Nijmegen Groenewoud Kwakkenberg

4.2 Economie

4.2.1 Algemeen

Buurteconomie

Een van de speerpunten van het Nijmeegse economische beleid is het terugbrengen van economische activiteiten naar de stad én de wijken. Hierbij gaat het met name om de vestiging van kleinschalige (ambachtelijke) ondernemingen en het stimuleren van starters. Ruimtelijk kan dit zich uiten in:

• ondernemen in / aan huis (met een maximum van 50 m2 oppervlakte);
• behoefte aan woon-werkpanden;
• economische herontwikkeling van kleinschalige bedrijvigheid.

In de wijken kan ook gedacht worden aan het ontwikkelen en stimuleren van bedrijfspanden voor starters, huiskamerondernemingen en woon-werkcombinaties. De aard en omvang van de activiteiten moet uiteraard aansluiten bij de functie van de directe omgeving (wonen) en de behoefte. Gedacht moet worden aan ambacht, nijverheid, financiële en zakelijke dienstverlening.

Detailhandel

In de jaren '70 en '80 is binnen de Nederlandse distributieplanologie een fijnmazig netwerk van detailhandelsvoorzieningen gerealiseerd. Vanuit een theoretische benadering werd het distributielandschap verdeeld in winkelcentra van verschillende niveaus, logisch gespreid over de ruimte.

Landelijk gezien heeft de detailhandel zich in de afgelopen jaren sterk ontwikkeld. Schaalvergroting, branchevervaging en toenemende mobiliteit hebben geleid tot meer concurrentie op de markt. De supermarktoorlog heeft deze ontwikkeling nog verder versterkt. De detailhandelsvoorzieningen op buurtniveau komen hierdoor onder druk te staan. Met name de buurtwinkelcentra verliezen hun functie. Ook branches als de groenteboer en slagers hebben het bijzonder moeilijk om het hoofd boven water te houden. De verwachting is dat het proces van schaalvergroting nog niet ten einde is. Dit betekent toenemende leegstand in buurtwinkelcentra.

Horeca

Het horecabeleid bepaalt dat er in Nijmegen met name ruimte is voor horeca in het stadscentrum. Daarbuiten wordt alleen horeca toegestaan die bestemd is voor eigen bewoners en dus een wijkfunctie vervult. Uitbreiding van het bestaande aanbod ligt niet voor de hand.

Nijmegen heeft een aanzienlijk aanbod aan horeca buiten het stadscentrum. De aanwezigheid van voldoende parkeermogelijkheden, sfeer, persoonlijke aandacht en veiligheid zijn factoren die hieraan hebben bijgedragen. De horeca in de Nijmeegse wijken is aanvullend op de horeca in het stadscentrum. De horeca buiten het centrum richt zich op een ander publiek (25+ publiek) dan de horeca in het centrum (jongeren, studenten, toeristen en winkelend publiek). In de woonwijken heeft horeca in de eerste plaats een verzorgende functie. Horeca speelt een rol in de kwaliteit van de dagelijkse leefomgevingen in de wijken en buurten van de stad, soms als een risicofactor maar veel vaker als een pluspunt. Horeca in woonwijken is voor veel bewoners een aantrekkelijk verrijking van hun wijk. In de wijk geldt dat nieuwe horeca kansen worden geboden, mits deze aanvullend op het aanbod en kleinschalig van omvang is (bijvoorbeeld restaurant of café). Of de komende jaren ook nieuw horeca-aanbod zal ontstaan, hangt af van initiatieven vanuit de markt.

Naast reguliere horeca is er in Nijmegen ook ondersteunende horeca. Er is sprake van ondersteunende horeca wanneer men in een zaak die geen (planologische) hoofdbestemming horeca heeft iets kan consumeren en daarvoor moet betalen. Het gaat dan om detailhandel, maatschappelijke voorzieningen, cultuur en ontspanning, recreatieve- en sportvoorzieningen waar een beperkt deel van het oppervlak gebruikt wordt voor het plaatsen van tafels en stoeltjes. Het kan dan bijvoorbeeld gaan om een boekenwinkel met een koffiecorner of om een museum met een restaurant.

Voor deze ondersteunende horeca gelden de volgende beperkingen:

	Ondersteunende horeca bij:
	food-detailhandel	non-food detailhandel	maatschappelijke- en sportvoorzieningen e.d.
oppervlakte	20m2 / max. 25% vvo	50m2 / max 25%	max. 10% (maatschappelijke voorzieningen e.d.) max. 12% (sporthallen) sportveld** 150 m2 plus per extra veld, 75m2, met max. van 375 m2.
per bouwblok	max. 1 bedrijf	max. 1 bedrijf	nvt
per straatzijde	max. 1 bedrijf	nvt	nvt

* bron: Beleidsnotitie Ondersteunende horeca, najaar 2001

** zie beleidsnotitie pp.11

Kantoren

Gelet op de ontwikkeling van de vraag naar kantoorruimte in Nijmegen en de aanbodgegevens uit de gemeentelijke planexploitaties is de huidige planvoorraad in Nijmegen tot 2020 toereikend. Hoofddoelstelling van de kantorenmarktstrategie is het streven naar een dusdanig aanbod van kantoorlocaties zodanig dat kantoorgebruikers zo goed mogelijk worden gefaciliteerd en de werkgelegenheid zo goed mogelijk tot ontwikkeling kan komen. De kantorenmarktstratie is gericht op een optimale ontwikkeling van de grotere kantorenlocaties in Nijmegen-Noord en de omgeving van het centraal station. Tegelijk worden er randvoorwaarden aangereikt aan marktpartijen die kantoren willen ontwikkelen op andere potentiële locaties. Flexibiliteit op de kantorenmarkt is het leidende principe. Indien een ontwikkelaar een mooi pand wil neerzetten op een locatie waar dat zou kunnen en de eindgebruiker is bekend dan wil de gemeente daarvoor de randvoorwaarden aanreiken.

Voor het plangebied spreken we voornamelijk over kleinschalige kantoren, waarvoor vanuit de economische doelstellingen ruimte moet zijn. Voor de vraag tot 500 m2 kan worden voorzien in woonwijken. Hierbij moet een afweging worden gemaakt of de nieuwe kantoorfunctie bijdraagt aan een evenwichtige ontwikkeling van de wijk gelet op verkeersdruk, parkeerdruk, milieuwetgeving, etc. Vertrekpunt is het beperken van de overlast voor de buurt. Het is niet toegestaan om woningen volledig als kantoor te gebruiken, maar een kantoor aan huis is (onder beperkte voorwaarden) mogelijk.

4.2.2 Situatie Groenewoud-Kwakkenberg

In het totale gebied zijn 169 bedrijven en instellingen gevestigd. In de tabel zijn de 10 meest voorkomende sectoren weergegeven. Het grootste deel van de bedrijvigheid bevindt zich in woonhuizen in het gebied. Hierbij gaat het vaak om (zakelijke) dienstverlening, (para)medische praktijken, bedrijven in de IT en automatisering, bouwbedrijven en (groot)handel. Een beroep/bedrijf aan huis is toegestaan tot een maximum oppervlakte van 50 m2 en indien het geen overlast veroorzaakt. Veel van de genoemde bedrijven hebben echter alleen een postadres ter plaatse en vinden er op het adres geen bedrijfsmatige activiteiten plaats.

Tabel: Aantal bedrijven en instellingen naar sector (Groenewoud en Kwakkenberg)

Nr.	SBI code	Categorie	aantal
01	74	Overige zakelijke dienstverlening	61
02	85	Gezondheids- en welzijnszorg	30
03	92	Cultuur, sport en recreatie	11
04	93	Overige dienstverlening	10
05	70	Verhuur van en handel in onroerend goed	9
06	80	Onderwijs	8
07	72	Computerservice en informatietechnologie	7
08	45	Bouwnijverheid	6
09	51	Groothandel en handelsbemiddeling (niet in auto's en motorfietsen)	4
10	52	Detailhandel en reparatie van consumentenartikelen (geen auto's, motorfietsen en motorbrandstoffen)	4
		Overige categorieën	19
		Totaal	169

Detailhandel

In Groenewoud / Kwakkenberg zelf zijn geen buurt- of wijkwinkelcentra. In het verleden heeft aan de Jan Willem Passtraat wel een kleine buurtwinkelcentrum gezeten. Door schaalvergroting en toenemende mobiliteit hebben bijna alle winkels plaatsgemaakt voor andere (economische) functies. Nog slechts één winkel met niet dagelijkse artikelen is hier overgebleven.

De bewoners van het gebied Groenewoud/Kwakkenberg maken voor de dagelijkse boodschappen gebruik van de omliggende winkelcentra in Oost (de winkelconcentraties Daalseweg / Tooropstraat, Van 't Sandstraat en het nieuwe winkelcentrum op de locatie van de Mensa (als vervanging voor de winkelstrips aan de Archipelstraat en prof. Molkenboerstraat) en Brakkenstein (winkelconcentratie Heijendaalseweg en winkelcentrum De Fest).

Bij de studentenhuisvesting is een kleinschalige supermarkt, een zogenaamde mandjeswinkel, gevestigd. Hiervan wordt niet alleen gebruik gemaakt door de studenten, maar ook door scholieren en bewoners uit de buurt voor vergeten boodschappen.

Sector	Naam	Adres
Detailhandel	dagelijks	- Sema Levensmiddelen	Prof. Bromstraat 52
	niet-dagelijks	- Profijtvloer	- Jan Willem Passtraat 5

Horeca

In Groenewoud/Kwakkenberg zijn twee horecagelegenheden en een aantal zaken met ondersteunende horeca. Deze zijn in onderstaande overzichten weergegeven.Café Groeneweg ligt aan een van de uitvalswegen van Nijmegen en is breder georiënteerd dan alleen op de wijk Groenewoud/Kwakkenberg. In het studentencomplex ligt Café Piecken en dit café is voornamelijk gericht op de studenten die in de omgeving gehuisvest zijn.

Lijst met horeca

Straat	Nummer	Naam
Groesbeekseweg	227	Café Groenewoud
Prof. Bromstraat	54	Café Piecken

Lijst met ondersteunende horeca

Straat	Nummer	Naam
Luciaweg	2	Speeltuin de Leemkuil
Heijendaalseweg	90	Ol Round B.V.
Van Haapstraat	78	Tennisvereniging Avanti 55
Van Haapstraat	80	Tennisvereniging The Insiders

Kantoren

In de woonwijk Groenewoud/Kwakkenberg komen geen specifieke kantoorlocaties voor.

Het voormalige dominicanenklooster Albertinum is een bedrijfsverzamelgebouw waarin een aantal kleinschalige kantoren en bedrijven zijn gevestigd. Daarnaast wordt een gedeelte van het klooster aangeboden voor kamerverhuur voor 1 en 2 persoonshuishoudens.

4.2.3 Juridische vormgeving

De bestaande economische functies (dienstverlening, detailhandel, horeca en kantoren) zijn overgenomen in de beheersverordening Groenewoud- Kwakkenberg. De beheersverordening geeft dezelfde vestigingsmogelijkheden (voor de bestaande situatie) als de voorheen geldende bestemmingsplannen.

Een aantal van de economische functies is voorzien van de bestemming Gemengd. Met deze bestemming worden meerdere functies per locatie mogelijk gemaakt. De bestaande horeca-en detailhandellocaties binnen de bestemming Gemengd zijn voorzien van een aanduiding 'dh' detailhandel en 'h' horeca omdat deze functies alleen op de bestaande locaties zijn toegestaan. Op deze locaties is ook een andere, binnen de bestemming Gemengd opgenomen functie, toegestaan.

Binnen de bestemming Gemengd is aangegeven dat nieuwe geluidsgevoelige functies alleen zijn toegestaan voor zover wordt voldaan aan de Wet geluidhinder. Zonder deze bepaling zou het namelijk mogelijk zijn om een nieuwe geluidsgevoelige functie toe te voegen, bijvoorbeeld een woning, zonder dat er akoestisch onderzoek heeft plaatsgevonden. Voorzover een locatie in een geluidszone van een weg valt, dient, wanneer zich hier een nieuwe geluidsgevoelige functie wil vestigen, eerst akoestisch onderzoek plaats te vinden. Indien de voorkeurswaarde wordt overschreden, moet worden nagegaan of een hogere waarde kan worden verleend. De procedure hogere waarde moet gelijk oplopen met een herziening van het bestemmingsplan, zodat in een dergelijk geval een postzegelbestemmingsplan (dan wel een omgevingsvergunning in combinatie met een 'projectafwijkingsbesluit) moet worden opgesteld.

Tot slot is voor het bowlingcentrum aan de Heyendaalseweg de bestemming Cultuur en Ontspanning opgenomen. Deze bestemming is bedoeld voor het verrichten van activiteiten gericht op cultuur en ontspanning, zoals: atelier, bioscopen, bowlingbaan, casino, congrescentrum, kinderboerderij, museum, muziek- en dansscholen, oefenruimten en creativiteitscentra, speeltuin, schouwburg en een theater. Binnen deze bestemming is tevens de functie-aanduiding "horeca" (h) opgenomen. Op grond van deze aanduiding mag 40% van het totale vloeroppervlak worden gebruikt voor (ondergeschikte) horeca. Op grond van de Staat van horeca-activiteiten (bijlage II van de regels) zijn de volgende horeca-activiteiten toegestaan: categorie 1 (lichte horeca), 2 (middelzware horeca) en 3 (zware horeca) met uitzondering van een dancing, discotheek en nachtclub.

Binnen de bestemming Cultuur en Ontspanning is tevens de functie-aanduiding bedrijfswoning (bw) opgenomen ten behoeve van de vestiging van een bedrijfswoning. De vestiging van een bedrijfswoning is alleen mogelijk indien de huisvesting van (het huishouden van) een persoon daar, gelet op de bestemming van het gebouw of terrein noodzakelijk moet worden geacht.