| Plan: | Groeneweg Midden |
|---|---|
| Status: | onherroepelijk |
| Plantype: | bestemmingsplan |
| IMRO-idn: | NL.IMRO.0344.BPGROENEWEGMIDDEN-0601 |
De wijken Lombok en Nieuw Engeland liggen op een stroomrug van de Oude Rijn. Deze rivier meanderde in dit gebied tot in de 13e eeuw. Vervolgens werd de Vleutense Wetering (nu gedempt, parallel aan de Vleutenseweg) gegraven als nieuwe verbinding. De gehele stroomrug heeft op de hoger gelegen gebieden van oudsher bewoning gekend en de Romeinse rijksgrens (de limes) met zijn wegen, wachttorens en forten lag hier. Tot ver in de 19e eeuw is het gebied in gebruik geweest als hoveniersland. Voorbeelden van oudere structuren zijn de Vleutense Wetering en de Leidsche Rijn (17e-eeuwse trekvaart verbinding Utrecht-Leiden). Hier bevonden zich buitenplaatsen en ambachtelijke bedrijven (molenerf De Ster). Buiten de westelijke stadspoort van Utrecht bevond zich al vroeg voorstadbebouwing.
In de tweede helft van de 19e eeuw breidde de bebouwing uit vanaf de binnenstad en direct ten noorden van de Vleutenseweg. Dit gedeelte is door stadsvernieuwing (1975) en grote infrastructurele werken (Leidseveertunnel 1940 en Westplein 1970) geheel gewijzigd. In 1886 werd het stratenplan van Lombok aangelegd in opdracht van de gemeente. Dit stratenplan bevatte de tracés van de Kanaalstraat, J.P. Coenstraat, Bilitonkade en Vleutenseweg. De bebouwing vaan de straten werd verder ingevuld door particulier opdrachtgevers.
Het gebied ten westen van J.P. Coenstraat (Transvaal) heeft een tamelijk complex stratenplan. Halverwege de uitvoering van de bebouwing (1904) werd de bouwverordening gewijzigd en zijn de straten en bouwblokken verbreed. Tussen de Billitonkade en de Groeneweg was lange tijd een industriegebied gelegen met aan de Vleutenseweg de grote metaalfabriek van Jaffa. Deze fabriek is in de jaren negentig van de 20e eeuw grotendeels gesloopt en het terrein werd bebouwd met woningen. Het overige deel van het terrein is nog steeds ingevuld met een diversiteit aan functies. Op het Groenewegterrein-Zuid zijn nieuwe appartementen gebouwd. Ten noorden van de Vleutenseweg hebben tussen 1920 en 1950 diverse woningbouwverenigingen en particulieren woningen gebouwd, vooral rondom het Bosboom Toussaintplein en het Majellapark.
Het gebied tussen de Kanaalstraat en de Oude Rijn kent een lineair stratenpatroon met een regelmatige blokverkaveling met gesloten bouwblokken.
De ruimtelijke hoofdstructuur van Lombok e.o. wordt bepaald door een aantal structuurbepalende elementen. Structuurbepalende elementen zijn de stedelijke ontsluitingswegen zoals de Vleutenseweg, Graadt van Roggenweg en de Thomas á Kempisweg/Spinozaweg.
Andere structuurbepalende elementen in Lombok e.o. zijn de wijkontsluitingswegen zoals de Kanaalstraat, Laan van Nieuw Guinea en een gedeelte van de J.P. Coenstraat. Naast deze ontsluitingswegen bepalen de Oude Rijn, Leidsche Rijn en het Merwedekanaal voor een groot deel de structuur met hun groene oevers.
De stedelijke ontsluitingswegen hebben een breed straatprofiel en zijn ingericht om veel verkeer te laten doorstromen. De bebouwing is divers. In het gebied zijn zowel woningen als bedrijven te vinden.
Langs de Vleutenseweg , Kanaalstraat en Laan van Nieuw Guinea hebben kleinschalige ondernemers zich gevestigd. Kenmerkend voor de wijkontsluitingswegen is een combinatie van wonen met kleinschalige bedrijvigheid.
Het plangebied Groeneweg Midden is gemengd van karakter. Het omvat onder andere een jongerencentrum, een skischool, diverse leegstaande panden en twee supermarkten. De ruimere omgeving wordt sterk bepaald door de aanwezigheid van de Laan van Nieuw Guinea, het vrij strakke stedenbouwkundige patroon van de wijk Lombok, dat zijn oorsprong grotendeels heeft in het begin van de vorige eeuw, en de Oude Rijn aan de oostzijde van het projectgebied. De omgeving van het projectgebied bestaat voornamelijk uit woonbebouwing en overige stedelijke bebouwing.
Het plangebied wordt van de Laan van Nieuw Guinea afgeschermd door woonbebouwing. Deze zal ook in de toekomst blijven bestaan. Daardoor is een sterk naar binnen gerichte oriëntatie bewerkstelligd, die wordt versterkt door het feit dat het terrein via één zijde wordt ontsloten, namelijk vanaf de Groeneweg. Het plangebied bestaat uit een groot parkeerterrein, dat wordt omringd door oudere gebouwen. Daarin zijn aan de noordzijde een aantal supermarkten gevestigd. De verouderde bedrijfsgebouwen aan de oostzijde, grenzend aan de Oude Rijn staan grotendeels leeg. Het plangebied heeft geen verbinding met de Oude Rijn.
De Laan van Nieuw Guinea heeft op onderdelen een hoge cultuurhistorische waarde vanwege de karakteristieke stedenbouwkundige opzet en kwaliteit. Dit geldt voor de in de bocht van de straat gelegen school en het complex van de voormalige wijkpost op de hoek met de Groeneweg. Eenzelfde cultuurhistorische waarde geldt voor de J.P. Coenstraat met zijn hogere en rijk gedetailleerde bebouwing en het gedeelte van de Leidsekade tussen de Abel Tasmanbrug en de J.P. Coenstraat. De Oude Rijn met zijn serie karakteristieke ophaalbruggen heeft eveneens hoge cultuurhistorische waarde.
De omgeving van het plangebied bestaat voor het grootste deel uit woonbebouwing. met langs de structuurbepalende wegen functiemenging. Het huidige plein bevat eveneens winkels en andere voorzieningen. Het belangrijkste uitgangspunt voor het plangebied is verbetering van de ruimtelijke kwaliteit met inachtneming van een goede aansluiting op de directe omgeving.