Nijmegen Vossenpels Zuid

2.5 Cultuurhistorie

Cultuurhistorie speelt een belangrijke rol bij de ruimtelijke inrichting van ons land. Het geeft identiteit en kwaliteit aan een gebied. Om deze redenen heeft het rijk de beleidslijn ingezet om cultuurhistorie onderdeel te laten zijn van het afwegingskader bij het opstellen van bestemmingsplannen. Deze beleidslijn is verwoord in de beleidsbrief Modernisering Monumentenzorg uit 2009. Dit gedachtengoed, dat cultuurhistorie een belangrijke drager is voor ruimtelijke ontwikkelingen en als inspiratiebron gebruikt kan worden, komt voort uit het landelijke Belvedere-beleid, verwoord in de Nota Belvedere uit 1999. Het Belvedere gedachtengoed is de basis geweest voor de gemeentelijke Kadernota Beeldkwaliteit (2003). Deze nota beschrijft wat de ingrediënten zijn voor de typisch Nijmeegse beeldkwaliteit en hoe de gemeente deze wil stimuleren. De bijzondere historische gelaagdheid van de Nijmeegse identiteit is daarbij van uitzonderlijk belang. Door de cultuurhistorie ontwikkelingsgericht in te zetten als ontwerpinstrument “kunnen specifieke kwaliteiten en waarden van een plek worden aangegrepen om een nieuw plan te verankeren binnen het 'verhaal van de stad'”, zo stelt de Kadernota Beeldkwaliteit.

In de loop van de tijd is er al herhaaldelijk cultuurhistorisch onderzoek gedaan naar Nijmegen noord. Voor het gehele Waalspronggebied heeft het Gelders Genootschap in 1995 een inventarisatie van de belangrijkste cultuurhistorische waarden gedaan. De bevindingen zijn verwerkt in het rapport Het land over de Waal. Op de bijbehorende inventarisatiekaart zijn de waardevolle gebieden, historische structuren en monumenten aangegeven.

In het Ontwikkelingsbeeld Waalsprong-Nijmegen bouwt aan een nieuw stadsdeel (2007), en de MER Waalsprong (2003) wordt gesteld dat in het kader van de nieuwe ontwikkelingen moet worden bezien of de oude structuurlijnen een toonaangevende betekenis kunnen behouden. Hierbij kan gedacht worden aan herkenbaarheid van en inspiratie door de specifieke cultuurhistorische en ruimtelijke kwaliteiten.

Naast de beschermde monumenten en de historische structuren is het vestingverleden ook een belangrijke cultuurhistorische laag in de Waalsprong.

In 2009 is in het kader van het project Ruimte voor de Waal een beschrijving van de historische identiteit van het projectgebied Dijkteruglegging Lent samengesteld, onder de titel “Cultuurhistorie langs de dijk”.