Met de Wet op de archeologische monumentenzorg en de Monumentenwet is archeologie een verplicht en onlosmakelijk onderdeel van het ruimtelijk besluitvormingsproces.
De wet bepaalt dat archeologische waarden als onvervangbaar onderdeel van het lokale, regionale en (inter-) nationale culturele erfgoed bij de besluitvorming over ruimtelijke ingrepen expliciet dienen te worden meegewogen en waar mogelijk ontzien. Wanneer bescherming en inpassing van waardevolle monumenten niet mogelijk blijken, zal de historische informatie door middel van verantwoord archeologisch onderzoek veilig moeten worden gesteld. Archeologische monumentenzorg dient in nauwe afstemming plaats te vinden met andere activiteiten en beslissingen op het gebied van ruimtelijke ordening.
Door de wetgeving is er sprake van decentralisatie van taken en verantwoordelijkheden: gemeenten krijgen de verplichting hun verantwoordelijkheid voor het behoud van het archeologisch erfgoed te nemen.
In de gemeente Ermelo heeft bureau RAAP, ter ondersteuning van de ontwikkeling en de implementatie van het gemeentelijke archeologiebeleid, een beleidsnota archeologische monumentenzorg met daarbij een archeologische beleidskaart vervaardigd. Deze beleidsnota en beleidskaart zijn nu in ontwerp klaar, en worden binnenkort ter vaststelling aan de gemeenteraad aangeboden.
Archeologische Monumentenkaart
In het plangebied komt een aantal bekende archeologische monumenten en/of terreinen van archeologische waarden voor. Deze staan aangegeven op de Archeologische Monumentenkaart (AMK). Deze terreinen worden rechtstreeks beschermd door de monumentenwet. De AMK laat zien dat een aantal van de recreatieterreinen op de rand van een archeologisch monument ligt. Monumenten in de vorm van bebouwing komen niet voor.
Archeologische verwachtingswaarden
De door het Rijk opgestelde Indicatieve Kaart Archeologische Waarden (IKAW) geeft een overzicht van de verwachtingskansen voor archeologische vondsten. Op basis van bekende vondsten, geologische patronen en dergelijke kan een inschatting gemaakt worden van de kans op archeologische vondsten. De verwachtingswaarde varieert van zeer laag tot hoog. Volgens de IKAW heeft een groot deel van de gemeente een middelhoge tot hoge archeologische verwachtingswaarde. Dit betekent dat de kans dat er archeologische vondsten gedaan worden groot is. In het bestemmingsplan moet rekening worden gehouden met deze verwachtingswaarde door middel van beschermende maatregelen. De IKAW is zeer globaal en is moeilijk tot een perceel te herleiden.
Zoals hiervoor is aangegeven, is door bureau RAAP inmiddels een ontwerp beleidsnota en ontwerp archeologische beleidskaart voor de gemeente Ermelo opgesteld. Een groot voordeel van een gemeentelijke archeologische beleidskaart is dat op perceelsniveau de waarde en/of de verwachtingswaarde herleid kan worden. Aan de hand van de archeologische beleidskaart is duidelijk te herleiden welke verwachtingswaarde op een perceel rust.
In het ontwerpbeleid wordt voorgesteld terreinen met een hoge, dan wel middelhoge (middelmatige) verwachtingswaarde te beschermen via het bestemmingsplan.
Vooruitlopend op de vaststelling van dit beleid, is in dit ontwerpbestemmingsplan Recreatieterreinen uitgegaan van het ontwerp van de archeologische beleidskaart voor de gemeente Ermelo.
In de regels is een dubbelbestemming opgenomen voor recreatieterreinen met een hoge en middelhoge verwachtingswaarde. Bij deze dubbelbestemming zijn bouwregels en een omgevingsaanlegvergunningstelsel voor het uitvoeren van een werk of werkzaamheden opgenomen.