direct naar inhoud van 3.2 Ruimtelijke structuur
Plan: Terwijde
Status: onherroepelijk
Plantype: bestemmingsplan
IMRO-idn: NL.IMRO.0344.BPTERWIJDE-0601

3.2 Ruimtelijke structuur

3.2.1 Historische situatie en monumenten

Langs de Enghlaan en de Hof Ter Weydeweg staan karakteristieke boerderijen en villa's als lintbebouwing op de hoger gelegen zandgronden. Het karakteristieke profiel van de Enghlaan met haar fruitbomen, knotwilgen en lintbebouwing en de woningen aan de Hof Ter Weydeweg zijn bij de ontwikkeling van het gebied gehandhaafd. Daarnaast zijn, met name, de volgende historische waardevolle bebouwing en structuren in of net buiten het gebied aanwezig:

  • de boerderij "Hof ter Weyde": dit was van oorsprong een buitenverblijf annex tiendhof van de kloosterorde der Johannieters te Utrecht.
  • Het best bewaarde kasteelterrein en boerderijencomplex in het Rijngebied: Den Engh. Den Engh ligt op het uiterste puntje van de stroomrug van de Rijn. In het verleden omvatte het een kasteel en een aantal boerderijen. Het kasteelterrein is in zijn geheel beschermd als archeologisch monument.
  • De sloten langs de Enghlaan en rond het boerderijencomplex De Engh.

De aanwezige monumenten in en nabij het plangebied zijn de volgende:

  • Den Engh, rijksmonument (archeologisch monument "Huis den Engh");
  • Enghlaan 6/6a, gemeentelijk monument;
  • Enghlaan 17, rijksmonument;
  • Enghlaan (geen nummer), gemeentelijk monument (Grenspaal voormalige grens Vleuten De Meern);
  • Hof ter Weydeweg 20, gemeentelijk monument.

Bescherming van deze monumenten vindt plaats via de Monumentenwet, niet via dit bestemmingsplan.

3.2.2 Stedenbouwkundige beschrijving

Terwijde kenmerkt zich door een duidelijke tweedeling in de stedenbouwkundige opzet. Deze tweedeling bestaat uit enerzijds een laagbouwgebied aan de noordoostkant van het gebied en anderzijds een meer verstedelijkt gebied langs het spoor.

Centraal in de stedenbouwkundige opzet van Terwijde staan de plandragers en de verschillende woonmilieus in het plangebied. De woonmilieus, 6 in totaal, hebben ieder een eigen karakter zowel in bebouwing als functionele invulling.

Hieronder zullen zowel de plandragers als de verschillende woonmilieus (paragraaf 3.3.1.) besproken worden.

Plandragers

Samen met het Waterwinpark, vormen drie lanen, de Jazzsingel en in het verlengde daarvan de Operettelaan, de Rijnkennemerlaan en de Musicallaan het geraamte van de stedenbouwkundige opzet van Terwijde.

Waterwinpark
Centraal in Terwijde ligt het Waterwinpark, een openbaar gebied van circa 7 hectare. Dit park is gerealiseerd op het waterwingebied wat de drinkwatervoorziening van heel Leidsche Rijn verzorgt. In het park mag daarom niet worden gebouwd en gelden beperkingen ten aanzien van inrichting en beheer. Het ontwerp van het park is opgebouwd uit drie velden. In het westen ligt een rietveld. Dit veld wordt gevoed met spoelwater uit het pompstation en biedt ruimte voor de natuur. De gazons in het midden en aan de oostzijde bieden de ruimte om in de zon te liggen en te spelen. Als een mikadospel doorkruisen de paden het park, ze verbinden de woonbuurten met het toekomstig winkelcentrum en het station. In de stedenbouwkundige opzet van Terwijde is het park middels assen en open ruimtes opgerekt tot aan de grenzen van Terwijde. De op deze wijze ontstane centrale openbare ruimte vormt een assenkruis. Het assenkruis geeft heldere oriëntatiemogelijkheden binnen de wijk en vormt een schakel naar de directe omgeving: Maximapark, centrum Leidsche Rijn, Station en de Vleutensebaan.

Jazzsingel/Operettelaan
De Jazzsingel en in het verlengde daarvan de Operettelaan is een circa 1650 meter lange strook, waarlangs een brede waterloop afgewisseld met groene velden liggen. Deze laan ligt ten noorden van de spoorzone en wordt onderbroken door het Waterwinpark. De breedte van de laan bedraagt ongeveer 22 meter.

Rijnkennemerlaan
Ten behoeve van de drinkwatervoorziening van Amsterdam loopt er een grote leiding tussen de Rijn en het infiltratiegebied de Kennemerduinen. Dit leidingtracé loopt als een diagonaal van zuidoost naar noordwest door Terwijde. Enorme buizen lopen vlak onder het bestaande maaiveld. Door de kwetsbaarheid van de buizen kunnen deze gronden alleen ingericht worden als groenstrook met wandel- en fietspaden. Zodoende ligt door Leidsche Rijn een kaarsrechte groenstrook van 4,5 km lang en 35 meter breed.

De groenstrook bestaat uit een licht glooiend grastalud geflankeerd door Italiaanse populieren die in een strak en stoïcijns ritme staan. Langs de laan ligt een fietspad, dat doorloopt langs Het Zand, het centrumgebied en Parkwijk waardoor een goede en directe langzaamverkeersverbinding wordt gerealiseerd.

Musicallaan
Bij het toekomstig voorzieningencentrum begint de Musicallaan in noordelijke richting die langs het scholencluster loopt. Deze straat eindigt bij het bassin.

Hoofdmilieus blauw en groen
Twee oorspronkelijke karakteristieken kenmerken het gebied. De vroegere laaggelegen polder Lage Weide in de noordoostzijde en de zuidzone van het plangebied met zijn hoge ligging met een zanderige ondergrond, veroorzaakt door afzettingen van de Rijn. De kenmerken van de ondergrond hebben richting gegeven aan de ontwikkeling van de twee belangrijkste woonmilieus: een blauwe en een groene wereld.

De blauwe wereld
Brede watergangen bepalen het beeld in het noordelijk deel van Terwijde. In deze blauwe wereld zijn brede watergangen via de Haarrijnse Wetering direct aangesloten op de Haarrijnse Plassen. De directe nabijheid van deze plassen biedt recreatieve mogelijkheden die van de blauwe wereld een uniek woongebied maken. In dit laaggelegen deel heeft het ecologisch ambitieniveau van Leidsche Rijn gestalte gekregen, door rondom één van de eilanden flauwe en brede oevers aan te leggen waar voor flora en fauna bijzondere mogelijkheden zijn ontstaan om zich tot een ecologisch interessant gebied te ontwikkelen.

Door de watergangen evenwijdig te houden, is rust ontstaan in een veelhoekig plangebied. De richtingen van deze watergangen zijn afgeleid uit de onderliggende topografie. Er zijn lange zichtlijnen gecreëerd door aan te sluiten op de watergangen van De Wetering.

De groene wereld
De groene wereld bestaat uit de woonmilieus van het hoge plandeel. Het waterwinpark, onderdeel van het hoge plandeel, is het groene hart van dit hogere plandeel. Daarnaast speelt de cultuurhistorie hier een belangrijke rol, met name ter plaatse van de historische linten. Bovendien heeft Terwijde twee belangrijke cultuurhistorische gebouwengroepen: Ten eerste de boerderij Hof ter Weyde en ten tweede De Engh, het best bewaarde kasteelterrein en boerderijencomplex van Leidsche Rijn.