Beekweide-plus

2.2 Geomorfologie en bodem

De Gelderse Vallei is gevormd door een landijstong en loop naar het westen toe geleidelijk af tot aan de hogere oostflank van de Utrechtse Heuvelrug. Later werden grote delen onder invloed van de (overwegend) noord-westelijke wind bedekt met fijn stuifzand in de vorm van kleine plateaus en zandruggen. Dit is duidelijk terug te zien op de geomorfologische kaart (afbeelding 3) waarop de volgende gebieden worden onderscheiden: vlakten van gedeeltelijk verspoelde dekzanden (2M9), dekzandruggen (3K14) en langs de beek een dalvormige laagte zonder veen (2R2). De bodem in het plangebied globaal bestaat uit zwak siltig, matig tot zeer fijn zand met een dikte tot 2,0m.

Afbeelding 3: Uitsnede geormorfologische kaart,

bron: STIBOKA

Vanaf de elfde eeuw werden de hogere dekzandruggen rondom de waterlopen van het bekenstelsel meer systematisch in cultuur genomen. Er ontstonden geen echte dorpen, maar wel een patroon van verspreid liggende boerderijen met omringend bouwland, de zogenoemde kampen. De oudste kampen hebben een ovale of ronde vorm en zijn vooral direct langs de beken te vinden. Rondom een groep percelen werd vaak een greppel of een houtwal aangelegd. De ontginningen voltrokken zich per individu, waardoor een mozaïek-achtig patroon ontstond (zie afbeelding 4).

In de 15e en 16e eeuw werd de bouwgrond met stroken uitgebreid volgens de zogeheten onvolledige opstrek. Ook werden ze door vererving gesplitst, veelal in lengterichting. Op die manier ontstonden ook de toevoegingen bij de oude toponiemen als klein/groot.

Afbeelding 4: tekening waarop de historische kampenverkaveling duidelijk zichtbaar is,

bron: Cultuurhistorische Atlas, provincie Utrecht

Tussen de beekdalen liggen doorlopende ruggen waarop evenwijdig aan de beken de eerste wegen werden aangelegd. Hier ontstonden lijnvormige nederzettingen, zoals Renswoude. Lange tijd concentreerde de bebouwing van het dorp zich aan de Dorpsstraat en in de nabijheid van het kasteel. Geleidelijk is het dorp uitgebreid met en straat aan de noordzijde van de Dorpsstraat, een buurtje aan de zuidzijde van het dorp en zo geleidelijk verder.

De meest recente uitbreiding is het plan Beekweide I dat aan de oostkant van het plangebied ligt. Voor de nieuwe woningen in het plan Beekweide-plus, wordt wat opzet betreft aangesloten bij de hoofdstructuur van het Stedenbouwkundig plan Beekweide I (SVP Architectuur en Stedenbouw, december 2006, vastgesteld op 23 januari 2007).