Wonen-West

2.1 Ruimtelijke structuur

Situatie

Bunschoten en Spakenburg zijn als twee afzonderlijke dorpen ontstaan. In Bunschoten is veel agrarische bebouwing, terwijl de bebouwing van Spakenburg meer gericht was op de visserij. Langzamerhand groeiden de kernen aan elkaar.

Na 1960 is de bebouwde kom sterk gegroeid onder invloed van de bevolkingsgroei en de toenemende welvaart en mobiliteit. Er zijn nieuwbouwwijken aan de randen van de oude kernen verrezen. Voor Bunschoten-Spakenburg kwam de vraag naar woningen ook tot stand door een gemeentelijke overeenkomst voor opvang van woningzoekenden uit het Gooi. Zonder daarvoor een systematisch plan op te stellen, werden eerst woningen gerealiseerd ter weerszijden van de Veenestraat in Bunschoten-Zuid en in Ongerweges, het gebied tussen de oude kernen. In de tweede helft van de jaren zestig en de jaren zeventig groeide de gemeente explosief. Eerst werd Broerswetering (1964-1973) gerealiseerd. In de wijk Bikkersvaart (1970-1976) werden veelal premiekoopwoningen uit de grond gestampt. Daarna volgde Blokhuiswetering (1976-1993). En nog meer recent de oostelijke wijken Koenraadswetering en Rengerswetering.

Voorliggend plangebied bestaat uit de wijken Broerswetering, Bikkersvaart en Blokhuiswetering.

De wijk Broerswetering, aan de noordwestkant van Bunschoten-Spakenburg, is gerealiseerd in de jaren zestig toen er een grote vraag naar woningen was. Er is in zeer korte tijd veel gebouwd en de woningen lijken sterk op elkaar. Kenmerkend voor deze periode zijn het blokvormig stratenpatroon en het straatgericht wonen. Door de eenvoudige hoofdmassa's en kapvormen ontstaat rust in het bebouwingsbeeld. De herhaling van gelijkvormige kappen van bouwblokken geven een karakteristiek beeld naar de zijstraten. De opzet van deze wijken is ruim en er is veel ruimte voor groen. De hoeveelheid gebruiksgroen is echter gering.

In deze wijk staat veel sociale woningbouw. Een vrij groot aantal woningen aan de westkant van de wijk is gesitueerd aan zes identieke, pleinachtige ruimten. In de wijk zijn veel waterpartijen en groenvoorzieningen aangebracht.

Na de bouw van Broerswetering zijn vanaf de jaren zeventig aan de westkant van Bunschoten-Spakenburg enkele wijken gerealiseerd met de voor die tijd kenmerkende woonerven en met een heel eigen uitstraling, namelijk de Bikkersvaart en de Blokhuiswetering. De woongebieden uit deze tijd hebben een gevarieerd, slingerend stratenpatroon met weinig doorgaande wegen. Door dit wegenpatroon is hier en daar een open ruimte tussen de bouwblokken ontstaan. De bebouwing bestaat voornamelijk uit rijenwoningen, meestal geclusterd rondom woonerven. De wijken zijn sterk naar binnen gekeerd en zijn planmatig van opzet. Het oostelijk deel van Blokhuiswetering bestaat uit vrijstaande woningen.

Ruimtelijke structuur Broerswetering (rechts), Bikkersvaart en Blokhuiswetering

Beleid en ontwikkelingen

In de Nota Ruimte staan de uitgangspunten voor de ruimtelijke ontwikkeling van Nederland. Deze nota gaat in op vraagstukken die spelen tussen nu en 2020, met een doorkijk naar 2030. Het motto van de Nota is: 'decentraal wat kan, centraal wat moet'. In de nota benadrukt het Rijk, net als in voorgaande nota's opnieuw het belang van sterke steden in een vitaal platteland. Bundeling van wonen en werken in stedelijke gebieden en stedelijke vernieuwing en verdichting zijn de speerpunten van het beleid. Tevens is een doel het borgen en ontwikkelen van belangrijke (inter)nationale waarden.

In de verordening Ruimte van de provincie Utrecht is af te lezen dat het plangebied valt onder het Nationale Landschap Arkemheen-Eemland. Hiervoor geldt dat de bescherming en versterking van de in het plangebied voorkomende kernkwaliteiten vooropstaat. Voor het Nationale Landschap Arkemheen-Eemland zijn de kernkwaliteiten de extreme openheid, de slagenverkaveling, het veenweidekarakter, de historie van de Zuiderzee, de Grebbelinie en de overgangsgebieden.

De welstandsnota Bunschoten 2012 geeft onder andere waardebepalingen per wijk. De bestaande gebouwde omgeving is het kwalitatieve referentiepunt voor ieder (vergunningplichtig) bouwwerk. Dat wil zeggen dat een bouwkundige toevoeging of verandering de bestaande stedenbouwkundige structuur, de typologie van gebouwen en detaillering, kleur en materiaalgebruik ervan als uitgangspunt dient te nemen.

Voor de Broerswetering wordt aangegeven dat de waarde van dit gebied bestaat uit de rust die uitgaat van de eenvoudige en heldere structuur. De ruime opzet, met veel water en groen in de wijk, draagt bij aan de kwaliteit van dit gebied. Op architectonisch niveau zijn er geen bijzondere kwaliteiten.

De Bikkersvaart en Blokhuiswetering hebben de typerende eigenschappen van een buurt uit de jaren zeventig. Een gevarieerde structuur, veel verkeersluwe gebieden en een onderverdeling in buurtjes met een eigen karakter. Op architectonisch gebied zijn er geen bijzondere kwaliteiten.

In de Toekomstvisie Bunschoten 2015 wordt het plangebied gekenmerkt als gebied waar herstructurering kan plaatsvinden. Specifiek voor de westflank, waaronder het plangebied valt, wordt aangegeven dat hier nog enige ruimte is voor bijzondere woonvormen, zoals ouderenhuisvesting, recreatief wonen en combinaties van wonen en werken. De grens van de bebouwing aan de westflank van de kern Bunschoten dient geschikt gemaakt te worden voor recreatief gebruik. Hierbij valt te denken aan het verbreden van de bestaande watergangen en de aanleg van doorlopende wandel- en fietspaden.