting op de nieuw te bouwen woongebouwen vanwege de sportactiviteiten in het Thorbeckepark;
• De te verwachten geluidsbelasting vanwege het voorzieningengebouw;
• Geluid vanwege railverkeer.

Verwachte geluidbelasting op nieuw te bouwen woongebouwen door verkeer

Bij de berekeningen zijn de verkeersintensiteiten gebruikt zoals beschreven in paragraaf 3.9 van dit bestemmingsplan. De gehanteerde snelheid voor omliggende wegen is 50 km/h, behalve voor de Thorbeckelaan en de Centrale As, waar een snelheid van 30 km/h is gehanteerd. Dit betekent dat voor de Thorbeckelaan en de Centrale As geen geluidsberekeningen uitgevoerd zijn (conform de Wet geluidhinder). Als verhardingstype is voor alle wegen uitgegaan van het referentiewegdek (DAB 0/16). Rond binnenstedelijke wegen bevindt zich een geluidszone van 200 meter breed aan weerszijden van de weg voor wegen met één of twee rijstroken (geldt voor alle wegen rondom het plangebied). Buiten de geluidszone gelden geen eisen op grond van de Wet geluidhinder. De drie woongebouwen liggen binnen de zone van 200 meter van zowel de Marnixlaan als de Royaards van der Hamkade. De afstand van de woongebouwen tot de Laan van Chartroise is meer dan 200 meter; de woongebouwen vallen derhalve buiten de geluidszone van de Laan van Chartroise.

Binnen de geluidszone is de voorkeursgrenswaarde 48 dB van het Lden bij woningen en andere geluidgevoelige objecten. In bepaalde gevallen kan door de gemeente ontheffing worden verleend van de voorkeursgrenswaarde tot een hogere geluidbelasting. Uit de "Geluidnota Utrecht 2007-2011" (d.d. 23 januari 2007) blijkt dat ontheffing verleend kan worden als de ruimtelijke ontwikkelingen een positieve betekenis hebben voor de stedelijke structuur of als ze een gunstig effect hebben op de akoestische kwaliteit van bestaande woningen. De gemeente Utrecht stelt de volgende voorwaarden bij het verlenen van een hogere waarde:

• De woning heeft ten minste één gevel met een lager (luw) geluidniveau. Het geluidniveau op deze gevel is niet hoger dan de voorkeursgrenswaarde voor elk van de te onderscheiden geluidbronnen;
• De woning bevat voldoende verblijfsruimte(n) aan de zijde van de geluidluwe gevel. Dit geldt voor ten minste 30% van het aantal verblijfsruimten of 30% van het oppervlakte van het verblijfsgebied. Deze voorwaarde is bekend als de "30-procent-eis";
• Indien de woning beschikt over een buitenruimte, dan is deze bij voorkeur gelegen aan de geluidluwe zijde. Het geluidniveau mag in ieder geval niet meer dan 5 dB hoger zijn dan bij de geluidluwe gevel of mag de maximale hogere geluidbelasting niet overschrijden. Deze eis geldt voor maximaal één buitenruimte per woning.

Daarnaast volgt uit de Wet geluidhinder dat als er meer dan één geluidbron is (in de zin van de Wet geluidhinder) waardoor de geluidbelasting hoger is dan de voorkeurswaarde, door B&W slechts een hogere waarde kan worden verleend voor zover de gecumuleerde geluidbelasting niet leidt tot een naar hun oordeel onaanvaardbare geluidbelasting (art. 110a lid 6 Wgh).

Op grond van ontwikkelingen in de toekomst en het treffen van geluidreducerende maatregelen aan motorvoertuigen, is te verwachten dat het verkeer in de (nabije) toekomst minder geluid zal produceren dan nu het geval is. In art. 110g Wgh jo art. 3.6 Rmg 2006 is de mogelijkheid geschapen om voor wegverkeer bij voorbaat met deze vermindering van de geluidbelasting rekening te houden. Er mag op de geluidbelasting van wegen met een rijsnelheid van minder dan 70 km/h een aftrek van 5 dB toegepast worden. Dit geldt alleen voor het toetsen aan de normstelling van de geluidbelasting buiten voor de gevel, niet bij de berekeningen van de te verwachten geluidbelasting binnen, in de geluidgevoelige vertrekken. De benodigde geluidisolatie van de gevel van de woningen e.d. wordt dus niet op de toekomstige vermindering van de geluidbelasting gedimensioneerd, maar op de berekende belasting zonder die vermindering (op grond van het Bouwbesluit en het Reken- en meetvoorschrift geluidhinder 2006).

De berekeningen zijn uitgevoerd met de "Standaard rekenmethode II" uit het "Reken- en meetvoorschrift geluidhinder 2006" (d.d. 12 december 2006). Bij deze rekenmethode wordt rekening gehouden met de invloed van afschermende en reflecterende objecten (zoals gebouwen, muren, wallen, e.d.), het tracé van de wegen en het bodemeffect in het overdrachtsgebied tussen de weg en de ontvanger. De invoergegevens van het rekenmodel zijn weergegeven in bijlage II van het geluidsrapport (Peutz, 9 oktober 2009). Op de Marnixlaan en de Laan van Chartroise rijden bussen van het openbaar vervoer; op deze wegen is de intensiteit van het busverkeer toegevoegd aan de categorie middelzware voertuigen.

Uit de berekeningen blijkt dat voor de drie te bouwen woongebouwen de voorkeurswaarde voor een aantal woningen wordt overschreden (tot maximaal 54 dB, inclusief aftrek ex art. 110g Wgh). Alle woningen waar dit voor geldt voldoen aan de eisen om in aanmerking te komen voor het eerder beschreven hogere waarden-beleid.

Verwachte wijziging in geluidbelasting vanwege verkeer op bestaande woningen

Naast de geluidbelasting op de nieuw te bouwen woningen is ook berekend of de voorgenomen activiteit tot wijzigingen leidt in de geluidbelasting op bestaande woningen. Op basis van de berekende bijdrage van het plan Thorbeckepark in verhouding tot de totale verkeersintensiteiten (zie paragraaf 4.9) is indicatief berekend welke toename van de geluidbelasting gepaard gaat met de toename van de totale verkeersintensiteiten door het plan. Hierbij is uitgegaan van een evenredige toename van het lichte, middelzwaar en zwaar verkeer ten opzichte van de huidige situatie. Aangezien het grootste aandeel van de toename van verkeer zal bestaan uit personenauto's, leidt dit tot een overschatting van het aantal middelzware en zware voertuigen en daarmee van de toename van de geluidniveaus. Uit de berekeningen blijkt dat er ook in dat geval slechts een geringe toename van de geluidbelasting zal plaatsvinden (zie tabel 4.1)

Tabel 4.1 Toename geluidbelasting door verkeer van en naar Thorbeckepark

Weg			Wegvak tussen:	Procentuele toename van etmaalintensiteit (%)	Toename geluidbelasting door verkeer van en naar Thorbeckepark (dB)
Marnixlaan (1)			Amsterdamsestraatweg - R. van der Hamkade	1,7%	0,1
Marnixlaan (2)			R. van der Hamkade - Laan van Chartroise	2,8%	0,1
Marnixlaan (3)			Laan van Chartroise - Nieuwlichtstraat	2,4%	0,1
Royaards vd Hamkade (1)			Marnixlaan - Ontsluitingsweg	18,1%	0,7
Royaards vd Hamkade (2)			Ontsluitingsweg-Thorbeckelaan	1,6%	0,1
Royaards vd Hamkade (3)	Torbeckelaan-Ondiep (zuid)	1,1%	0,0
Laan van Chartroise (1)			Marnixlaan - Thorbeckelaan	12,6%	0,5
Laan van Chartroise (2)	Thorbeckelaan-Ondiep	0,6%	0,0
Thorbeckelaan (1)			R. van der Hamkade - Boerhaavelaan	0,0%	0,0
Thorbeckelaan (2)			Boerhaavelaan - Laan van Chartroise	0,0%	0,0

Geluidbelasting vanwege sportactiviteiten

In het kader van goede ruimtelijke ordening is het van belang dat bij en in nabijgelegen woningen een acceptabel woon- en leefklimaat zal heersen. Hierbij kunnen in onderhavige situatie geluiden door de activiteiten op de sportvelden ook van belang zijn.

Om te bezien of er een gerede kans op geluidhinder bestaat, wordt in eerste aanleg dikwijls de publicatie 'Bedrijven en milieuzonering' van de VNG (Vereniging van Nederlandse Gemeenten) gehanteerd. In die publicatie staan afstanden die in algemene zin aangehouden kunnen worden om te voorkomen dat onacceptabele hinder ontstaat. Voor sportvelden is een afstand van 50 meter aangegeven. In het plangebied bevinden de woningen zich op minder dan 50 meter van de sportvelden. Om deze reden is een nadere beschouwing van geluid vanwege de sportvelden uitgevoerd. Bij deze beschouwing is voor de gevels die gericht zijn naar de Royaards van der Hamkade, de Marnixlaan en het voorzieningengebouw uitgegaan van grenswaarden voor de dag-, avond- en nachtperiode van respectievelijk 50, 45 en 40 dB(A). Voor de gevels die gericht zijn naar de Thorbeckelaan zijn richtwaarden van 45, 40 en 35 dB(A) in de dag-, avond- en nachtperiode gehanteerd.

Met behulp van een rekenmodel is het geluidniveau ter hoogte van de woongebouwen vanwege de sportvelden berekend. De berekeningen zijn uitgevoerd conform de methode II van de "Handleiding meten en rekenen industrielawaai" (VROM, 1999). De invoergegevens van het rekenmodel zijn opgenomen in het onderzoeksrapport (Peutz, 9 oktober 2009).

De berekende langtijdgemiddelde beoordelingsniveaus vanwege sportactiviteiten op de gevels die gericht zijn naar de Royaards van der Hamkade, de Marnixlaan en het voorzieningengebouw, bedragen op een trainingsdag tot 44 en 45 dB(A) in respectievelijk de dag- en avondperiode. Op een maatgevende wedstrijddag bedragen de berekende langtijdgemiddelde beoordelingsniveaus tot 50 dB(A) in de dagperiode. De berekende waarden zijn niet hoger dan de richtwaarden voor deze gevels van 50 dB(A) in de dagperiode en 45 dB(A) in de avondperiode.

Op de gevels die gericht zijn naar de Thorbeckelaan bedragen de berekende langtijdgemiddelde beoordelingsniveaus op een trainingsdag tot 31 dB(A) in zowel de dag- als de avondperiode. Op een maatgevende wedstrijddag bedragen de berekende langtijdgemiddelde beoordelingsniveaus op deze gevels tot 40 dB(A) in de dagperiode. De richtwaarden voor deze gevels zijn 45 dB(A) in de dagperiode en 40 dB(A) in de avondperiode. De berekende waarden zijn niet hoger dan de richtwaarden en derhalve zonder meer acceptabel.

Bij vergelijking van de berekende geluidniveaus blijkt dat de voor het wegverkeer berekende cumulatieve geluidniveaus (inclusief aftrek) hoger zijn dan de voor de sportactiviteit berekende geluidniveaus op trainingsdagen. Op een wedstrijddag zijn de berekende geluidniveaus vanwege het voetbal vergelijkbaar met de berekende cumulatieve geluidniveaus vanwege het wegverkeer.

Gezien het bovenstaande zijn de berekende geluidniveaus vanwege de sportactiviteiten als acceptabel aan te merken, zeker voor een stadse omgeving als de onderhavige.

Geluid vanwege het voorzieningengebouw

Het ontwerpstadium van het voorzieningengebouw is op het moment van opstellen van het bestemmingsplan nog niet zo concreet dat het mogelijk is het uiteindelijk daadwerkelijk te realiseren gebouw met de te realiseren functies kwantitatief te beschouwen. Wel is duidelijk dat er aan de zijde van de Laan van Chartroise een kinderdagverblijf met buitenspeelruimte mogelijk moet zijn. Er is daarom indicatief berekend wat de geluidniveaus bij de woongebouwen is die uitgaat van deze functie. Daarbij zijn als geluidgrenswaarden aangehouden 50, 45 en 40 dB(A) voor respectievelijk de dag-, avond- en nachtperiode voor de langtijdgemiddelde beoordelingsniveaus. Er is vanuit gegaan dat circa 40 kinderen gedurende circa vier uur in de dagperiode "geluidproducerend" gebruik maken van de buitenspeelruimte.

Het berekende langtijdgemiddelde geluidniveau bij de dichtstbijzijnde woningen aan de Thorbeckelaan bedraagt 48 dB(A). Bij de woningen van de woongebouwen zullen vanwege de buitenspeelactiviteiten geen relevante geluidniveaus optreden (tot 41 dB(A)). De berekende maximale geluidniveaus bij de dichtstbijzijnde woningen blijven beperkt tot 61 dB(A).

Geluid vanwege railverkeer

Twee van de drie woongebouwen liggen nog net binnen de zone van 600 meter van het spoortraject 380, Utrecht - Amsterdam. Vanwege de vele tussenliggende bebouwing wordt verwacht dat de geluidbijdrage van die spoorlijn ter hoogte van onderhavig plangebied gering is.

Dit wordt bevestigd door een berekening met Aswin 2008 (berekeningsmethode SRM1 uit bijlage IV van Rmg 2006). Uit deze berekeningen volgt een geluidbelasting vanwege railverkeer van ca. 50 dB, waarbij de afschermende werking van de tussenliggende bebouwing niet is meegenomen. De daadwerkelijke geluidbelasting zal vanwege die in werkelijkheid wel aanwezige afschermende objecten derhalve nog (aanzienlijk) lager zijn. De voorkeursgrenswaarde van 55 dB wordt niet overschreden.

Samenvattende conclusie

Uit dit onderzoek blijkt dat voor een deel van de appartementen in de geprojecteerde woongebouwen hogere waarden voor wegverkeer op grond van de Wet geluidhinder nodig zijn. Aan de randvoorwaarden voor toekenning van hogere waarden wordt voldaan. In ieder geval dienen de gevels van de betreffende woningen voldoende geluidisolerend te worden uitgevoerd (ook op grond van het Bouwbesluit).

De geluidniveaus vanwege de sportactiviteiten zijn acceptabel, mede gezien omgevingsgeluid (vanwege de wegen) en de locatie (stad).

Geconstateerd wordt dat voor de geprojecteerde nieuwbouw in het kader van de Wet ruimtelijke ordening een voldoende "woon- en leefklimaat" gerealiseerd kan worden en aan formele vereisten in het kader van de Wet geluidhinder voldaan zal kunnen worden, mits de hogere waarden zijn verleend.

Voor de bestaande woningen leidt de verkeersaantrekkende werking van het plan niet tot onacceptabele geluidniveaus of een significante wijziging in de geluidbelasting van de woningen.

Het multifunctionele voorzieningengebouw wordt nieuw gebouwd. Mede gelet op de verwachte activiteiten in het gebouw kan de geluiduitstraling van dat gebouw voldoende worden beperkt door een adequaat ontwerp van de gebouwschil (o.a. voldoende geluidisolerend) en van installaties (o.a. stille installaties kiezen, geluiddempers in in- en uitlaten toepassen voor zover nodig). De berekende geluidniveaus vanwege de buitenspeelplaats van het kinderdagverblijf zijn acceptabel.

Met betrekking tot railverkeer wordt de voorkeursgrenswaarde niet overschreden. De geluidniveaus vanwege railverkeer zijn derhalve eveneens acceptabel.