Nijmegen Oost

4.2 Provinciaal beleid

4.2.1 Algemene Structuurvisie Ruimtelijke Ordening Gelderland

Het ruimtelijk beleid van de provincie Gelderland staat beschreven in de Algemene Structuurvisie Ruimtelijke Ordening, voorheen het Streekplan Gelderland 2005. Met de inwerkingtreding van de Wet ruimtelijke ordening per 1 juli 2008 heeft het streekplan de status van structuurvisie gekregen. De inhoud van het streekplan blijft voor de provincie de basis voor haar eigen optreden in de ruimtelijke ordening. De structuurvisie wordt in de loop van 2012 geactualiseerd in een Omgevingsvisie. 

Het streekplan verdeelt Gelderland in drie soorten gebieden. Voor elk van deze gebieden is het beleid verschillend. In de stedelijke netwerken, waaronder de Stadsregio Arnhem - Nijmegen, moet vooral de verstedelijking van Gelderland plaatsvinden. Binnen het groenblauwe raamwerk geeft de provincie alle ruimte aan natuur. Verstedelijking is hier niet toegestaan, tenzij er een groot belang in het geding is. In het multifunctionele gebied staat het de gemeenten tenslotte vrij zelf het ruimtelijk beleid te bepalen, rekening houdend met de waardevolle landschappen in deze gebieden. 

4.2.2 Ruimtelijke Verordening Gelderland (RVG)

De Wet ruimtelijke ordening geeft de provincie de bevoegdheid algemene regels vast te leggen in een provinciale verordening. Daarmee stelt de provincie eisen aan de ruimtelijke besluiten van gemeenten. De provincie richt zich daarbij op onderwerpen die van provinciaal belang zijn, zoals verstedelijking, wonen, detailhandel, natuur en water. De voorschriften in de ruimtelijke verordening zijn gebaseerd op de hierboven beschreven provinciale structuurvisie. De RVG is d.d. 15 december 2010 door Provinciale Staten vastgesteld en op 21 januari 2011 in werking getreden. Hieronder volgen de voor dit bestemmingsplan relevante hoofdlijnen van de Structuurvisie en provinciale verordening:

• Verstedelijking: om krachtige steden en vitale regio's te bevorderen gaat de Structuurvisie uit van “bundeling van verstedelijking aan/nabij infrastructuur” en het “organiseren in stedelijke netwerken”. De RVG legt het bundelingsbeleid voor de Stadsregio Arnhem - Nijmegen vast: nieuwbouw voor wonen en werken moet voor het overgrote deel plaatsvinden binnen bepaalde contouren en zoekzones. Slechts een beperkt deel van verstedelijking kan plaatsvinden buiten deze gebieden. Een groot deel van Nijmegen Oost ligt binnen de contour woningbouw. Nieuwe bebouwing voor wonen en werken is hier toegestaan.

Afbeelding: uitsnede provinciale verordening . Woningbouwcontour Bron:verordening op www.ruimtelijkeplannen.nl

• infrastructuur: met het ruimtelijk-infrastructureel beleid streeft de provincie naar een goede bereikbaarheid: de stedelijke ontwikkeling moet worden afgestemd op de vervoerscapaciteit en milieubelasting van bestaande en geplande infrastructuur. In de tweede plaats moet gezocht worden naar verstedelijkingslocaties die goed aansluiten op de infrastructuur. Kan hieraan niet worden voldaan, dan moet bij ontwikkelingen ook de bijbehorende infrastructuur worden gerealiseerd of de capaciteit worden uitgebreid.
• Detailhandel: doel van het beleid is het behoud van een duurzame en fijnmazige detailhandelstructuur. De bestaande winkelgebieden hebben prioriteit: nieuwe locaties voor detailhandel mogen niet ten koste gaan van bestaande detailhandelstructuur.
• Wonen: uitgangspunt van het Gelders kwalitatief woonbeleid is dat gemeenten voorzien in een aanbod van woningen dat past bij de geconstateerde regionale kwalitatieve woningbehoefte. Nieuwe woonlocaties en de daar te bouwen woningen moeten passen in het Kwalitatief Woonprogramma voor de betreffende regio en het daarin opgenomen regiototaal aan woningen.
• Water: zowel in nieuw als in bestaand bebouwd gebied streeft de provincie naar een duurzaam watersysteem. In de verordening is een beschermingsbeleid vastgelegd, dat onderscheid maakt in waterwingebieden en grondwaterbeschermingsgebieden. In Nijmegen Oost is geen sprake van een waterwingebied. Wel heeft een klein deel van het plangebied een overlap met de 25 jaars-beschermingszone Nieuwe Markt (zie blauwe contour op onderstaande afbeelding). De betreffende grondwaterwinning wordt echter in 2015 beëindigd. In het plan is voor het overlapgebied uitsluitend sprake van een bestemming die "hetzelfde of een lager risico voor het grondwater met zich meebrengt dan de vigerende bestemming mogelijk maakt". Daarmee is geen sprake van strijd met artikel 17.1 van de provinciale verordening.

Afbeelding: de blauwe contour is provinciaal grondwaterbeschermingsgebied. Bron: verordening op www.ruimtelijkeplannen.nl

• Natuur: bij stedelijke ontwikkeling is het belangrijk om te voorzien in de behoefte aan 'groen in en om de stad (GIOS)'. Hiervoor zijn in de Structuurvisie zones aangegeven. De provincie streeft daarnaast naar het veiligstellen van de Gelderse natuur door het realiseren en beschermen van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS). Binnen de EHS zijn in principe geen bestemmingen toegestaan, waardoor de wezenlijke kenmerken of waarden van het gebied significant worden aangetast. Op onderstaande afbeelding is te zien welke delen van Nijmegen Oost zijn begrensd als EHS Natuur (groen). Op de afbeelding is ook te zien dat de gebieden met EHS verweving (oranje) buiten het plangebied zijn gelegen. De gebieden met EHS Natuur hebben in het bestemmingsplan een bestemming Bos of Groen gekregen.

 

Afbeelding: Kops Plateau: groen is EHS natuur met overwegend bestemming Groen in het plan.

Vigerende bestemmingen zijn leidend geweest. Bestaande bebouwing is verder als zodanig bestemd. Op het Kops Plateau is tenslotte binnen de EHS via afwijking (van de verordening) de bouw van een infocentrum voor het archeologisch monument mogelijk. Deze bouwmogelijkheid was al via vrijstelling opgenomen in het vigerend bestemmingsplan Nijmegen Oost.

Afbeelding: fragment provinciale EHS. Bron: Atlas Gelderland

• Landschap: de rand van de stuwwal in het gebied Nijmegen Oost ligt binnen het Nationaal Landschap Gelderse Poort. De hoofdstructuur van het landschap wordt hier bepaald door het contrast tussen de besloten hoefijzervormige stuwwal (hoog, droog, zandig) en het open rivierenlandschap en Groesbeekse bekken (laag, nat, zand en veen, overwegend grasland). Bewoning vind van oudsher aan de hogere randen plaats. Kenmerkend voor de reliëfrijke stuwwal zijn het gesloten boslandschap, de markante steile flanken met bronbeekjes en scherpe overgangen naar open landbouwgebieden. De bebouwing in het reliëfrijke noordelijke deel heeft het karakter van luxe wonen in een park- en bosrijke omgeving. In de ruimtelijke verordening Gelderland zijn de regels opgenomen ter behoud en versterking van de Nationale Landschappen. Meer specifiek is voor dit deel van het plangebied sprake van de volgende beleidscategorieën (zie ook onderstaande afbeeldingen).

Waardevol landschap (geen EHS, geen waardevol open gebied).

In gebieden binnen een nationaal landschap met de aanduiding waardevol landschap, kunnen slechts bestemmingen worden toegestaan voor zover deze de kernkwaliteiten van het gebied behouden of versterken. De kernkwaliteiten zijn vastgelegd in de streekplanuitwerking Kernkwaliteiten waardevolle landschappen.

Waardevol landschap (samenvallend met EHS).

In deze gebieden is sprake van een stapeling van landschappelijke, cultuurhistorische en ecologische kwaliteiten. Waar het waardevol landschap samenvalt met de EHS zijn nieuwe bestemmingen in principe niet toegestaan, tenzij aan de voorwaarden van het EHS-beleid wordt voldaan.

Afbeelding: waardevol landschap binnen het nationaal landschap (groen gearceerd) Bron: provinciale verordening

Waardevol open gebied (valt altijd binnen waardevol landschap).

De Waardevolle open gebieden van het streekplan liggen alle binnen Waardevolle landschappen. Hier geldt ‘nee’ voor ruimtelijke ingrepen die de openheid aantasten, zoals nieuwe bouwlocaties, en ‘nee, tenzij’ voor ruimtelijke ingrepen die de openheid niet aantasten maar eventueel wel andere kernkwaliteiten. Deze kernkwaliteiten zijn beschreven in de streekplanuitwerking Kernkwaliteiten nationale landschappen.

4.2.3 Conclusie

Het bestemmingsplan Nijmegen Oost voorziet hoofzakelijk in het vastleggen van de bestaande (planologische) situatie in het stedelijk gebied. Binnen het plangebied zijn geen (grootschalige) veranderingen of nieuwe ontwikkelingen voorzien. Er wordt niet afgeweken van het hierboven beschreven provinciaal beleid.