Hooglanderveen en Vathorst

2.2 Ontwikkelingsgeschiedenis

In 1996 zijn de gemeente Amersfoort en het consortium Vathorst Beheer B.V. gestart met de ontwikkeling van een woon- en werkgebied ten noorden van Amersfoort. De toen toekomstige wijk werd genoemd naar een historisch waardevolle en karakteristieke boerderij in het gebied.

Dwars door het gebied waar de wijk Vathorst is ontwikkeld, lag van oudsher een zandrug met daarop een bebouwingslint. Ten noorden van dit lint was het landschap grootschalig, met langgerekte polderkavels en sloten. Ten zuiden van het lint lag een kleinschalig hoevenlandschap met houtwallen. Het lint ging dwars door het dorp Hooglanderveen, dat in de zuidoostelijke hoek van het plangebied ligt. Ten westen van het dorp lag een kwadrant met langgerekte kavels. Dit kwadrant werd van oorsprong gekenmerkt door de aanwezigheid van kwelwater. Om het landbouwgebruik te verbeteren werd de bodem op veel plaatsen verhoogd.

De wijk Vathorst wordt aan de noordzijde begrensd door de Laak, een harde, kunstmatige lijn gevormd door een waterloop die is doorgetrokken tot aan het Nijkerkernauw. Iets ten zuiden van de Laak vinden we een andere waterloop, de Calveense wetering.

Ten westen van de wijk ligt, langs de A1, een puinstortlocatie. Deze zal na het bereiken van zijn capaciteit afgewerkt worden tot een berg van ca. 45 meter hoog.

Dwars door de oostelijke helft van de wijk – en dus dwars door Hooglanderveen – loopt de noord-zuid georiënteerde spoorlijn Amersfoort- Zwolle. Aan deze spoorlijn is inmiddels het station Vathorst gerealiseerd.

De afstand tot het centrum van Amersfoort is relatief groot. In het Masterplan Vathorst, dat in 1997 is gepresenteerd, is al aangegeven dat een duidelijke identiteit voor de wijk een voorwaarde is. Deze identiteit heeft in dit Masterplan het thema “Een wereld van verschil” meegekregen. Hiertoe zijn, op basis van de hierboven beschreven landschappelijke gegevens, de volgende verschillende stedenbouwkundige sferen benoemd, die op onderstaande afbeelding in kleur zijn terug te vinden:

• behoud van de karakteristiek van het Lint (wonen aan het Lint);
• een compact woongebied tussen de Laak en de Calveense Wetering (wonen aan de Laak);
• een formele structuur rond een bassin met kwelwater (wonen aan de Bron);
• een mozaïek van kavels met houtwallen (wonen in de Velden);
• een werkgelegenheidsgebied langs de A1 (het bedrijventerrein, geen onderdeel van voorliggend bestemmingsplan);
• een functioneel gemengd gebied bij de voorstadhalte (stationslocatie);
  (dit gebied valt inmiddels uiteen in een deel van de Laak en een kantorenlocatie).
• het zorgvuldig inpassen van het dorp Hooglanderveen in de nieuwe ontwikkelingen, met behoud van het dorpse karakter;