Doornspijk en Hoge Enk

4 Huidige situatie

 

De huidige situatie is het belangrijkste uitgangspunt voor dit bestemmingsplan. Dit bestemmingsplan geeft immers een nieuwe actuele regeling voor bestaand gebied. Bovendien worden in dit bestemmingsplan bij recht geen grootschalige nieuwe ontwikkelingen mogelijk gemaakt. Wanneer wel nieuwe ontwikkelingen mogelijk worden gemaakt, dan hebben deze al een eigen planologische procedure doorlopen en/of zijn ze bekendgemaakt.

 

In dit hoofdstuk wordt een beschrijving gegeven van de huidige situatie in het plangebied. Daarbij wordt achtereenvolgens kort ingegaan op de begrenzing van het plangebied en wordt aandacht besteed aan de ruimtelijke en functionele structuur.

 

4.1 De begrenzing van het plangebied

Het plangebied bestaat uit twee kernen; Doornspijk en Hoge Enk. Deze kernen liggen zuidelijk van de stad Elburg. Hoge Enk ligt aan de Gerichtenweg en de Oude Harderwijkerweg, Doornspijk aan de Zuiderzeestraatweg-West.

 

Beide dorpen zijn omgeven door landelijk gebied, dat bestaat uit weilanden en akkers. In de omgeving van het plangebied zijn agrarische (aanverwante) bedrijven aanwezig. Bij deze agrarische bedrijven kan het gaan om veehouderijen, maar ook om akkerbouwbedrijven en kwekerijen.

 

De ligging van de kernen van dit bestemmingsplan

 

Op grotere afstand van de kernen ligt aan de noord- en westzijde de randmeren rond de Flevopolder. Zuidelijk en oostelijk van het plangebied ligt de Veluwe. De afstand van het plangebied tot dit gebied is ruim 2 kilometer.

 

4.2 De ruimtelijke structuur

De ruimtelijke structuur van de kernen is sterk bepaald door de historische ontwikkeling van de kernen. De ruimtelijke structuur wordt grotendeels bepaald door de hoofd- en bebouwingsstructuur, het groen en water en de infrastructuur. Deze worden hierna per kern beschreven.

 

4.2.1 Doornspijk

Doornspijk is een langgerekt dorp, aan de Zuiderzeestraatweg West. Het dorp is ontstaan vanuit een lintbebouwing langs deze weg. Uitbreiding van het dorp vond voornamelijk in noordelijk en westelijke richting plaats. Globaal in het gebied tussen de Oude Kerkweg, de Lageweg en de Hoeckelsweg. De laatste uitbreiding (Waterlanden I) ligt in het gebied ten noorden van de Hoeckelsweg, Mantelsweg en Veldweg. De eerste fase is al gerealiseerd, de tweede fase nog niet.

 

Luchtfoto Doornspijk

 

Door de historische ontwikkeling is een variatie aan bouwstijlen en woningtypen in Doornspijk aanwezig. De woonbebouwing bestaat hoofdzakelijk uit vrijstaande en twee-onder-één-kap woningen. Bij een klein deel van de woningen is sprake van rijwoningen. De meeste woningen zijn uitgevoerd in één of twee bouwlagen met een kap. Gestapelde bouw komt sporadisch voor, bijvoorbeeld het Hart van Thornspic aan de Veldweg. Daarbij gaat het om maximaal 3 bouwlagen (met een kap). De woningen hebben vrijwel allemaal zowel een voor- als achtertuin, of in enkele gevallen gemeenschappelijk groen.

 

Duidelijk afwijkend in maatvoering, bijvoorbeeld in oppervlakte of bouwhoogte, zijn de gebouwen die niet gebruikt worden voor wonen. Een voorbeeld hiervan zijn de kerken aan de Zuiderzeestraatweg West. In andere gevallen zijn niet-woonfuncties in bestaande bebouwing gerealiseerd. Bij deze bebouwing zijn dan ten behoeve van de functie aan- en uitbouwen en/of bijgebouwen gerealiseerd.

 

Het dorp is omgeven door agrarisch gebied, hoofdzakelijk weilanden. Een opvallende groenstructuur daarbij is het landgoed Klarenbeek (buiten het plangebied). Het landhuis bij het landgoed heeft een prominente plaats aan de Zuiderzeestraatweg. Het landgoed zelf bestaat uit afwisselend bos, grasland en water. Het gebied is opengesteld voor voetgangers en fietsers.

 

In het dorp zelf zijn de groenstructuren van een kleiner formaat. Er zijn enkele beeldbepalende groenstructuren aanwezig, bijvoorbeeld langs de Oude Kerkweg en Veldweg. Deze groenstructuur bestaat uit grasland met solitairen en waterlopen. Daarnaast is sprake van kleine trapvelden en velden met speeltoestellen. 

In Doornspijk zijn geen waterlopen met een waterhuishoudkundige functie aanwezig. Wel is sprake van enkele greppels en kleine sloten, maar deze hebben geen groot ruimtelijk of functioneel belang.

 

4.2.2 Hoge Enk

Het dorp ligt geconcentreerd rond de Gerichtenweg en Oude Harderwijkerweg. De eerste bebouwing stond langs deze wegen. Het dorp is vooral in oostelijk van de Gerichtenweg en zuidelijk van de Oude Harderwijkerweg uitgebreid. Opvallend bij Hoge Enk is dat buiten het plangebied, in het buitengebied dus, veel bebouwing aanwezig is.

 

Luchtfoto Hoge Enk

 

Omdat de bebouwing in kleine aantallen over een langere periode gebouwd is, is een variatie aan bouwstijlen en (woning)typen aanwezig in Hoge Enk. Er is sprake van vrijstaande, twee-onder-één-kap en - in mindere mate - rijwoningen. De hoogte van de woningen varieert tussen één laag met een kap en twee lagen met een kap. De woningen zijn in de meeste gevallen voorzien van een voor- en achtertuin.

 

In Hoge Enk zijn gebouwen die in maatvoering afwijken. Het gaat in dit geval voornamelijk om afwijking in bebouwd oppervlak. Voorbeelden daarvan zijn het dorpshuis en de basisschool.

 

Hoge Enk is omgeven door weilanden, maar ook door bebouwing in het buitengebied. Grotere groenstructuren zijn in Hoge Enk zelf niet aanwezig. Wel is sprake van grotere en kleinere tuinen, bermen, plantsoen en stukken grasland bij woningen en bedrijven. In sommige gevallen bieden deze groenstructuren vanaf de weg een doorzicht naar het achterliggende gebied. In het dorp zijn enkele waardevolle houtwallen aanwezig.

 

In Hoge Enk zijn geen waterlopen met een waterhuishoudkundige functie aanwezig. Wel is sprake van enkele greppels en kleine sloten, maar deze hebben geen groot ruimtelijk of functioneel belang.

 

4.3 De functionele structuur

De functionele structuur bepaalt hoofdzakelijk de bestemmingen die toegewezen worden aan de gronden in het plangebied. De aanwezige functies worden daarom in deze paragraaf beschreven.

 

4.3.1 Wonen

De dorpen worden in hoofdzaak gebruikt voor wonen. Dit wonen vindt grotendeels plaats in eengezinswoningen. Bij de eengezinswoningen is sprake van uiteenlopende typen; vrijstaande, twee-onder-één-kap en rijwoningen. Alleen in Doornspijk zijn op kleine schaal meergezinswoningen aanwezig. Het gaat daarbij om seniorenwoningen in een woongebouw.

 

4.3.2 Maatschappelijk

In beide dorpen zijn maatschappelijke functies te vinden. Daarbij gaat het om een basisschool, een verenigingsgebouw, een dorpshuis en/of een kerk. Deze functies liggen vooral langs de (van oudsher) belangrijkste routes door de dorpen. Bij Doornspijk is dat de Zuiderzeestraatweg West, in Hoge Enk de Oude Harderwijkerweg.

 

Naast de grotere maatschappelijke voorzieningen, zijn ook kleinere voorzieningen aanwezig. Te denken valt aan een huisartsenpraktijk of andersoortige praktijk aan huis.

 

4.3.3 Bedrijven

Verspreid in beide dorpen zijn bedrijven aanwezig. Deze bedrijven zijn in het verleden gevestigd in bestaande bebouwing. De bebouwing is in de loop van de tijd uitgebreid en bedrijven zijn gegroeid. Voorbeelden van dergelijke bedrijven zijn het autobedrijf aan de Oude Harderwijkerweg in Hoge Enk en autobedrijven aan de Zuiderzeestraatweg West in Doornspijk. Bedrijven aan huis komen in beide dorpen voor. Een voorbeeld daarvan is een montagebedrijf in Hoge Enk. Bij de bedrijven gaat het hoofdzakelijk om bedrijven in de milieucategorieën 1 en 2. In enkele gevallen is sprake van een milieucategorie 3.1. In paragraaf 6.1.1 van de toelichting wordt nader ingegaan op de gevolgen hiervan. Een voorbeeld van een dergelijk bedrijf is het LPG-tankstation aan de Zuiderzeestraatweg West 85 in Doornspijk. Over de contouren rond dit bedrijf wordt in paragraaf 6.5 verder ingegaan.

 

Een ander bijzondere bedrijfsvorm is het bergbezinkbassin aan de Veldweg in Doornspijk. Deze wordt gecategoriseerd als 3.1 bedrijf, maar valt - vanwege de specifieke functie - onder een eigen bedrijfsbestemming.

 

Om beide dorpen heen liggen agrarische gronden. Daarnaast is ook sprake van agrarische bedrijven, in dit geval veehouderijen. De aanwezigheid van deze veehouderijen heeft gevolgen voor het plangebied. Hierover wordt in paragraaf 6.1.4 nader ingegaan.

 

4.3.4 Detailhandel en horeca

Vooral in Doornspijk zijn nog enkele detailhandels- en horecavestigingen aanwezig. Bij detailhandel gaat het om kleinschalige winkels (bijvoorbeeld een bloemenwinkel), maar ook om meer grootschalige winkels als een supermarkt. Bij horeca gaat het om twee café-restaurants aan de Zuiderzeestraatweg West in Doornspijk.

 

4.3.5 Kantoren en dienstverlening

Dienstverlenende functies, zoals een kapsalon, zijn met name in Doornspijk aanwezig. Kantoren en kantoren aan huis, bijvoorbeeld assurantiekantoren, zijn in beide dorpen aanwezig. Deze functies zijn niet gebonden aan de hoofdontsluiting en zijn daarom op verschillende plaatsen in de dorpen te vinden. Wanneer deze functies in een woning ruimtelijk en functioneel ondergeschikt zijn aan de woonfunctie, is er sprake van een beroep aan huis.

 

4.3.6 Infrastructuur

Door Doornspijk loopt de Zuiderzeestraatweg West (N310). Dit is van oudsher een belangrijke ontsluitingsroute vanaf Elburg naar Nunspeet. Deze regionale ontsluitingsfunctie is nog steeds van toepassing op de Zuiderzeestraatweg West. Binnen de bebouwde kom en dus ook binnen het plangebied is hier een maximumsnelheid van 50 km/uur toegestaan.

 
Ook de Rode Landsweg, de Burgemeester Frieswijkweg, de Veldweg (vanaf en de Kerkdijk zijn wegen waar een maximumsnelheid van 50 km/uur is toegestaan. De overige wegen in Doornspijk zijn erfontsluitingswegen (woonstraten) waar een maximumsnelheid van 30 km/uur geldt. Dit zijn wegen waar naast de verkeersfunctie ook sprake is van een verblijfsfunctie. Gedacht kan worden aan kinderen die de straat gebruiken als speelterrein.
Op de wegen buiten de bebouwde kom rond Doornspijk is maximaal 60 km/uur of 80 km/uur toegestaan. Deze wegen hebben hoofdzakelijk een verkeersfunctie.

 

In Hoge Enk zijn de Gerichtenweg en Oude Harderwijkerweg de hoofdontsluitingsroutes. Deze hebben een ontsluitingsfunctie voor het dorp en zijn daarom qua betekenis en structuur ondergeschikt aan de Zuiderzeestraatweg West. Op alle wegen binnen de bebouwde kom van Hoge Enk geldt een maximumsnelheid van 30 km/uur. De wegen hebben naast de verkeersfunctie een duidelijke verblijfsfunctie.

 

Het parkeren vindt bij de woningen vaak plaats op eigen terrein of, wanneer op eigen terrein geen ruimte is, in parkeervakken of (parkeerstroken) langs de weg. Bij overige functies is het parkeren deels geregeld op eigen erf, bijvoorbeeld bij de supermarkt aan de Oude Hogeweg in Doornspijk. Parkeren kan ook op parkeerterreinen in het openbare gebied voorkomen. Bij dit laatste kan gedacht worden aan het parkeerterrein bij de basisschool in Hoge Enk (Oude Harderwijkerweg).

 

4.3.7 Overige functies

Een opvallende functie in het plangebied is een bergbezinkbassin aan de Veldweg. Dit bassin ligt aan de westzijde van de eerste fase van Waterlanden I. Het bassin ligt ondergronds, bovengronds is een klein gebouwtje aanwezig. De toegang van het bassin vindt plaats via de Veldweg.

 

In het plangebied zijn enkele (grotere) speelterreinen aanwezig. Daarbij gaat het om terreinen waar meerdere speeltoestellen aanwezig zijn en waar in de meeste gevallen een terreinafscheiding aanwezig is. In dit bestemmingsplan krijgen deze speelterreinen een eigen regeling.