Amersfoort oost

1.1 Aanleiding

In de wijken Koppel, Kruiskamp, Liendert en Rustenburg zijn - net als in andere delen van Amersfoort - meerdere bestemmingsplannen van kracht die uiteenlopende bouw- en gebruiksmogelijkheden bieden en die verouderd of bijna verouderd zijn. Een 'verouderd' bestemmingsplan is een bestemmingsplan dat ouder is dan 10 jaar. Wettelijk is namelijk bepaald dat bestemmingsplannen elke 10 jaar geactualiseerd moeten worden, zodat actueel Rijks-, Provinciaal en gemeentelijk beleid in de plannen verwerkt is en de planologische situatie zoveel mogelijk overeenkomst met de feitelijke situatie. Verder gelden voor bestemmingsplannen nu landelijk voorgeschreven standaarden, de 'standaard vergelijkbare bestemmingsplannen 2008' (SVBP2008). Door deze standaarden worden alle bestemmingsplannen in Nederland identiek opgezet en vormgegeven, wat de leesbaarheid en vergelijkbaarheid voor bewoners, ondernemers en andere gebruikers ten goede komt. Verder worden bestemmingsplannen in heel Nederland nu volgens het het 'informatiemodel ruimtelijke ordening' (IMRO2008) opgesteld. Hierdoor zijn bestemmingsplannen binnen de gemeente nu eenvoudig te raadplegen en kunnen deze eenvoudig worden uitgewisseld met andere overheden zoals de provincie. Met de vaststelling van dit nieuw bestemmingsplan "Amersfoort Oost" is de komende 10 jaar sprake van een actueel en digitaal vergelijkbaar bestemmingsplan dat voldoet aan alle wettelijke verplichtingen.

Met dit bestemmingsplan leggen we de bestaande situatie in de wijken, zoals die bij het opstellen van het bestemmingsplan bekend was, vast. Hierbij geldt het uitgangspunt dat niet direct de werkelijke situatie op straat is bestemd, maar dat eerst is bekeken of de 'oude' bestemming uit het voorgaande bestemmingsplan meer bouw- of gebruiksmogelijkheden bood dan tot nu toe is benut. Wanneer er sprake was van ruimere (nog onbenutte) mogelijkheden zijn deze ook in dit nieuwe bestemmingsplan opgenomen. Dit vergroot de flexibiliteit van dit nieuwe bestemmingsplan en voorkomt dat al snel nieuwe planologische procedure moeten worden doorlopen voor relatief kleine wijzigingen. Tevens sluit dit uitgangspunt aan bij het coalitieakkoord 2010-2014, waarin staat dat bestemmingsplannen moeten worden geactualiseerd en dat meer ruimte moet worden gelaten aan burgers door globaler te bestemmen.

De ruimtelijke situatie in de wijken is niet voor de komende tien jaar bevroren. Uitgangspunt is dat onnodige starheid van het plan moet worden voorkomen. Het is namelijk niet zinvol om voor elke kleine wijziging een afzonderlijk bestemmingsplan te maken. Kleinschalige ontwikkelingsmogelijkheden op perceelsniveau, zoals een kleine uitbreiding van de woning aan de achterzijde of het starten van een bedrijf aan huis, zijn dan ook meegenomen in dit bestemmingsplan.

Ondanks het feit dat dit bestemmingsplan voor het grootste deel de bestaande situatie in de wijken vastlegt, is er een aantal locaties opgenomen waarin nieuwe bouw- of gebruiksmogelijkheden worden vermeld (ten opzichte van het oude bestemmingsplan). Het gaat om enkele kleine plannen die worden uitgevoerd in het kader van 'Amersfoort Vernieuwt' en waarvoor ten tijde van de ter inzagelegging van het ontwerp van dit bestemmingsplan al stedenbouwkundige randvoorwaarden of een definitief stedenbouwkundig ontwerp, benodigde onderzoeken (zoals archeologisch onderzoek of een bodemonderzoek) en een vastgestelde anterieure overeenkomst of grondexploitatie beschikbaar waren. In deze gevallen zou het opstarten van een aparte planologische procedure alleen maar extra tijd en (belasting)geld kosten, terwijl zo'n ontwikkeling net zo makkelijk meegenomen kan worden in dit bestemmingsplan. Verder zijn ruimtelijke plannen, die al bestuurlijk en maatschappelijk zijn goedgekeurd en waarover geen discussie meer bestaat, opgenomen in dit bestemmingsplan. Het betreft in werking getreden bestemmingsplannen of projecten waarvoor vrijstelling/ontheffing/afwijking van het bestemmingsplan is verleend en waarvoor de gehele ruimtelijke-juridische procedure reeds is afgerond. Overige nieuwe ontwikkelingen (op perceelsoverschrijdend niveau) zijn niet meegenomen. Hiervoor wordt zo nodig een afzonderlijk bestemmingsplan gemaakt of een besluit om af te wijken van het bestemmingsplan genomen. Bij voorkeur wordt het afzonderlijke bestemmingsplan of het afwijkingsbesluit gedurende de procedure van dit bestemmingsplan alsnog ingepast, maar dan moet er vóór de ter inzagelegging van het ontwerp van dit bestemmingsplan al sprake zijn van een in werking getreden besluit.

In de wijken binnen het plangebied zijn - met uitzondering van Rustenburg - relatief veel voorzieningen aanwezig, met name in de vorm van scholen en sportvoorzieningen. Voor deze voorzieningen is een bestemming opgenomen waarbij flexibiliteit in gebruik en medegebruik van gebouwen uitgangspunt is (bijvoorbeeld: een muziekvereniging mag een sportzaal als oefenruimte gebruiken als dit niet leidt tot geluidsoverlast bij woningen). De mate van flexibiliteit is begrensd, omdat een te grote vrijheid in planologische gebruiksmogelijkheden kan leiden tot diverse vormen van overlast, zoals een hoge parkeerdruk of geluidsoverlast. Verder zijn op en rond het Neptunusplein, langs de Meridiaan en langs de Wiekslag diverse winkels te vinden. Ook hier is in het bestemmingsplan voldoende flexibiliteit behouden, zodat het voor ondernemers in de wijken makkelijker is om kleine wijzigingen in de bedrijfsvoering door te voeren.

Globaal bestemmen en eventueel medegebruik van voorzieningen vormen dus uitgangspunten van dit bestemmingsplan. Toch is in enkele gevallen gedetailleerd bestemmen een betere keuze. Het gaat dan om gebieden met monumenten, beschermde stadsgezichten of anderszins belangrijke uitstraling dat de moeite waard is om te behouden. In deze gevallen is het bestemmingsplan er vooral op gericht om het bestaande te 'beschermen' en nieuwe ontwikkelingen alleen onder strikte voorwaarden toe te staan. Als voorbeeld kan het beschermde stadsgezicht van de buurt "Jericho/Jeruzalem" genoemd worden.

De wijken Koppel, Kruiskamp, Liendert en Rustenburg zijn zogenaamde "Amersfoort venieuwt"- wijken. Het programma Amersfoort vernieuwt is een gezamenlijk initiatief van de gemeente en de woningbouwcorporaties Alliantie Eemvallei en Portaal, waarin wordt ingezet op een blijvende verbetering van de kwaliteit van de wijken en van de stad. Om dit doel te bereiken wordt binnen Amersfoort vernieuwt ingezet op zes thema's: samenleven, wonen, werken, onderwijs, leefbaarheid en voorzieningen. Dit zijn de ingrediënten voor een vitale wijk, waar bewoners prettig leven. Een van de doelstellingen van Amersfoort Vernieuwt is dat de toegankelijkheid van de woningmarkt van Amersfoort verbetert. Hiertoe wordt ingezet op bouwen gericht op doorstroming en diversiteit. De komende jaren worden er woningen gesloopt en komen daar huur- en koopwoningen voor terug. Zo krijgen de wijken een gevarieerder uiterlijk met bewoners die er graag willen (blijven) wonen. Binnen dit bestemmingsplan komen een aantal sloop-nieuwbouw locaties voor, zoals langs de Ringweg Kruiskamp-Koppel (Orion & Park Weelde 2) en de Van Randwijcklaan (Lemaire).