Landgoed Tongeren

3.5 Nieuwe natuur

In het zuidelijke deel van het landgoed, rond het brongebied van de Tongerense beek, bezit Tongeren gronden met een hoge natuurpotentie. Deze gronden vormen onderdeel van het gebied het Wisselse Veen en maken deel uit van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) en Natura 2000 (Centraal Veluws Natuurgebied. het behoort tevens tot de beschermingszones natte landnatuur. Dit gebied is om die reden door de provincie aangewezen als anti-verdrogingsgebied (TOP-gebied). Dit houdt in dat het gebied beschermd moet worden tegen verdroging. De landbouwgronden ten zuiden van de Molenweg vallen binnen dit beschermingsgebied.

Tongeren wil medewerking verlenen bij het realiseren van de provinciale doelstellingen. Vandaar dat ongeveer 20 hectare zal worden omgevormd naar nieuwe natuur. Deze gronden komen vrij door de herstructurering van de landbouw. Zie afbeelding 11 voor een inrichtingssuggestie.

Door het omvormen van 20 hectare landbouwgrond naar nieuwe natuur wordt de volgende overheidsdoelstellingen gerealiseerd:

• vernatting van het gebied conform TOP-gebiedsdoelstellingen
• uitbreiding van de EHS
• tegemoetkoming aan instandhoudingsdoelstellingen van het Natura 2000 gebied en aan de waterdoelen voor de brongebieden van de Tongerense Beek
• emissiebestrijding op de graslanden bij het brongebied Tongerense Beek doordat het agrarisch bedrijf uit dit gebied wordt geplaatst

Afbeelding 11: inrichtingssuggestie inrichting brongebied Tongerense beek met nieuwe natuur

bron: Adviesbureau Haver Droeze

3.5.1 Huidig natuurbeheer

De bossen zijn beeldbepalend voor het landgoed. Ook vertegenwoordigen ze bepaalde natuurwaarden. Sinds ruim vijftien jaar worden de bossen op Landgoed Tongeren beheerd volgens de principes van Geïntegreerd Bosbeheer (GBB). Deze beheersvorm biedt - naast de gebruikelijke aandacht voor de productie van kwaliteitshout - nadrukkelijk ruimte voor natuurontwikkeling en bosbeleving. Volgens het principe van een meer gevarieerde bosstructuur wordt over de jaren genomen gemiddeld evenveel geoogst als de jaarlijkse aanwas. In beginsel leiden de beoogde ontwikkelingen niet tot een ander bosbeheer. De vernatting van het zuidelijke deel van het landgoed kan er op termijn toe leiden dat bepaalde bosvakken omgevormd worden naar andere bostypen.

De cultuurhistorisch waardevolle bossen (parkbossen) en de overal in het landschap aanwezige landschapselementen verdienen extra aandacht. Hieronder vallen ook de lanen en individuele bomen in het buitengebied. In de parkbossen is het beheer gericht op cultuurhistorie en schoonheid en niet op het genereren van houtinkomsten. Hetzelfde geldt voor de landschappelijke elementen. Vooral op het gebied van natte natuur vertegenwoordigen de beken en sprengen op provinciaal niveau een hoge ecologische waarde. In het beheer wordt prioriteit gegeven aan de ontwikkeling van natuur rond deze kwetsbare zeldzame plekken. Ook in de toekomst houden de pachters een belangrijk aandeel in het beheer van deze natuurgronden.

De heide is een duidelijke verwijzing naar het vroegere landgebruik. Vandaar dat dit terrein intensief beheerd wordt, gericht op het behoud van de aanwezige heide en openheid. Als de andere activiteiten voldoende middelen opleveren, zet Tongeren dit beheer ook op de langere termijn voort.

Beheer van de natuurterreinen en cultuurhistorisch waardevolle elementen kunnen voor de langere termijn worden gecontinueerd, mits er voldoende andere economische dragers zijn om dit beheer te bekostigen.