't Spieghel 2010

3.5 Cultuurhistorie en archeologie

Grebbelinie

Door de Gelderse Vallei en Eemland loopt de historische, militaire verdedigingslinie "de Grebbelinie". Deze overwegend noord-zuid lopende linie stamt grotendeels uit de tweede helft van de 18e eeuw. Deze 'Valleistelling' loopt van de gemeente Rhenen via Leusden naar Bunschoten. De Grebbelinie is aangelegd om de opmars van een vijand uit het oosten tegen te houden. De linie had de functie van voorpostenlijn van de Nieuwe Hollandse Waterlinie en bestaat in hoofdzaak uit een aarden wal met haaks daarop aangelegde keerkades. Hierdoor ontstond een tiental kommen die onder water gezet konden worden, welke de opmars van een vijand ernstig kon belemmeren. Het belangrijkste werk van de Grebbelinie is de Liniedijk, welke het noordelijk deel van het plangebied doorsnijdt.

Vlak voor de Tweede Wereldoorlog zijn er nog diverse betonnen mitrailleurkazematten en betonnen tankversperringen op of nabij de oude verdedigingswerken gebouwd.

Het is nog steeds onduidelijk of de Grebbelinie wordt aangewezen als rijksmonument. Totdat het besluit genomen is door het ministerie, is er voorbescherming van kracht. Dit betekent dat op het perceel LDN 02 I871 met de twee kazematten voorbescherming rust en er voor elke wijziging een monumentenvergunning nodig is.

Monumenten en MIP-panden

Naast de gebieden met bijzondere cultuurhistorische waarden is er in de gemeente Leusden cultuurhistorisch waardevolle bebouwing aanwezig, zoals boerderijen en landgoedhuizen. Binnen het plangebied van 't Spieghel is één rijksmonument en een aantal mip-panden aanwezig. De lijst van het Monumenten Inventarisatie Project (MIP) is opgesteld door de provincie Utrecht. Het MIP bevat een volledige inventarisatie van objecten in het plangebied.

Adres	Status
Driftakkerweg 6a	Rijksmonument
Driftakkerweg 8	MIP-categorie 1
Burg. De Beaufortweg 1	MIP-categorie 3
Burg. De Beaufortweg 2-4	MIP-categorie 1
Burg. De Beaufortweg 10	MIP-categorie 2
Ursulineweg 1	MIP-categorie 3
Ursulineweg 5	MIP-categorie 3

Archeologie

Voor het bepalen van de archeologische waarden in de het plangebied wordt gebruik gemaakt van de Archeologische Monumenten Kaart (AMK). De locaties waar verwacht wordt archeologisch erfgoed te vinden staan aangegeven in de Indicatieve Kaart van Archeologische Waarden (IKAW). In dit gebied kunnen archeologische sporen worden verwacht, maar deze zijn tot nu toe nog niet aangetoond. Een deel van het plangebied heeft een lage trefkans of verwachtingswaarde voor het aantreffen van archeologische resten in de bodem.

Het overgrote deel van het plangebied heeft een middelhoge trefkans. Bodemingrepen in dit gebied dienen archeologisch te worden begeleid. Bij grootschalige bodemingrepen dient een archeologisch vooronderzoek te worden uitgevoerd.

Voor het deel van het plangebied waar ontwikkelingen worden verwacht is een archeologisch onderzoek verricht om te bepalen of er archeologische waarden aanwezig danwel te verwachten zijn. Dit onderzoek is opgenomen in hoofdstuk 5.